1. Vaka
Hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi ve geçirilmiş inme öyküsü olan 66 yaşında erkek hasta, sağ tarafta akut başlangıçlı his kaybı şikayetiyle başvuruyor. Muayenede hafif dokunma ve iğne batma testlerinde sağ üst ve alt ekstremitelerde ve yüzün sağında histe azalma olduğu görülüyor. Güç, kraniyal sinirler ve serebellar testler normal.
Tartışma
Talamusun ventral posterolateral çekirdeğinin enfarktüsü, medial lemniskus ve spinatolamik yollardan kortekse uzanan yolakları bozar.
2. Vaka
Önemli bir tıbbi geçmişi olmayan 34 yaşında kadın hasta, baş ağrısı ve boyun ağrısıyla başvuruyor. Muayenede, iki taraflı üst ekstremitelerde iğne batma hissinin azalması (ve hafif dokunmanın korunması) ile birlikte güçte azalma dikkat çekicidir.
Tartışma
Santral kord lezyonu, kortikospinal sistemin komşu medial liflerini etkileyerek üst ekstremite zayıflığına neden olur. Çapraz spinotalamik sistem liflerinin bozulması, lezyon seviyesinde ağrı ve sıcaklık hissinin azalmasına neden olur.
Anatomi
Duyusal veriler; sıcaklık, basınç, titreşim ve ağrı gibi çeşitli uyaranları algılayan cilt ve yumuşak dokulardaki özel reseptörlerden toplanır. Bu daha sonra, dorsal sinir kökü yoluyla omuriliğe girmeden önce belirli bölgelerde daha büyük demetler halinde birleşen periferik sinirler yoluyla iletilir. Omuriliğe girdikten sonra duyusal bilgi iki yola ayrılır:
Spinotalamik: Ağrı, sıcaklık ve dokunma uyaranlarını taşıyan küçük, zayıf miyelinli lifler, aynı taraftaki arka boynuzdaki ikinci sıra nöronlarla sinaps yapar ve santral kanalın önündeki anterior komissürün kontralateral tarafına geçer. Dokunma bilgisi ön spinotalamik yolda yükselirken, ağrı ve sıcaklık bilgisi lateral spinotalamik yolda yükselir.
Dorsal kolon: Vibrasyon ve propriyosepsiyon bilgisini taşıyan büyük, miyelinli lifler aynı taraftaki posteromedial spinal kordda yükselir. Torasik ve lomber bölgeden gelen lifler daha medial (gracile) kolonu işgal ederken, servikal bölgeden gelen lifler daha lateral (cuneate) kolonu işgal eder. Bu lifler kontralateral medial lemniskusa geçmeden önce medulladaki ilgili çekirdeklerinde sinaps yapar.
Her iki yol da parietal lobdaki somatotopik olarak düzenlenmiş primer somatosensoriyel kortekste sonlanmadan önce internal kapsül yoluyla talamusun ventral posterolateral (VPL) çekirdeğine doğru ilerler.
Nöroanatomiyi anlamak, duyusal bozuklukların değerlendirilmesine yönelik sistematik bir yaklaşımı destekler. Hafif dokunma duyusunun iletiminin her iki yolu da içerdiğini ve propriyosepsiyon veya ağrı tespitinin spesifik değerlendirmesiyle karşılaştırıldığında daha az lokalizasyon değeri sunduğunu not etmek önemlidir. Duyusal bozukluklara genellikle lokalizasyona daha fazla yardımcı olabilecek motor anormallikler eşlik eder. Diğer önemli ayırt edici özellikler arasında; şikayetlerin başlangıç zamanı da yer alır: Ani başlangıç iskemi veya enfarktüsü düşündürürken; daha yavaş süreçler daha geniş bir ayırıcı tanı skalasına sahiptir (basıcı kitle lezyonları, demiyelinizasyon veya otoimmün hastalık dahil).
Duyusal Bozuklukların Değerlendirilmesine Yönelik Bir Algoritma
Hikaye ve algoritma, yazarın özel izniyle Ddxof.com’dan tercüme edilmiştir. (Orijinal Yazı Bağlantısı)
