Acil servislerde sıklıkla karşılaştığımız ve yönetimini artık belki de ezbere bildiğimiz hasta gruplarının başında Atriyal Fibrilasyonlu (AF) hastalar gelmektedir. Hızlı ventriküler yanıtlı AF (HVYAF) hastalarının azımsanamayacak kadarında hipomagnezemi görülüyor. Bu durum eminim ki ben de dahil birçoğumuzun aklına

‘Magnezyum (Mg)‘un Hızlı ventriküler yanıtlı AF tedavisinde yeri var mı?’

sorusunu getiriyor.

Ancak güncel kılavuzlarda (AHA/ACC/HRS); Mg’un Atriyal Fibrilasyonda (AF) ritim ve/veya hız kontrolü açısından kullanımı ve yararı ile alakalı herhangi bir öneri bulunmamaktadır¹. Kılavuzlarda Mg kullanımı ‘Torsades de Pointes’ ile sınırlıdır ki; bu öneri de bilindiği üzere sadece 2 adet gözlemsel çalışmanın ışığında yapılan bir öneridir.

Kült FOAMed sitelerinden birisi olan PulmCrit’te geçen sene Dr. Josh Farkas‘ın yazmış olduğu ‘AF ve Torsad’da IV Mg kullanımı’ yazısını okuduktan sonra, Atriyal Fibrilasyonda IV Magnezyum kullanımı ile alakalı mevcut literatürü tarayıp edindiğim bilgi ve çıkarımlarımı sizlerle paylaşmak istedim.

Her ne kadar güncel kılavuzlar hızlı ventriküler yanıtlı AF’de (HVYAF) Mg kullanımı ile alakalı öneri yapmasa da, görünen o ki; literatürde konu üzerine birçok çalışma yapılmış. Bunların bazıları acil servislerde, bazıları kardiyoloji servislerinde yapılmış. Yapılan çalışmalar sıklıkla prospektif randomize kontrollü çift kör çalışmalar. Bunlardan bazıları placebo kontrollü, bazıları ise hız kontrolünde geleneksel olarak kullanılan ajanlarla (B-bloker, ca-kanal bloker) yapılmış. 2 adet de metaanaliz mevcut^2–10. Yapılmış olan bu çalışmalarda Mg ‘un HVYAF ‘de hız ve ritim kontrolünde etkin olduğu gösterilmiş. Placebo kontrollü birçok çalışmada placebodan daha etkin olduğu, başka hız kontrolü için kullanılan ajanlarla yapılan karşılaştırmalarda ise çoğu zaman en az onlar kadar etkin hatta bazen daha da etkin olduğu gösterilmiş.

Ne Hızda ve Ne Dozda Mg Verelim?

Literatür tarandığında yapılmış olan çalışmalardaki Mg dozlarının ve veriliş hızlarının belli bir standartı olmadığı göze çarpmakta. Ancak mevcut çalışmalar incelenip, konu ile alakalı kitabi bilgi ve klinik tecrübenin de sentezi ile IV Mg dozunu; 2 mg/15dk olarak önermek mümkün. Bu konu ile ilgili çalışma yapan veya klinik deneyimlerini FOAMed sitelerinde paylaşan klinisyenlerin de Mg için benzer doz ve hız önerileri bulunmaktadır. HVYAF ‘de hız/ritim kontrolü tedavisinde Mg tekrar doz ve infüzyon doz önerileri için literatür çok yeterli değil. Bu anlamda belki de çizginin güvenli tarafında kalıp, konu ile alakalı başka ve daha kuvvetli çalışmalar yapılana kadar tekrar doz ve infüzyon kullanımından kaçınmak gerekebilir.

Mg’un Yan Etkileri Nelerdir?

Yan etkiler konusunda yapılmış olan çalışmaların dökümente ettiği yan etkiler; flushing ve minimal hipotansiyon ile sınırlı. Literatürde karşılaştığım hiçbir çalışmada hayatı tehdit edici yan etki gözlenmemiş.

Özetle;

Sonuç olarak; Hızlı ventrüküler Atriyal Fibrilasyonda IV Magnezyum kullanımı güvenli ve etkili bir tedavi seçeneği olabilir. Mg, yapılmış birçok çalışmada karşılaştırıldığı plaseboya veya başka ajana göre daha etkin bulunmuştur. Bunun yanı sıra birkaç çalışmada, Mg’un karşılaştırıldığı diğer ajana kıyasla daha az etkin olduğu gösterilmişse de yine de hız kontrolünde etkin olduğu dökümente edilmiştir.

Yukarıda üzerine konuştuğumuz literatür verilerine rağmen HVYAF tedavisinde Mg kullanımının hala kılavuzlara girmemiş olmasının sebebi bu çalışmaların yeterli sayıda olmaması veya yeterli güçte çalışmalar olmaması olabilir. Mg‘un AF hız/ritim kontrolünde mevcut ilaçlara alternatif bir tedavi haline gelme şansı bulabilmesi, acil servislerde kullanımının ve klinik deneyimin artışı yoluyla daha çok sayıda ve daha güçlü çalışmaların yayınlanmasıyla mümkündür. Ve eğer Mg; speküle etttiğimiz üzere HVYAF ‘de hız kontrolünde etkin ve güvenli bir ilaç ise ve yapılacak yeni çalışmalar da bu bilgiyi destekler sonuçlar elde edecek olursa; bu durum kılavuzlara ışık tutacaktır.