Hafta sonunu miyalji, halsizlik, boğaz ağrısı, öksürük ve ateş nedeniyle yatarak geçirmeme, pazartesi ise nispeten hafiflemiş olsa da devam eden şikayetlerimle çalışmama neden olan grip olduğumu öğrenen (sağlık çalışanı olsun ya da olmasın) herkes sözleşmiş gibi bir antiviral ajan almamı önerdi (tabi ki jenerik ismini vererek). Önce antibiyotik almamamı söylemeleri hoşuma gitse de sonra antiviral ajanların da antibiyotikler gibi leblebi misali kullanıldığı duygusuna kapıldım. Ben de antiviral ilaçların etkinliği, hangi durumlarda ve kimlerce alınması gerektiği gibi sorulara yanıt aramaya çalıştım.
Grip, Amerika’da yılda 15-60 milyon olgunun görüldüğü, bunların 54-430 bin kadarının hastaneye yatış ihtiyacı olduğu ve 3-49 bin ölüm görülen bir hastalık. Hastaneye yatırılan hastaların çoğu 18-61 yaş arasında yer alıyor.
Grip; genelde birkaç günden 2 haftaya kadar uzayabilen semptomlara neden olur ve geçer. Riskli gruptaki hastalarda ise pnömoni, bronşit, sinüzit ve kulak enfeksiyonu gibi komplikasyonlara yol açabilir. Yine grip nedeniyle kronik akciğer hastalıkları (astım, KOAH gibi) kötüleşebilir.
Riskli gruplar
- <5 yaş, özellikle de <2 yaş ve ≥65 yaş hastalar
- Hamileler ve postpartum dönem (doğumdan sonra 2 haftaya kadar)
- Uzun süre bakım evinde kalanlar
- Morbid obezler (BMI≥40)
- İmmünsüprese hastalar
- 19 yaşından küçük olup uzun süre aspirin kullanan hastalar
- Kronik akciğer, kardiyovasküler, renal, hepatik, hematolojik, metabolik ve nörolojik hastalığı olanlar
Antiviral ajanlar
Klinik çalışmalar ve gözlemsel veriler; antiviral ajanlar kullanımı sayesinde ateş ve diğer grip semptomlarının daha kısa sürdüğünü, gribe bağlı komplikasyon ve ölüm riskinin azaldığını ve hastanede kalış süresinin kısaldığını göstermiş.
CDC tarafından antiviral ilaç başlangıç zamanlaması için ‘ne kadar erken o kadar iyi’ mantığını benimsemiş. Antiviral tedavinin; influenza tanısı konulan ya da influenza şüphesi olup hastaneye yatırılan, komplikasyon açısından riskli grupta olan ve ciddi ya da ilerleyici hastalığı olan hastalarda olabildiğince erken başlanması gerektiği özellikle vurgulanıyor. (ideal olarak hastalık başlangıcından 48 saat içinde)
Antiviral tedavi; önceden sağlıklı olan, komplikasyon açısından yüksek riskli grupta bulunmayan influenza tanısı konulan ya da klinik olarak da olsa influenza şüphesi olan hastalarda, özellikle erken başlanacaksa göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu sezonki influenza suşları için nöraminidaz inhibitörleri olan oseltamivir ve zanamivir önerilmekte. Bu ilaçlar hem influenza A hem de influenza B’ye etki ederek virüs yüzeyinden yeni virüslerin salınmasını önlüyor.
Oseltamivir: Kapsül ve süspansiyon şeklinde preparatları mevcut. >1 yaş ve >40 kilo için 2×75 mg (5 gün, ciddi hastalıkta süre uzatılabilir) öneriliyor.
Zanamivir: İnhaler formunda piyasada bulunuyor. ≥7 yaş hastalarda 2×2 puff (5 gün) dozunda öneriliyor.
Sonuç olarak antiviral ajanların gripte erken dönemde başlanması, özellikle riskli gruplarda komplikasyon gelişmesi ve semptomların azaltılması için faydalı olduğundan öneriliyor. Öncesinde bilinen hastalığı olmayan hastalarda bile erken dönemde antiviral ajanlar düşünülebilir.
Kaynak: www.cdc.gov/flu