Hemoptizi, trakeobronşiyal dallardan veya pulmoner parankimden kaynaklanan kanın ekspektorasyonu olarak tanımlanır. Hayatı tehdit eden hemoptizi nadirdir. Çoğu vaka benigndir, kendi kendini sınırlar. Bununla birlikte, hemoptizi önemli altta yatan trakeopulmoner patolojinin işareti olabilir. Hemoptizinin yaygın nedenleri kronik bronşit, bronşektazi, pnömoni, fungal enfeksiyonlar, tüberküloz ve maligniteyi içerir. Nadiren hemoptizi pulmoner vaskülitten kaynaklanabilir.

Hemoptizi şiddetini tanımlamak için çeşitli sınıflamalar önerilmiştir. Genel terimlerle sınıflandırma sistemlerinde;

24 saatte:

• <30 cc’lik hemoptizi minör
• 30-300 cc şiddetli ve
• > 300-400 cc’lik massif hemoptizi olarak değerlendirilir.

Kanama genellikle pulmoner arterden ziyade sistemik arterlerin erozyonundan kaynaklanmaktadır. Dikkate değer istisna arteriovenöz malformasyonlar ve pulmoner arter anevrizmalarıdır.

Hastaların çoğunun başlangıç değerlendirmesinde kanamanın belirlenebilir bir kaynağı ve etiyolojisi vardır. Birçok seride bronşit, tanısı spesifik olmayabilecek bronkoskopik bulgulara dayandırılmasına rağmen hemoptizinin nihai bir etiyolojisi olarak kabul edilir. Herhangi bir nedeni belirlenemeyen kriptojenik hemoptizi, hemoptizi ataklarının % 3.0 -% 42.2’sinden sorumludur. Son çalışmalar, bronkoskopi ve ilk bilgisayarlı tomografisinde tanı konulmaması durumunda kriptojenik hemoptizinin bulunduğunu ve bu oranın yaklaşık % 10 ila % 20  olduğunu öne sürmektedir.

Görüntüleme

Hemoptizinin değerlendirilmesiyle ilgili görüntüleme yöntemleri arasında göğüs radyografisi, bilgisayarlı tomografi (BT), multi dedektör bilgisayarlı tomografi (MDBT) ve torasik aortografi-bronşiyal arter embolizasyonu bulunmaktadır. Değerlendirmenin ilk aşamalarında göğüs radyografisi vardır. Radyografik inceleme, kanamanın lokalizasyonuna yardımcı olabilir ve altta yatan parenkimal ve plevral anormalliklerin saptanmasına genellikle yardımcı olabilir. Bronşit, bronşektazi ve akciğer maligniteleri hemoptizinin en sık görülen nedenleridir ve bronşitte endoskopik değerlendirme gerektirmesine rağmen, bronşektazi ve akciğer maligniteleri kontrastsız BT ile kolayca teşhis edilir. BT hem tüberküloz hem de kronik fungal enfeksiyon gibi daha az yaygın hemoptizi nedenlerinin teşhisinde de etkilidir. MDBT anjiyografi, kontrastsız BT (Dieulafoy vasküler anomalileri gibi) ile saptanamayan hemoptizinin etiyolojisini saptayabilir ve tedavi gerektiğinde tedaviyi yönlendirebilir. MDBT anjiyografi, majör veya masif hemoptizi durumunda hemorajinin nedenini ve sonuçlarını hızlı, noninvaziv ve doğru bir şekilde değerlendirmeye ve sonraki tedavilere karar vermeye yardımcı olduğu için kullanılır. Kontrastlı MDBT, kanama alanını bronkoskopi kadar doğru olarak gösterebilir ve altında yatan hastalığı yüksek duyarlılıkla tespit edebilir.

Bronşial Arteriyografi ve Embolizasyon

Bronşiyal arter arteriografisi genellikle embolizasyonun planlandığı vakalar için saklanır. Bronş embolizasyonunun, tüberküloz, bronşektazi, bronkojenik karsinom, aspergillom ve bronşiyal inflamasyon dahil olmak üzere geniş bir yelpazedeki nedenlerle oluşan masif hemoptizi kontrolünde etkili bir terapi olduğu gösterilmiştir. Hemoptizi için transkateter embolizasyonu ameliyattan önce geçici tedavi görevi görebilir veya kesin terapi oluşturabilir. Embolizasyon hem benign hem de neoplastik etyolojilerin neden olduğu akut kanamayı kontrol altına almakta çok etkilidir. Özellikle yaşlı hastalarda başarılı tedavinin oranları, embolizasyon öncesinde MDBT ile artabilir. Aspergillomalı hastalarda başarı oranı en düşüktür ve aspergilloma nedeniyle hemoptizi hastalarının büyük bir kısmı cerrahi tedavi gerektirebilir. İlk tedavi başarısına rağmen, hemoptizinin uzun dönem izlem sırasında rekürrensi sık görülür, bildirilen oranlar % 5 ila % 45 arasında değişmektedir. Arteryel embolizasyon veya cerrahi müdahale gerektiren hemoptizi vakalarının % 90’ından fazlasında, kanamadan bronşiyal arter sorumludur. Bununla birlikte, nonbronşiyal sistemik arterlerden kan akımı nadir değildir ve masif hemoptizi hastalarında bu arterlerden kan akımı varlığının bilinmemesi, başarılı bronşiyal arter embolizasyonundan sonra tekrarlayan kanamaya neden olabilir. Havayolu yönetimine ihtiyaç duyulmadığı sürece, hemoptizi etiyolojisi bilinen ve radyografi veya bilgisayarlı tomografide kanama yeri tanımlanan hastalarda bronşiyal arter embolizasyonu öncesi bronkoskopi gerekli değildir. Havayolunun yönetimi gerekliyse, teknikte iyi eğitilmiş kişiler mevcutsa, ilk olarak rijit bronkoskopi düşünülmelidir.¹

Özet

• Hemoptizi hastalarının ilk değerlendirmesinde göğüs filmi yer almalıdır.
• Malignite riski yüksek olan ve şüpheli göğüs radyografi bulguları olan hastalarda ilk değerlendirme için  BT önerilir.
• Olumsuz ya da lokalize olmayan bir göğüs radyografisine rağmen, risk faktörleri (> 40 yaş,> 30 paket yıl sigara öyküsü) bulunan hastalarda BT düşünülmelidir.
• Negatif göğüs radyografisi, BT taraması ve bronkoskopi (kriptojenik hemoptizi) olan hastalar malignite riski düşüktür ve izleyen 3 yılda gözlenebilir.
• Masif hemoptizi ameliyat veya transkateter embolizasyonu ile etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Kontrastlı MDCT embolizasyon veya cerrahi öncesi hemoptizi kaynağını  bronşiyal sistemik, nonbronşiyal sistemik ve / veya pulmoner arteriyel olarak tanımlayabilir. Transkateter embolizasyonu akut kanamayı durdurmada genellikle başarılıdır, ancak hastalar sıklıkla uzun süreli izlem sırasında nükseden kanamalar nedeniyle yeniden tedaviye ihtiyaç duyarlar.

Klinik durum: Hemoptizi

Varyasyon 1: Hemoptizi ≥30 cc VEYA 2 risk faktörü (> 40 yaş ve > 30 paket yıllık geçmiş).

Varyasyon 2: Sürekli / tekrarlayan hemoptizi (<30 cc) ve bir risk faktörü (> 40 yaş,> 30 paket yıllık geçmiş).

Varyasyon 3: Kardiyopulmoner kötüleşme olmadan masif hemoptizi.