No account yet? Register
Civa Zehirlenmesi oldukça nadir görülen bir durum olduğundan sıklıkla ele alınmaz. Özellikle civalı termometre kullanımından uzaklaştıkça kazara civa maruziyetleri de ciddi oranda azalmış durumda. Benimde aklımda aslında bu konu yoktu ama geçenlerde bir doktor arkadaşım civa zehirlenmesi olgusu ile karşılaştığından bahsetti ve tedaviyi nasıl yöneteceğini konuştuk. Sonrasında bu konuyu ele almak gerektiğini düşündüm.
Aslında civa hayatımızda birçok yerde karşımıza çıkmakta elementel civa termometrelerde, barometrelerde, boyalarda bulunmaktadır, bunlar aerosolize olmadıkça problem teşkil etmez. Toksisite riski, maruz kaldığınız civa türüne bağlıdır. Toksisiteye neden olabilen inorganik ve organik civadır. İnorganik civa örneğin civa arsenat havai fişek, dezenfektan, su yalıtımı, kürk veya deri işlemede kullanılır. Organik civa (alkoksialkil civa, alkil civa ve metil civa) ise mumyalama sıvısında, fungisitlerde, böcek ilaçlarında, ahşap koruyucularda kullanılır ve deniz ürünlerinde bulunur 1.
Toksisite mekanizması:
Civanın direk olarak hücresel bir etkisi yoktur, ancak birden çok hücre içi bölgeye bağlanarak enzimlerin inhibisyonuna ve hücresel zarların bozulmasına neden olur.
Elemental civa, sağlam bir Gİ kanalda minimum absorpsiyona sahiptir. Bununla birlikte, solunduğunda (yani temizlemek için bir vakum kullanıldığında veya buharlaşana kadar ısıtıldığında), solunum yolunda iyi emilir. İnorganik civa cilt tarafından iyi emilir ve Gİ yolu yoluyla yaklaşık% 10 oranında emilir. Organik civa, Gİ sisteminden ve solunum yolundan iyi emilir. Civa, emildikten sonra büyük bir dağılım hacmine sahiptir ve böbrekler, karaciğer, dalak ve SSS’ne dağılır. Eliminasyon yarılanma ömrü 30-70 gün arasında değişmektedir.
Tüm civa türleri dışkı ile atılır. Civa iyonları da idrarla atılır 2.
Nasıl Başvurur?
Hastalar genelde civa maruziyeti beyan ederek başvuruda bulunurlar. Civa zehirlenmesi düşünülmesi gerekecek durumlara bakcak olursak; elemental civanın kazara yutulması (kırık termometre), dental amalgamlarla ilgili endişe, asemptomatik hastalarda ağır metal icnelemesi sonucunda (özellikle meslek hastalıkları hastanelerinde görülür acil servislerde karşılaşılan bir durum değildir.)
Daha ciddi semptomlarla başvuran gruba bakacak olursak:
Civanın aerosol (kırık bir termometreyi vakumlama) veya buhar (civa ısıtma) yoluyla solunması pnömoniye, akut kalp dışı akciğer ödemine ve nörolojik hasara neden olabilir. İnorganik civa tuzlarının yutulması hemoraji, gastroenterit, akut böbrek yetmezliği ve şoka yol açar. 30-50 mg / kg’da potansiyel olarak ölümcüldür.
Yutma, soluma veya deri yoluyla uygulama yoluyla organik civaya maruz kalma, nörolojik hasara yol açar 3.
Semptomlar:
Akut maruziyet- solunum yoluyla ortaya çıkar, semptomlar arasında baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, titreme, ateş, tükürük, metalik tat, görme bozuklukları, dispne ve kuru öksürük yer alır. Sonraki günlerde interstisyel pnömoni meydana gelebilir.
İnorganik civa tuzlarına akut maruziyet – yutulması saatler içinde şiddetli kanama gastroenteritine neden olur. Şiddetli lokal orofaringeal ağrı, metalik tat, bulantı, kusma ve ishal. Mukoza zarında gri renk değişimi. Bunu hipotansiyon, şok ve akut tübüler nekroza yol açan ciddi sıvı kaybı izler.
Organik civaya akut maruziyet – Gİ semptomları, solunum güçlüğü, titreme, dermatit, renal tübüler disfonksiyon ve EKG (ST segmenti) değişiklikleri. Gecikmiş nörotoksisite, ilk maruziyetten haftalar veya aylar sonra gelişir ve genellikle kalıcıdır. Duyusal kayıp, motor kayıp, serebellar belirtiler ve psikolojik disfonksiyonu kapsayan herhangi bir sayıda nörolojik disfonksiyon meydana gelebilir.
Kronik civa toksisitesi – (Acil servisi direk olarak ilgilendirmese de bilmekte fayda olan bir başlık)ağırlıklı olarak nörolojik (titreme, nevrasteni, eritizm, duygusal değişkenlik, uykusuzluk, deliryum, karışık sensorimotor nöropati, ataksi ve anosmi) olmak üzere çoklu sistem bozukluklarına yol açar, gastrointestinal (metalik tat, ağızda yanma ağrısı, gevşek dişler, gingivostomatit ve hipersalivasyon), renal disfonksiyon (renal interstisyum ve makrofajlarda civa birikintileri ile proksimal tübüler atrofi) ve akrodini 4.
Tetkik:
Primer :
12-lead EKG, Kan şekeri, Rutin Biyokimya testleri, Parasetamol seviyesi
Spesifik Testler:
Tüm vücut civa seviyesi (> 200 mikrogram / L veya 1000 nmol / L seviyeler semptom oluşturmaya başlar). Yakın zamanda maruziyeti doğrular ancak toplam vücut yükünü yansıtmaz.
24 saatlik idrar civa seviyesi:> 100 mikrogram / L veya 500 nmol / L nöropsikiyatrik bozuklukla ilişkilidir.
X-ray – civa radyo-opaktır ve nerede yutulduğu veya enjekte edildiği gösterilecektir. IV enjeksiyonları, “samanyolu görünümde” pulmoner emboli oluşturur.
Herhangi bir korozif yaralanmayı değerlendirmek için endoskopi gerekebilir5.
Tedavi:
Destek Tedavi:
Herhangi bir organ yetmezliği için sıvı resüsitasyonunu ve genel destekleyici önlemleri uygulamak gerekir.
Elektrolit anormallikleri görülebilir bunların düzeltilmesi gerekir.
Dekontaminasyon:
Çevre – civa dökülmelerini temizlemek için uzman yardımı alınması gerekir. Vakumlama ile temizlenmez aerosol oluşumuna neden olur. Kirlenmiş halı veya benzeri yüzeyleri atmak gerekir.
Elemental civa – hastanın kıyafetleri çıkarılır, civa ciltten uzaklaştırılı. Oral polietilen glikol solüsyonu uygulanabilir. Deri altı birikintiler varsa cerrahi olarak çıkartılır.
Organik civa – aktif kömür uygulanır.
Eliminasyonu arttırma:
Politiyol reçinenin uygulanması, organik civa bileşiklerinin enterohepatik dolaşımını kesintiye uğratabilir.
Antidot:
Şelasyon, toksisite veya yüksek idrar veya serum civa seviyelerinin klinik özellikleri olduğunda endikedir.
Seçenekler, dimerkaprol (yalnızca inorganik civa tuzuna maruz kalma için kullanılır, aksi takdirde, elemental veya organik civa için kullanıldığında beyne maruziyeti artıracaktır), penisilamin veya succimer içerir.
Şelasyon, yalnızca civaya daha fazla maruz kalma ortadan kalktığında, yani dekontaminasyon veya tortuların uzaklaştırılması durumunda yararlıdır1.
Sonlanım:
Risk değerlendirmesi iyi huylu ise asemptomatik hastalar taburcu edilebilir. Organik veya inorganik civaya maruz kalmış olanlar, gözlem ve değerlendirme için kabul edilmelidir. Semptomatik hastaların hastaneye yatırılması ve agresif dekontaminasyon, şelasyon veya destekleyici bakım için değerlendirme yapılması gerekir 2.
Kaynaklar
- 1.Scientific Committee SCHER., Linders J, Janssen C, et al. Opinion on environmental risks and indirect health effects of mercury from dental amalgam. Regul Toxicol Pharmacol. 2015;72(1):85-86. doi:10.1016/j.yrtph.2015.03.006
- 2.Noble M, Decker S, Horowitz B. Inhalational mercury toxicity from artisanal gold extraction reported to the Oregon poison center, 2002-2015. Clin Toxicol (Phila). 2016;54(9):847-851. doi:10.1080/15563650.2016.1199029
- 3.Tewell M, Spoto S, Wiese M, Aleguas A, Peredy T. Mercury Poisoning at a Home Day Care Center – Hillsborough County, Florida, 2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2017;66(17):433-435. doi:10.15585/mmwr.mm6617a1
- 4.Malek A, Aouad K, El K, Halabi-Tawil M, Choucair J. Chronic Mercury Intoxication Masquerading as Systemic Disease: A Case Report and Review of the Literature. Eur J Case Rep Intern Med. 2017;4(6):000632. doi:10.12890/2017_000623
- 5.Onwuzuligbo O, Hendricks A, Hassler J, Domanski K, Goto C, Wolf M. Mercury Intoxication as a Rare Cause of Membranous Nephropathy in a Child. Am J Kidney Dis. 2018;72(4):601-605. doi:10.1053/j.ajkd.2018.05.013