Pediatrik Kafa Travması
“Çocuklar yetişkinlerin küçülmüş hali değildir.”
Efsaneleşmiş bir söz, Amal Mattu Emergency Medicine Clinics of North America Pediatrik Travma özel sayısının önsözünde bu sözün Pediatristlerce sıkça kullanılan bir sözcük olduğundan ancak yetişkinler için uygulanan standart yaklaşımların küçük değişikliklerle çocuk hasta grubuna da uygulanabildiğinden bahseder. Acil servislerde kafa travmalı çocuk grubunu ilk karşılayan her zaman için Acilcilerdir. Dolayısıyla eğitim süresince pediatrik hasta görmemiş olan asistan arkadaşlarımız olsa da bu konuda hepimizin donanımlı olması gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir.
Yetişkinlerle bu farkı yaratan nedenler arasında birim vücut alanına düşen kuvvetin daha fazla olması ve multisistem etkilenmeleri sayılabilir. Genel dolaşım volümü zaten azdır bu da kanamaya hassas olmalarına neden olur. İnce cilt vücut sıcaklık değişimlerine yatkın hale getirir. Cilt altı yağ dokunun azlığı künt travmaya duyarlı hale getirir.
Kan basıncı yaralanmanın ciddiyeti ile ilişkili olmayabilir. O zaman şok belirteçleri olarak, periferik dolaşımda bozulma, taşikardi, konfüzyon ve kapiller dolum zamanının (>2sn) uzaması kullanılabilir.Çocuk hastalar hızlı desatüre olurlar çünkü metabolik hızları yüksektir, travma ile fonksiyonel rezidüel kapasite azalmıştır ve uygun olmayan hava yolu yönetimine maruz kalmış olabilirler.
Ölümcül çocukluk yaralanmalarının %70’ini travmatik beyin yaralanması oluşturur. Klinik olarak önemli beyin hasarlarının çabuk tanınması önemlidir. Bazı lezyonlar görülemeyebilse de BT acil tanı için standart referanstır. Minör kafa travmalı çocuklara (GKS 14-15) BT çekildiğinde >%90 oranında normal olduğunu çalışmalar göstermiştir. Bunun yanında hangi çocuğa BT çekelim stresi halen net olarak bir çözüme ulaşmamıştır.
Belki burada PECARN organizasyonundan bahsedebiliriz. Pediatrik travma ile ilglili çalışmalar yürüten ve bunları yayınlayan bir çalışma grubunun internet sitesini incelemenizi öneririm. Özellikle kafa travması ile ilgili olan algoritmaları BT kararı verilmesinde oldukça yaygın kullanılıyor.
PECARN grubunun 2 yaş altı ve üstü kafa travması olan çocuklar için önerdiği Kraniyal BT algoritmaları minör kafa travmalı çocuklarda klinik öneme sahip beyin yaralanması açısından oldukça duyarlı olduğu tespit edilmiş. (TBH: Travmatik beyin hasarı)
Peki taburcu ederken neye dikkat edilmeli?
Geliş GKS 15 olan ve Kraniyal BT normal olarak raporlanmış, bilinen kanama riski, fokal nörolojik bulgusu olamayan kafa travması olan çocuklar için nörolojik takip amaçlı yatışa gerek olmadığı yapılan çalışmalarda öne sürülmekte. Duyarlı aile çocuğu eve götürmek istiyorsa, mutlaka çıkarken aileye yazılı bildirimde bulunmayı unutmayın.
Ve yine unutmamanız gerek önemli noktalardan biri de altın standart tanı testi olmayan çocuk istismarı tanısının, klinik ve radyografik özellikler ile sosyal ve çocuk bilgisinin desteğine dayandığıdır. Subdural hemoraji, serebral iskemi, retinal hemoraji, kemik kırığı ile beraber kafa içi yaralanma ve tutarsız anamnez durumlarında istismara bağlı kafa travmasından şüphelenebilirsiniz.
Kaynaklar ve daha fazlası için:
- Carpenter SL, Abshire TC, Anderst JD; Section on Hematology/Oncology and Committee on Child Abuse and Neglect of the American Academy of Pediatrics. Evaluating for suspected child abuse: conditions that predispose to bleeding. Pediatrics. 2013;131(4):e1357-73
- Preer G, Sorrentino D, Ryznar E, Newton AW. Child maltreatment: promising approaches and new directions. Curr Opin Pediatr. 2013;25(2):268-74.
- McDougall RJ. Paediatric emergencies. Anaesthesia. 2013;68 Suppl 1:61-71.
- Piteau SJ, Ward MG, Barrowman NJ, Plint AC. Clinical and radiographic characteristics associated with abusive and nonabusive head trauma: a systematic review. Pediatrics. 2012 Aug;130(2):315-23.
- Medwid K, Couri GG. How accurate are clinical decision rules for pediatric minor head injury? Ann Emerg Med. 2012;60(3):278-9.
- Kuppermann N, Holmes JF, Dayan PS, Hoyle JD Jr, et al Pediatric Emergency Care Applied Research Network (PECARN). Identification of children at very low risk of clinically-important brain injuries after head trauma: a prospective cohort study. Lancet. 2009:3;374(9696):1160-70.
- Holmes JF, Borgialli DA, Nadel FM, et al.; TBI Study Group for the Pediatric Emergency Care Applied Research Network. Do children with blunt head trauma and normal cranial computed tomography scan results require hospitalization for neurologic observation? Ann Emerg Med. 2011;58(4):315-22.