Merhaba. Şimdiye kadar, hem ABD’de ve Dünyada tanınırlığı ve saygınlığı olduğu için, hem de çalışmalarındaki hasta müdahaleleri ve önerileri daha ulaşılabilir olduğundan (tiamin, askorbik asit, glukokortikoidler vs.) Paul Marik çalışmalarına yazılarımda yer verdim. Yalnız yakın dönemde, yazar grubu içerisinde bulunduğu bir derlemeleri çeşitli sebeplerle geri çekildi. Ben de, Paul Marik çalışmalarını buraya taşımayı bildiğim gibi, geri çekilen yazısından da bahsetmeyi bir görev bildim. 🙂 İyi okumalar.

Biz burada neden bahsettik?

Şubat 2021’de yayınlanan, bir derleme ve uzman görüşü içeren bir makaleden^​1​ bahsettik. İlgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Hastanın evreleri gözetilerek COVID-19 hastasına MATH+ Protokolü dahilinde, ana hatlarıyla askorbik asit, metilprednizolon, tiamin, heparin; ve deneysel bazı element önerileri vardı. Bu bir derleme ve çok büyük bir problem görünmüyor.

Öncesi

Öncesinde ise, aynı yazar grubuna ait, Aralık 2020’de Journal of Intensive Care Medicine’da yayınlanmış bir derleme^​2​ var. MATH+ protokolünü DESTEKLEYEN kanıtlara dayanarak oluşturulan bu yazının sonunda da, MATH+ protokolü uygulanan merkezler ve diğer yayınlardaki ölüm oranları karşılaştırılmış.

Yazıda, yazarların Front-Line COVID-19 Critical Care Alliance (www.flccc.net) adında bir topluluk oluşturarak, gerek literatürdeki kanıtlar desteği ile, gerekse de kendi deneyimleri sonucu, Paul Marik’in mevcut protokolünü COVID-19’a uyarladığından bahsediliyor.

Bu tedavilerin deneysel olduğu ile ilgili gelen eleştirilere ve böylesine yeni bir hastalıkta verilecek tedavilerin randomize kontrollü çalışmaların sonuçları ile sınırlandırılmasının gerektiğini savunan diğer editör notlarına karşı savunlamaları ise, pandeminin başında hidroksiklorokin, remdesivir gibi ilaçların kanıt gözetilmeksizin kullanıldığı olmuş. Ayrıca, pandemi döneminde, birçok merkezin RKÇ dizayn edecek deneyime ve imkana sahip olamayacağı belirtilmiş ve dahası, yazar grubu, RKÇ’ye karşı görüş bildirmiş.

Son olarak, ABD ve Dünyadan COVID-19 ile ilgili mortalite oranları ile yazarların MATH+ protokolü uygulanan iki merkezdeki ölüm oranları karşılaştırılmış. Houston United Memorial Hospital’de hasta kabulü ile başlatılan MATH+ protokolü, Norfolk General Hospital’de hastanın yoğun bakım ünitesine kabulü ile başlatılmış.  20 Temmuz 2020 itibariyle, MATH+ protokolü uygulanan bu iki merkezdeki COVID-19 ölüm oranı ortalaması %5.1 olarak bildirilmiş ve diğer hastanelerdeki ortalama mortalite (%22.9) ile karşılaştırıldığında mortalitede %75’den fazla mutlak risk azalması sonucuna varılmış (Tablo 1).

Yakın tarih

Kasım 2021’de, Journal of Intensive Care Medicine, yazıyı geri çektiğini duyurdu^​3​. Sebebi, derginin Virginia’daki Sentara Norfolk General Hospital’dan, makalede Sentara ile ilgili bildirilen COVID-19 hastane ölüm verilerinin doğruluğuna ilişkin endişeleri dile getiren bir bildirim alması. Hastane, rapor edilen ölüm oranları ile ilgili hata olduğunu, bahsedilen süre içerisinde ölüm oranlarının %6.1 değil, %10.5 olduğunu, buna ek olarak, bu 191 hastanın sadece 73’ünün (%38,2) 4 MATH+ tedavisinden en az birini aldığını ve ölüm oranlarının %24,7 olduğunu, 191 hastanın sadece 25’inin (%13.1) 4 MATH+ tedavisinin hepsini aldığını ve ölüm oranlarının %28 olduğunu bildirmiş.

Sonuç olarak

MATH+ protokolü belki ileride daha güçlü kanıt düzeyi ile geri dönecek, bunu göreceğiz. Ancak şu an biraz kan kaybetmiş görünüyor. Sebebi çok temel bir hesap hatası gibi görünmekle birlikte, prestij yaralayıcı sonuçlara yol açan bir durum ortaya çıkmış. Öte yandan, bir çalışma ile ilgili olarak çalışmanın yürütüldüğü merkezin böyle bir geri bildirimde bulunması bizlerin sık karşılaşmadığı bir olay. Yazımı sonlandırırken, Marik’in yazısını geri çektiren hayat, bizlere neler yapmaz diyor ve bu olayın biz araştırmacıların da kulağına küpe olmasını diliyorum.

Referanslar