TANIM

Santral sinir sisteminde spesifik benzodiazepin reseptörleriyle etkileşerek GABA’nın çeşitli sinapslardaki pre ve post sinaptik inhibisyonunu maksimize ederek etki ortaya koyar. 5-HT ve noradrenerjik nöronlardaki inhibisyonun anksiyolitik ve sedatif etkilerden sorumlu olabileceğini gösteren çeşitli çalışmalar mevcuttur.

Etki Başlangıcı:  Çocuk hastalarda IV: 4-5 dakika, Status Epilepticus IV: 1-3 dakika, Rektal: 2-10 dakika

Etki süresi:  Sedasyon için: Çocuk hastalarda: 60 – 120 dakika

Status epileptikus: 15 – 30 dakika

Yarılanma Ömrü (t½): Yarılanma ömrü 48 saate kadar. (Aktif metabolit N-desmetildiazepam’ın terminal eliminasyon yarı ömrü 100 saattir)

Metabolizma: Karaciğerde.

Atılım: İdrarla.

Ticari İsim:

DIAPAM 10 MG 10 AMPUL
DIAPAM 10 MG 2MLX100 AMPUL
DIAZEM 10 MG 10 AMPUL
DIAZEM 10 MG 25 KAPSÜL
DIAZEM 2 MG 25 KAPSUL
DIAZEM 5 MG 25 KAPSUL
DIAZEPAM DESITIN 5 MG 5 REKTAL TÜP
DIAZEPAM DESITIN REC 10 MG 5 REKTAL TÜP
LIZAN 2 MG 25 KAPSÜL
LIZAN 5 MG 25 KAPSÜL
NERVIUM 5 MG 50 TABLET

ENDİKASYON – KONTRAENDİKASYON

Endikasyonlar: En önemli endikasyonu anksiyete hastalıklarıyla anksiyeteye bağlı semptomların kısa süreli tedavileridir. Akut alkol yoksunluğuna bağlı akut ajitasyon, tremor, akut delirium tremens ve halüsiyonasyonlarda kullanılır. Diazepam, lokal patolojik nedenlere bağlı iskelet kas spazmları, üst motor nöron hastalıkları, atetoz, stiffman sendromu gibi durumlarda ve konvülzif hastalıklarda tedavi amacıyla kullanılır.

Kontraendikasyonlar: Diazepama karşı aşırı duyarlılığı bilinenlere ve klinik deneyim yetersizliği nedeniyle 6 yaşından küçük çocuklara verilmemelidir. Ayrıca dar açılı glokom, miyastenia gravis ve depresif durumlarda kontrendikedir.

UYGULAMA

Yetişkin

• Anksiyete:

2-10 mg PO veya 2-10 mg IV/IM;30 mg/8 saatten fazla kullanılmaz

• Alkol Yoksunluğu

İlk 24 saatte 10 mg PO; sonra 5 mg PO’a azaltın
Başlangıç: 10 mg IV/IM, eğer gerekirse 5-10 mg IV verilebilir.

• Endoskopi

IV: İşleme başlamadan önce 10 mg veya daha az, 20mg’lık kümlatif dozu aşmamak için titre edin
IM: İşleme başlamadan 30 dakika önce 5-10 mg

• Ameliyat öncesi sedasyon

Ameliyattan önce 10 mg IM

• Yoğun bakımda sedasyon

Ameliyattan 1-2 saat önce 5-10 mg IV

• Kas spazmı

2-10 mg PO veya başlangıçta 5-10 mg IV/IM gerekirse tekrarlanabilir

• Nöbetlerde

5-10 mg IV/IM; 30 mg’ı geçmeyin
0.5 mg/kg PR, sonra 0.25 mg/kg 10 dakika içinde

• Status Epilepticus

5-10 mg IV/IM; 30 mg’ı geçmeyin
0.5 mg/kg PR, sonra 0.25 mg/kg 10 dakika içinde

Çocuk

• Sedatif/Kas Gevşetici

<6 ay: Önerilmez
> 12 yıl: 0.12-0.8 mg/kg/ gün PO, 6-8 saate bölünür VEYA 0.04-0.2 mg/kg IV/IM; 8 saat içinde en fazla 0,6 mg/kg

• Status Epileptikus

PR
2-6 yaş: 0.5 mg/kg; 4-12 saat içinde tekrarlanabilir.
6-12 yaş: 0,3 mg/kg; 4-12 saat içinde tekrarlanabilir.
> 12 yıl: 0,2 mg/kg; 4-12 saat içinde tekrarlanabilir.

IV
6 ay-5 yıl: başlangıçta 0.2-0.5 mg IV, her 2-5 dakikada bir tekrarlayın; 5 mg’ı aşmayın; 2-4 saat sonra tekrarlayabilir.
>5 yıl: 1 mg IV, 2-5 dakikada bir yavaşça verilir; Toplam dozu 10 mg’ı aşmayın; Gerekirse 2-4 saat içinde tekrarlanabilir.

GEBELİK – LAKTASYON

Gebelik Kategorisi: C

Emzirme: İlaç anne sütüne geçer. Diazepam, emzirilen bebeklerde ciddi riski taşıdığından dolayı anne için ilacın önemini dikkate alarak emzirmenin ya da ilacın kesilmesi sağlanmalıdır. 

YAN ETKİ – TOKSİSİTE

Yan Etki: 

• En çok görülen yan etkiler uyuklama, bitkinlik ve ataksidir.
• Daha seyrek olarak konfüzyon, konstipasyon, depresyon, diplopi, disartri, baş ağrısı, hipotansiyon, sarılık, libido değişiklikleri, bulantı, deri döküntüleri, konuşma bozuklukları, üriner retansiyon, vertigo, görme bozuklukları sayılabilir.
• Ayrıca paradoksik olarak anksiyete, halusinasyon, uyku bozuklukları, saldırganlık oluşabilir

Toksisite

• Herhangi bir doz aşımında olduğu gibi, ilk adım hastanın hava yolu, nefes alma ve dolaşımının bir değerlendirmesidir ve bunlar gerektiğinde hızla ele alınmalıdır.
• Benzodiazepin  aşırı dozlarında tedavinin temel taşı iyi destekleyici bakım ve gözlem.
• Tek doz aktif kömür rutin olarak tavsiye edilmemektedir; çünkü riskler fayda açısından çok daha ağırdır. Benzodiazepin’ler, doz aşımlarında çok nadiren ölümcüldür, ancak değişen mental durum, ağızdan alınan kömür dozundan sonra aspirasyon riskini büyük ölçüde artırır.
• Flumazenil, benzodizepin zehirlenmesinde spesifik bir panzehir olmasına rağmen, akut benzodiapezin doz aşımında kullanımı tartışmalıdır ve riskleri genellikle olası yararlarından daha fazladır. Uzun vadeli benzodiapezin kullanıcılarında, flumazenil çekilme ve nöbetleri hızlandırabilir; benzodiapezinleri tıbbi bir durum için kullanan hastalarda, flumenazil durumun daha da şiddetlenmesine neden olabilir. 

DİKKAT!

*  Diazepam ve opioidler de dahil olmak üzere benzodiazepinlerin birlikte kullanılması ciddi sedasyon, solunum depresyonu, komada ve ölümle sonuçlanabilir; Alternatif tedavi seçeneklerinin yetersiz olduğu hastalarda benzodiazepinler ve opioidlerin birlikte reçetelenmesinde dikkatli olun; Diazepam eklendiğinde opiyat dozunu üçte bir oranında azaltın.
* Diazepam opioidlerle birlikte kullanıldığında hem hastaları hem de hastayla ilgilenen kişileri solunum depresyonu ve sedasyon riski konusunda bilgilendirin; Hastalara, opioid ile birlikte kullanımın etkileri belirlenene kadar ağır makine kullanmamalarını veya kullanmalarını önerin.
* KOAH, uyku apnesi, böbrek/karaciğer hastalığı, açık açılı glokoma (şüpheli), depresyon, intihar düşüncesi, bozulmuş gag refleksi, uyuşturucu kullanımı öyküsü veya obez hastalarda dikkatli olun.
* Diazepam da dahil olmak üzere, benzodiazepinlerin hem tek başına hem de diğer CNS depresanlarla kombinasyon halinde kullanılması potansiyel ölümcül solunum depresyonuna neden olabilir.
* Tehlikeli görevleri yerine getireme yeteneğini bozabilir.
* Uyuşturucu kullanımı veya akut alkolizm öyküsü olan hastalarda dikkatle kullanın; Tolerans, psikolojik ve fiziksel bağımlılık uzun süreli kullanımda ortaya çıkabilir (> 10 gün).

*Benzodiazepin kullanımına bağlı anterograd amnezi bildirilmiştir

*Halüsinasyon, agresif davranış ve psikozlar gibi paradoksik reaksiyonlar ortaya çıkabilir; reaksiyonlar oluşursa ilaca devam etmeyin.

*IV doz ile ekstravazasyon önlenmelidir.

*Ani bir şekilde geri çekilme, nöbetlerin geçici olarak artmasına neden olabilir.

*Eğer rektal jel diğer psikotropik ajanlar veya diğer CNS depresanlarla kombine edilecekse, özellikle fenotiyazinler, narkotikler, barbitüratlar, MAO gibi diazepam’ın etkisini artırabilecek bilinen bileşiklerle birlikte kullanılacak olan ajanların farmakolojisine dikkatli bir özen gösterilmelidir.

KAYNAKLAR

1.https://en.wikipedia.org/wiki/Diazepam

2.https://www.drugs.com/diazepam.html

3.Goldfrank LR, ed.Goldfrank’s Toxicologic Emergencies

4.http://reference.medscape.com/drug/valium-diastat-diazepam-342902#5

5. http://www.rxlist.com/valium-drug/clinical-pharmacology.htm

6. http://www.webmd.com/drugs/2/drug-6306/diazepam-oral/details#overdose