Göreceli olarak sağ alt kadran ağrısının değerlendirildiği az sayıda karşılaştırmalı çalışma bulunmaktadır; pek çok literatür sağ alt kadran ağrısının cerrahi gerektiren en sık nedeni olan akut apandisite odaklanmıştır. Akut apandisit olan az sayıda hastada, örneğin genç erkeklerde görüntüleme gerekmeyebilir, çünkü klinik prezentasyon cerrahiye izin verecek kadar tanı koydurmaya yeterlidir. Alvarado skoru gibi klinik tahmin skorlamaları apandisiti olan hastaları öngörme kuralı olarak kullanılmıştır; ancak bunların doğruluğu görüntülemeden geride kalmaktadır ve tek bir yöntem olarak kullanılması yetersizdir.
Apandisitte görüntüleme ile ilgili yayımlanan pek çok çalışmada apandisitin kesin klinik muayene bulgularının olduğu olgular görüntüleme yapılmadan operasyona alınmıştır. Görüntüleme yapılan çalışmalarda yaklaşık ortalama %40 görüntüleme olgusunda apandisite rastlanmış ve yaklaşık %30 olguda görüntüleme ile sağ alt kadran ağrısı yapan diğer nedenlere rastlanmıştır. Görüntülemenin apandisitin cerrahi tedavisinde ve hasta sonuçları üzerine genel etkileri ile ilgili veriler bir miktar tartışmalıdır ama görüntülemenin negatif apendektomi oranlarını azalttığını destekleyen kanıtlar artmaktadır.
Yayımlanan klinik çalışmalar incelendiğinde, sağ alt kadran ağrısı ile ilgili aşağıda özetlenen sonuçlara ulaşılmıştır.
Özet:
- Apandisite klinik olarak tanı konabilir, bununla beraber görüntüleme tanıda özgüllük ve duyarlılığı artırmaktadır.
- Genel olarak BT, sağ alt kadran ağrısının ve apandisit şüphesinin değerlendirilmesinde en uygun görüntüleme yöntemidir. Veriler IV kontrast kullanımını desteklemektedir ama IV kontrast verildiğinde enterik kontrast kullanımını desteklememektedir.
- BT’de doz azaltma stratejilerinde makul ulaşılabilir en düşük doz ilkesi benimsenmelidir. BT radyasyonu dozunu azaltırken tanısal kesinliği korumak aktif bir araştırma alanıdır.
- Çocuklarda USG tercih edilen ilk incelemedir çünkü apandisit tanısında neredeyse BT’ye yakın kesinliktedir ama iyonize radyasyon yaymamaktadır.
- Gebe kadınlarda şüpheli ya da sonuçsuz USG’den sonra, veriler MR kullanımını desteklemektedir.
Sağ alt kadran ağrısında dört klinik senaryoya yönelik uygunluk kriterleri, tablolar olarak aşağıda yer almaktadır.
Öngörülen İstisnalar:
Nefrojenik sistemik fibrozis (NSF) skleroderma benzeri bulgular gösteren, sınırlı klinik sekellerden fatal durumlara kadar değişen bir dizi bozukluğuğu içerir. Ağır renal fonksiyon bozukluğu ve godolinyum içeren kontrast madde alımıyla ilşkili görünmektedir. Diyaliz hastalarında ve nadiren GFR’si çok sınırlı (örn.<30 mL/dk/1.73 m2) hastalarda görülürken bunun dışındaki hastalarda hiç görülmez. NSF ile ilgili birikmekte olan literatürde aksini savunan görüşler olsa da, diyaliz hastalarında olası yararları risklere açıkça üstün olmadıkça kullanılmaması, GFR’si 30 mL/dk/1.73m2 den düşük hastalarda kullanımının sınırlanması konusunda görüş birliği mevcuttur.
Kaynaklar:
1. American College of Radiology ACR Appropriateness Criteria Right Lower Quadrant Pain
3. Wagner JM, McKinney WP, Carpenter JL. Does this patient have appendicitis? jama. 1996;276(19):1589-1594.
4. Sun JS, Noh HW, Min YG, et al. Receiver operating characteristic analysis of the diagnostic performance of a
computed tomographic examination and the Alvarado score for diagnosing acute appendicitis: emphasis on
age and sex of the patients. J Comput Assist Tomogr. 2008;32(3):386-391.
5.Pooler BD, Lawrence EM, Pickhardt PJ. MDCT for suspected appendicitis in the elderly: diagnostic
performance and patient outcome. Emerg Radiol. 2012;19(1):27-33.