Acil Tıp Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Acil Tıp, hemen bakım gerektiren, ayrıştırılmamış ve tanısı konulmamış akut hastalık ya da yaralanmalara sahip hastalara randevusuz bakım verme alanında ihtisas düzeyinde eğitim verilen bir tıp anadalıdır. Tanım olarak, uzun süreli ya da takip içeren bakım hizmetleri Acil Tıp kapsamına girmez. Acil Tıp hekimleri hastaları resüsite ve stabilize etmek, genel bakıma uygun hale getirmek ya da daha ileri bakım gerektiren hastaları ayrıştırılmamış hasta havuzu içerisinde tespit edip ilk bakılarına başlamak adına tüm resüsitatif müdahale ve girişimleri yapabilecek yetkinlikte yetiştirilir.

Kapsamı

Hayatı ya da uzvu tehdit eden veya ciddi ölüm riski içeren her durum Acil Tıp anadalının kapsamındadır. Uluslararası Acil Tıp Federasyonuna göre:

Acil Tıp, tüm yaş gruplarındaki hastaları etkileyen ayrıştırılmamış tüm fiziksel ve ruhsal bozuklukların oluşturduğu hastalık ya da yaralanmaların akut ve ivedi şekillerinin önlenmesi, tanısı, tedavisi ve yönetimi için gereken bilgi ve beceriler bütününü kapsayan tıp pratiğidir. Bunun yanında hastane-öncesi ve hastane-içi acil tıp sistemlerinin anlaşılması ve geliştirilmesi için gerekli becerileri de içerir.

Acil Tıp anadalı, dahili tıbbi ve cerrahi durumların akut bakımı ile ilgilenir. Acil Tıp hekimleri çok yüksek sayıda hasta muayenesi yapar, hastalıkları yönetir ve acil servislerden taburculuklarını organize eder (bu taburculuk, hastaneye yatırılma, başka bir merkeze sevk etme ya da tedavi sonrası evine taburcu etme şeklinde 3 ana şekilde uygulanır). Acil Tıp hekiminin son derece geniş bir tababet bilgisiyle beraber cerrahi girişimler, travma resüsitasyonu, ileri kardiyak yaşam desteği ve ileri havayolu yönetimi gibi ileri girişimsel işlem becerisine sahip olması gereklidir. Birçok farklı ihtisas alanının bilgi ve becerilerine sahip olmakla yükümlüdürler. Bunlara örnek olarak, hastaların resüsite edilmesi (Kritik Bakım), havayolu yönetimi (Anestezi), kompleks laserasyon tamiri (Plastik Cerrahi), kırıkların ve çıkıkların redükte edilmesi (Ortopedi), kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozukluklarının yönetimi (Kardiyoloji), felç yönetimi (Nöroloji), vajinal kanamalı gebe hastaya yaklaşım (Kadın-Doğum), burun kanamaları (Kulak-Burun-Boğaz), göğüs tüpü takılması (Göğüs Cerrahisi), hastabaşı ultrasonografi kullanımı, direk grafi ile bilgisayarlı tomografi yorumlanması (Radyoloji) gösterilebilir.

Acil Tıp, İvedi Bakımdan (Urgent Care) farklıdır. İvedi Bakım acil tıbbi durumu olmayan ancak hemen bakım gerektiren hastalıkları ifade eder. Normal polikliniklerin mesai dışı hizmetleri ve aile hekimliği pratiği ülkemizde ivedi bakım hizmetlerinin temelini oluşturmaktadır. Ülkemizde acil servislerde triyaj uygulaması sonrasında “yeşil alan” bölgesinde muayene olması uygun görülen hastalar aslında birinci basamak hizmetlerinin yıllar içerisinde kaldırılması yüzünden acil servislerde hizmet almak zorunda kalan ivedi bakım hastalarıdır. İvedi bakım gerektirse de acil bakım gerektirmeyen ya da takip edilmesi ve kontrole çağırılması gereken hastalıklar Acil Tıbbın kapsamı dışında olup Acil Tıp hekimlerinin bilgi, beceri ve yetkileri dışındadır. Bu durumlara örnek olarak, komplike olmamış ya da özel hasta gruplarında gözlenmeyen nezle-grip, ishal gibi mevsimsel hastalıklar, uzuv ya da hayatı tehdit edici olmayan basit yaralanmalar, mekanik kökenli bel, sırt, boyun ağrısı gibi musküloskeletal durumlar gösterilebilir. Bu tip rahatsızlıkları olan hastalar, triyaj noktalarında 5 vital bulguları alınıp (ateş, nabız, kan basıncı, periferik oksijen saturasyonu, GKS) ve kısa özgeçmişleri sorgulandıktan sonra acil hastalara hizmet vermek amacıyla bakım listesinin en sonuna alınırlar.  Acil servisler ve Acil Tıp pratiği mesai sonrası normal hastane hizmetlerinin verilmeye çalışıldığı 60’lı yıllardaki Acil Polikliniklerinden farklıdır. 

Çalışma Yapısı

Tüm Acil Tıp klinik ve anabilim dalları 7/24 usulüne uygun olacak şekilde mesai kaydırılmış sistemde görev yapan personel ile işlevini sürdürür.