Genç bir ihtisas dalı olan Acil Tıpla ilgili hali hazırda birçok kaynak kitap bulunuyor. Yabancı yayınlar ve çeviriler raflarda kendilerine üst sıralarda yer bulurken, ne yazık ki orijinal Türkçe yayınlar her geçen gün artsa da gereken ilgiyi göremiyor. Bu ay kitap tanıtımımızda Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Doç. Dr. Salim Satar hocamızın editörlüğünü yaptığı Acilde Kardiyoloji kitabından bahsedeceğiz.
Kardiyolojik aciller en sık karşılaştığımız ve belki de tanısında en çok ikilemde kaldığımız konuların başında geliyor. Acile başladığımız ilk günden itibaren EKG okumaya çalışıyoruz. Ancak, yayınlanmış acil kardiyoloji ve EKG ile ilintili kitapların çoğu basitlik ile yeterlilik arasındaki dengeyi tutturmakta başarısız kalıyor. Kolay anlaşılır, okuması zevkli, anlatımı sade ve her kıdemin rahatça yararlanabileceği bir kitap bulmak neredeyse imkansız. Dr. Satar ve arkadaşları biraz da belki bu açmaları düşünerek bizler için Nobel Tıp Kitapevi’nin desteği ile 21 bölümden oluşan 500 sayfalık bir kaynak kitap hazırlamışlar.
Öncelikle bu bir EKG kitabı değil, Chou’nun veya Goldberger’in EKG kitaplarıyla kıyaslamak kitaba haksızlık olur. Kitabın içeriğinde Temel Yaşam Desteği ve Akut Koroner Sendromdan Gebelikte Hipertansiyona, Kardiyak Enfeksiyonlar ve Şoktan Girişimsel Sedasyon Analjeziye ve İnmeden Kardiyotorasik travmaya yaklaşıma varan oldukça geniş bir yelpazede işlenmiş konu başlıklarını bulabilirsiniz. Tüm konular güncel rehberler ve en son yayınlar ışığında hazırlanmış. Konuların anlatımında patofizyolojiye çok fazla değinilmeden klinik, tanı, tedavi, ayırıcı tanı aşamalarından oluşan bir şablon kullanılmış.
Tabii ki konu acil olunca Temel yaşam desteği, İleri yaşam desteği, İleri hava yolu ve hızlı ardışık entübasyon, Defibrilasyon ve Pacemaker uygulamalarının kitabın ayrılmaz bir parçası olması kaçınılmaz. Ayrıca kardiyak belirteçlerin ve acilde sık kullanılan ilaçların anlatıldığı iki adet ayrıntılı bölüm bulabilirsiniz. Kardiyak belirteçlerin günümüzde sık kullanılanlar haricinde halen çalışması devam edenlerinden de bahsedilmiş kitapta. İnme’de risk faktörlerine ve spesifik tedavilere; trombolitik tedavisi, hipertansiyon tedavisi gibi, NIHSS İnme skalası, ABCD2 risk skorunun kullanım alanlarına kısaca değinilmiş. Kardiyak Ritim bozukluklarından EKG örnekleri, yaklaşım şemaları ve tedavi algoritmaları ile kısaca bahsedilmiş. Tedavi yaklaşımını büyük ölçüde değiştirmeyecek olsa da eylül ayında yayınlanan AHA 2015 SVT Yaklaşım Rehberi’ne de kitaba ek olarak göz gezdirmenizi tavsiye ederim. Akut Koroner Sendrom, Pulmoner emboli, Kalp yetmezliği gibi bizlerin günlük pratikte sık karşılaştığı ve tedavi ettiği, hatta acil serviste takip etmek zorunda kaldığı hasta gruplarına yaklaşım basit, anlaşılır ve akılda kalıcı bir dille anlatılmış. Ayırıcı tanılar, risk sınıflaması, tanı ve taburculuk kriterleri, tedavi algoritmaları şematik olarak sunulmuş.
Tabii ki Kardiyoloji kitabı olup EKG olmadan olmaz. Bol EKG örnekleri ile temel EKG, ritim analizi, infarktüs analizi, dal blokları, aks analizinin anlatıldığı bir bölümü de kitapta bulabilirsiniz. Bence kitabın tek olumsuz yönü resimlerin ve EKG örneklerinin çözünürlüklerinin düşük ve fazla gri tonda olması. EKG’lere bakarken fazla beklentiniz olmamasını tavsiye ederim. Ancak internette o kadar çok EKG örneği bulabileceğimiz site var ki bunu tam olarak bir olumsuzluk olarak yorumlamak istemem.
Kitap elime Şubat 2016’da ulaştı. İlk aklıma gelen basım yılı oldu, malum Kasım 2015’de yeni AHA/ESC rehberi yayınlandı. Keşke biraz daha bekleyip 2015 AHA/ESC Kardiyopulmoner Resüsitasyon Rehberi yeniliklerini de ekledikten sonra basıma verilseydi diye aklımdan geçirdim ki; kitabın son bölümüne 2015 AHA Kardiyopulmoner Resüsitasyon Rehberi yeniliklerinin çok güzel bir özetinin eklendiğini gördüm. Klinik ve Tedavi rehberleri nerede ise her yıl güncellenmekte. Hal böyle olunca, kitap yazımı gibi uzun ve zorlu bir süreçte bazen tüm güncellemelere yetişmek imkansız gibi gözüküyor.
“Acilde Kardiyoloji” kitabı geneline baktığımızda 2013-2014 rehberleri ve güncellemelerinden faydalanılarak hazırlanmış kalp-damar hastalıklarının tümünü içeren bir “Acilde Dolaşımsal hastalıklara Yaklaşım 2015 Rehberi” diyebiliriz. Sade ve akıcı dili ile günlük pratikte rahatlıkla kullanabileceğiniz, başınız sıkıştığında sizi yarı yolda bırakmayacak masa üstünden kaldırmayacağınız bir eser.
Başta Doç. Dr. Salim Satar ve Doç. Dr. Özlem Güneysel olmak üzere tüm yazarlarımızın ve emeği geçen herkesin ellerine sağlık diyorum ve bunun gibi kaliteli nice Türkçe orijinal literatürün sadece Türk acil tıbbının gelişimine katkısı yönünden değil aynı zamanda yabancı dil problemi olan meslektaşlarımıza yol gösterici olacağından devamını bekliyorum.
Not: Yukarıda değindiğim gibi tüm güncellemelere yetişmek basılı kitaplar ve yazarları için imkansız. Bu nedenle, konulara özel rehberlerin (AHA/ESC/ACC) 2015 güncellemelerine de göz atmanızı ve sizler için sürekli güncel kalan acilci.net sayfasından takip etmeniz öneririm. Güzel okumalar…