İdiopatik periferik fasial paralizinin (Bell’s palsy) acil servis yönetimindeki temel tedaviler kortikosteroidler, antiviraller ve suni gözyaşı damlaları olarak sıralanmaktadır. Steroidler, antiinflamatuar etkinlikleri nedeniyle uzun zamandan beri tedavi seçenekleri arasında yer almakla birlikte, antivirallerle ilgili soru işaretleri mevcuttur. Kullanılan evrelendirme sistemleri (House & Brackmann, Yanagihara gibi) fonksiyonel sonlanımla ilgili fikir verse de, acil yönetimi değiştirmez.
Kortikosteroidler:
- Steroidlerin ilk 72 saatte, en geç 4. güne kadar başlanmaları önerilmektedir. Steroidlerin etkinliğiyle ilgili yapılmış olan çalışmalar, Bell’s palsy’de belirgin etkinliklerini işaret etmektedir.
- 1507 hasta üzerinde gerçekleştirilmiş olan, 8 çalışmanın metaanalizine göre 6. ayda steroid grubunda inkomplet iyileşme oranı %23’ken, kontrol grubunda %33 olarak izlenmektedir (RR 0.71; %95GA 0.61-0.83).
- Bununla birlikte steroid kullanımının uzun dönem kozmetik sonuçlar üzerine belirgin faydası saptanamamışdır (RR 0.97, %95GA 0.44-2.15).
- Steroidlerin sadece fonksiyonel sonlanıma değil, iyileşme hızına da etki ettiklerinin bilinmektedir.
- Güncel kanıtlar, çocuklarda steroid kullanımının faydasını göstermekte yetersizdir.
Antiviral tedaviler:
- Sık kullanılan seçenekler asiklovir ve valasiklovir olmakla birlikte etkinlikleri ciddi olarak sorgulanmaktadır. Güncel bilgilere göre, kullanımlarını destekleyen kanıt yoktur.
- Bu konuda yapılmış olan iki büyük metaanalizin sonuçlarına göre;
- 3 aylık fonksiyonel iyileşme oranlarına bakıldığında etkinlikleri (steroidlere karşı steroid + antiviral) OR 1.01 (%95GA 0.74-1.37).
- Fasial kas iyileşmesine göre etkinlikleri (steroidlere karşı steroid + antiviral) OR 1.5 (%95GA 0.83-2.69).
Sonuçlar:
- Steroidler, idiopatik periferik fasial paralizi olan hastalarda fonksiyonel iyileşmeyi ve iyileşme hızını artırırlar (10 günlük tedavi, kademeli azaltarak).
- Bell’s palsy’de antiviral ajanların etkinliği gösterilememiştir.
- Korneal kuruma ve ülserasyonun engellenmesi için, suni gözyaşı damlalarının tedaviye eklenmesi gereklidir.
Kaynaklar ve İlave Okuma:
1. Salinas RA ve ark. Cochrane Database Syst Rev 2010;(3):CD001942.
2. Numthavaj P ve ark. BMC Neurology 2011;11:1.
3. Quant EC ve ark. BMJ 2009;339:b3354.
4. Pitaro J ve ark. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2012;76:921-6.
5. Engström M ve ark. Lancet Neurol 2008;7:993-1000.
6. Axelsson S ve ark. Clin Otolaryngol 2012;37:283-90.
30.01.2013
Dr. Nurettin Özgür Doğan