Vagal manevralar, stabil supraventriküler taşikardilerin acil tedavisinde kabul gören ilk basamak tedavidir. Vagal manevra; karotid sinüs masajı, valsalva manevrası, dalma refleksi, öksürük, rektal muayene, okülokardiyak refleksin uyarılması gibi birçok şekilde uygulanabilir. Vagal manevralar hakkında detaylı bilgiye yazarımız Mehmet Ali Aslaner’in yazdığı ‘Vagal Manevra-Nasıl ve Ne Kadar’ konulu yazısından ulaşabilirsiniz.
Valsalva manevrası, hem tanı hem de tedavi amaçlı sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Valsalva manevrası birkaç şekilde uygulanabilir. Bunun için hastanın, 15 saniye boyunca 40 mmHg basınç oluşturacak şekilde bir manometreye üflemesi istenir, bir enjektör pistonunu üfleyerek itmesi istenir ya da kapalı glottise karşı zorlu soluk verdirilir.
Modifiye valsalva manevrasında ise normal valsalva manevrası uygulandıktan hemen sonra hastanın ayaklarına 45 derece elevasyon uygulanır. Böylece relaksasyon fazında venöz dönüş ve vagal uyarı artar.
Valsalva manevrasının başarı oranını inceleyen bir Cochrane analizinde, işlemin başarısının %19,4 ile %54,3 arasında değiştiği gözlemlenmiş, ancak incelenen çalışmaların yeterli kanıt oluşturacak standartta olmadıkları gözlenmiştir.
Modifiye valsalva manevrasının etkinliğini inceleyen ilk randomize kontrollü çalışma, Appleboam ve arkadaşlarının yaptığı ve The Lancet dergisinde yayınlanan REVERT çalışmasıdır. Bu çalışmaya toplam 433 atrial fibrilasyon ve flutter haricindeki supraventriküler taşikardisi (SVT) olan hasta alınmış. Hastaların 5’i dışlanmış ve kalan hastalar iki gruba ayrılıp; bir gruptaki 214 hastaya valsalva manevrası, diğer 214 hastaya modifiye valsalva manevrası uygulanmış. Standardizasyon için her hastaya 40 mmHg basınç oluşturacak şekilde 15 saniye zorlu ekspirasyon yaptırılmış. 1 dakika sonunda SVT sonlanımı, valsalva uygulanan grupta %17 (37/214) ve modifiye valsalva uygulanan grupta %43 (93/214) saptanmış. Yan etki olarak iki grupta da ciddi yan etki saptanmamış. Yan etkiler (kalp hızında artma, hipotansiyon, bulantı, kas ağrısı, baş ağrısı, nefes darlığı ve siyanoz), standart valsalva uygulanan grupta (%4 vs %6) daha az bulunmuş.
Sonuç olarak modifiye valsalva manevrası; etkinliğinin daha fazla olması, ciddi yan etkiler bakımından çok az miktarda fark olmaması nedeniyle tercih edilebilir.
Kaynaklar
- Daniel R Frisch, MDPeter J Zimetbaum, MD. Vagal maneuvers. http://www.uptodate.com/contents/vagal-maneuvers. Erişim tarihi:21.09.2015
- Appelboam A, Reuben A, Mann C, Gagg J, Ewings P. Postural modification to the standard Valsalva manoeuvre for emergency treatment of supraventricular tachycardias (REVERT): a randomised controlled trial. Lancet. 2015 Aug 24
- Smith GD, Fry MM, Taylor D, Morgans A, Cantwell K. The effectiveness of the Valsalva Manoeuvre for stopping an abnormal heart rhythm. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Mar 28;3
Editör: Dr. Nurettin Özgür DOĞAN