Bir çoğumuzun Sepsis Kılavuzu diye kısaltacağı “Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of sepsis and septic shock” kılavuzunun 2021 güncellemesi BUGÜN yayınlandı.^​1​ Önümüzdeki günlerde önceki versiyonları ile kıyaslayarak tartışacağımız bu kılavuzun öneriler bölümlerini hemen Türkçeye kazandırmak istedik. Aşağıda başlıklar halinde önerileri bulabilirsiniz.

Çeviri sırasında İngilizce “Recommend” kelimesini “öneri”, “suggest” kelimesini ise “uygun” gibi çevirerek farklarını belirgin hale getirmeye çalıştık. Öneri maddelerinin hemen altındaki kanıt düzeylerine bakılarak, önerinin güç düzeyini değerlendirebilirsiniz.

Sepsis ve Septik Şoklu Hastalar için Tarama

1- Hastaneler ve sağlık sistemleri için, akut hastalar, yüksek riskli hastalar için sepsis taraması ve tedavi için standart uygulama prosedürleri dahil olmak üzere, sepsis için bir performans iyileştirme programı kullanılmasını öneririz.
Tarama için güçlü öneri, orta kalitede kanıt
Standart operasyon prosedürleri için güçlü öneri, çok düşük kalitede kanıt

2- Sepsis veya septik şok için tek bir tarama aracı olarak SIRS, NEWS veya MEWS’ye kıyasla qSOFA’nın kullanılmamasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

3- Sepsis olduğundan şüphelenilen yetişkinler için kan laktat ölçümü yapılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

İlk Resüsitasyon

4- Sepsis ve septik şok tıbbi acil durumlardır ve tedavi ve resüsitasyonun hemen başlamasını öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

5- Sepsis kaynaklı hipoperfüzyon veya septik şoklu hastalar için resüsitasyonun ilk 3 saati içinde en az 30 mL/kg intravenöz (IV) kristaloid sıvı verilmesi uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

6- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinlerde; sıvı resüsitasyonuna rehberlik etmek için, fizik muayene veya tek başına statik parametreler yerine dinamik ölçümlerin kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt
Yorum
Dinamik parametreler, atım hacmi (SV), atım hacmi varyasyonu (SVV), nabız basıncı varyasyonu (PPV) veya varsa ekokardiyografi kullanılarak pasif bacak kaldırmaya veya sıvı bolusuna yanıtı içerir.

7- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, laktat düzeyi artmış hastalarda serum laktatını azaltacak şekilde resüsitasyonun yönlendirilmesini, serum laktatının kullanılmamasına göre uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt
Yorum
Akut resüsitasyon sırasında, serum laktat düzeyi klinik durum ve laktat yüksekliğinin diğer nedenleri göz önünde bulundurularak yorumlanmalıdır.

8- Septik şoklu yetişkinler için, diğer perfüzyon önlemlerine ek olarak resüsitasyona rehberlik etmesi için kapiller dolum süresinin kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

Ortalama Arteriyel Basınç (MAP)

9- Vazopresör ihtiyacı olan septik şoklu yetişkinler için, daha yüksek ortalama arter basıncı (MAP) hedeflerine kıyasla 65 mm Hg’lik bir başlangıç hedef MAP’ı öneriyoruz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

Yoğun Bakıma Yatış

10- Yoğun bakım ünitesine yatış yapılması gereken sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, hastaların 6 saat içinde yoğun bakım ünitesine yatışı uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

ENFEKSİYON

Enfeksiyon Tanısı

11- Sepsis veya septik şok şüphesi olan ancak enfeksiyonu teyit edilmemiş yetişkinler için, sürekli olarak yeniden değerlendirmeyi ve alternatif tanıları araştırmayı ve alternatif bir hastalık nedeni gösterildiğinde veya bu yönde kuvvetli şüphe ortaya çıktığında ampirik antimikrobiyallerin kesilmesini öneriyoruz.
En İyi Uygulama bildirimi

Antibiyotik Zamanlaması

12- Olası septik şoku olan veya sepsis olasılığı yüksek olan yetişkinler için, antimikrobiyallerin hemen, ideal olarak tespitten sonraki 1 saat içinde verilmesini öneririz.
Güçlü öneri, düşük kanıt kalitesi (Septik şok)
Güçlü öneri, çok düşük kanıt kalitesi (şokun eşlik etmediği sepsis)

13- Şokun eşlik etmediği olası sepsisi olan yetişkinler için, akut hastalığın muhtemel bulaşıcı olan ve olmayan nedenlerine karşı hızlı bir şekilde değerlendirme yapılmasını öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi
Yorum
Hızlı değerlendirme, öykü ve klinik muayeneyi, akut hastalığın hem enfeksiyöz hem de enfeksiyöz olmayan nedenlerine yönelik testleri ve sepsisi taklit edebilen akut durumlar için acil tedaviyi içerir. Mümkün olduğunda, hastanın başvurusunun enfeksiyöz bir nedeni olma olasılığına ilişkin bir karar verilebilmesi için başvurudan sonraki 3 saat içinde tamamlanmalı ve sepsis olasılığının yüksek olduğu düşünülüyorsa zamanında antimikrobiyal tedavi sağlanmalıdır.

14- Şokun eşlik etmediği olası sepsisi olan yetişkinler için, zaman sınırlı bir hızlı araştırma sürecini ve enfeksiyon endişesi devam ederse, sepsisin ilk tanındığı andan itibaren 3 saat içinde antimikrobiyallerin verilmesi uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

15- Enfeksiyon olasılığı düşük olan ve şoku olmayan yetişkinler için, hastayı yakından izlemeye devam ederken antimikrobiyallerin ertelenmesi uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Antibiyotik Başlanmasında Biyobelirteçler

16- Sepsis veya septik şok şüphesi olan yetişkinler için, antimikrobiyallere ne zaman başlanacağına karar vermek için; tek başına klinik değerlendirmeye kıyasla, prokalsitonin artı klinik değerlendirmenin kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Antibiyotik Seçimi

17- Metisiline dirençli staph aureus (MRSA) açısından yüksek risk taşıyan sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, MRSA’ya karşı etkili olmayan antimikrobiyallerin kullanılması yerine, MRSA’ya da etkili olan ampirik antimikrobiyallerin kullanılmasını öneririz.
En İyi Uygulama bildirimi

18- Metisiline dirençli staph aureus (MRSA) riski düşük olan sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, MRSA’ya karşı etkili olmayan antimikrobiyallerin kullanılması yerine, MRSA’ya da etkili olan ampirik antimikrobiyallerin kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

19- Sepsis veya septik şoklu ve çoklu ilaca dirençli (MDR) organizmalar için yüksek risk taşıyan yetişkinler için, bir gram-negatif ajan yerine ampirik tedavi için gram-negatif kapsama sahip iki antimikrobiyal kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

20- Sepsis veya septik şoku olan ve MDR organizmaları için düşük riski olan yetişkinler için, ampirik tedavi için bir Gram-negatif ajanla karşılaştırıldığında iki Gram-negatif ajan kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

21- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, etken patojen ve duyarlılıklar bilindikten sonra, çift gram negatif kapsamlı ilacın kullanılmasını uygun değildir.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Antifungal Tedavi

22- Fungal enfeksiyon riski yüksek olan sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, antifungal tedavi kullanılmaması yerine, ampirik antifungal tedavi kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

23- Fungal enfeksiyon riski düşük olan sepsis veya septik şoklu yetişkinler için antifungal tedavinin ampirik kullanımı uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Antiviral Tedavi

24- Antiviral ajanların kullanımı konusunda herhangi bir tavsiyede bulunmuyoruz.

Antibiyotiklerin Verilişi

25- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, (ilk bolustan sonra) idame için geleneksel bolus infüzyonu yerine uzun süreli beta-laktam infüzyonu kullanımı uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

Farmakokinetik ve Farmakodinamik

26- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, kabul edilen farmakokinetik/farmakodinamik (PK/PD) prensiplere ve spesifik ilaç özelliklerine dayalı olarak antimikrobiyallerin dozlama stratejilerinin optimize edilmesi önerilir.
En İyi Uygulama Bildirimi

Kaynak Kontrolü

27- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, acil kaynak kontrolü gerektiren spesifik bir anatomik enfeksiyon teşhisinin hızlı bir şekilde tanımlanmasını veya dışlanmasını ve tıbbi ve lojistik açıdan pratik olan en kısa sürede gerekli herhangi bir kaynak kontrolü müdahalesinin uygulanmasını öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

28- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, olası bir sepsis veya septik şok kaynağı olan intravasküler kateterlerin, vasküler erişim için alternatif yol sağlandıktan sonra derhal çıkarılmasını öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

Antibiyotik Doz Azaltımı

29- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, antimikrobiyal dozlarının azaltılması için günlük yeniden değerlendirme olmaksızın sabit tedavi sürelerinin kullanılması yerine, günlük değerlendirme yapılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Antibiyotik Süresi

30- Sepsis veya septik şok ön tanısı olan ve yeterli kaynak kontrolü olan yetişkinler için, antimikrobiyal tedavi süresinin daha uzun olmasına karşı, daha kısa tutulması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Antibiyotiklerin Kesilmesi için Biyobelirteçler

31- Sepsis veya septik şok ön tanısı olan ve optimal tedavi süresinin belirsiz olduğu yeterli kaynak kontrolü olan yetişkinler için, antimikrobiyallerin ne zaman bırakılacağına karar vermede, sadece klinik değerlendirme yerine prokalsitonin VE klinik değerlendirmenin kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

HEMODİNAMİK YÖNETİM

Sıvı Yönetimi

32- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, resüsitasyon için birinci basamak sıvı olarak kristaloidleri kullanmanızı öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

33- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, resüsitasyon için normal salin yerine dengeli kristaloid kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

34- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, büyük hacimlerde kristaloid alan hastalarda, tek başına kristalloidler yerine albümin kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

35- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, resüsitasyonda nişasta kullanılmamasını öneririz.
Güçlü öneri, yüksek kalitede kanıt

36- Sepsis ve septik şoku olan yetişkinler için, resüsitasyonda jelatin kullanılmaması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalite kanıt

Vazoaktif Ajanlar

37- Septik şoklu yetişkinler için, diğer vazopresörlere kıyasla birinci basamak ajan olarak norepinefrin kullanılmasını öneririz. Güçlü öneri
Dopamin. Yüksek kaliteli kanıt
Vazopressin. Orta kalitede kanıt
Epinefrin. Düşük kaliteli kanıt
Selepresin. Düşük kaliteli kanıt
Anjiyotensin II. Çok düşük kaliteli kanıt
Yorum
Norepinefrinin bulunmadığı ortamlarda, alternatif olarak epinefrin veya dopamin kullanılabilir, ancak norepinefrinin kullanılabilirliğini artırmaya yönelik çabaları teşvik ediyoruz. Dopamin ve epinefrin kullanırken aritmi riski taşıyan hastalara özel dikkat gösterilmelidir.

38- Norepinefrin tedavisi altında yetersiz MAP seviyelerine sahip septik şoklu yetişkinlerde, norepinefrin dozunu artırmak yerine vazopressin eklenmesi uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt
Yorum
Bizim pratiğimizde vazopressin genellikle norepinefrin dozu 0.25-0.5 µg/kg/dk aralığında olduğunda başlanır.

39- Septik şoku olan ve norepinefrin ve vazopressine rağmen MAP düzeyleri yetersiz olan erişkinlerde epinefrin eklenmesi uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

40- Septik şoklu yetişkinler için terlipressin kullanılmaması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

İnotroplar

41- Yeterli volüm durumu ve arteriyel kan basıncına rağmen inatçı hipoperfüzyonlu septik şok ve kardiyak disfonksiyonu olan yetişkinler için, ya dobutamin norepinefrine eklenebilir ya da tek başına epinefrin kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

42- Yeterli volüm durumu ve arteriyel kan basıncına rağmen septik şok ve kardiyak disfonksiyonu olan ve inatçı hipoperfüzyonu olan erişkinler için levosimendan kullanılmaması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

İzlem ve İntravenöz Yol

43- Septik şoku olan yetişkinler için, kaynaklar mevcutsa mümkün olan en kısa sürede, arteriyel kan basıncının girişimsel olmayan yöntemlerle takibi yerine invazif monitorizasyon kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

44- Septik şoku olan yetişkinler için, MAP’i düzeltmek için vazopressör kullanımını santral venöz erişim sağlanana kadar başlatmayı geciktirmek yerine, periferik yolla vazopressörlere başlanması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi
Yorum
Vazopresörler; periferik yolla kullanılırken, sadece kısa bir süre için ve antekubital fossadaki veya proksimalindeki bir damardan uygulanmalıdır.

Sıvı Dengesi

45- İlk resüsitasyondan sonra hala hipoperfüzyon ve hacim kaybı belirtileri olan sepsis ve septik şoklu hastalarda resüsitasyonun ilk 24 saatinde kısıtlayıcı ve liberal sıvı stratejilerinin kullanımına ilişkin öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur.
Yorum
Sıvı resüsitasyonu, yalnızca hipoperfüzyon belirtileri olan hastalarda verilmelidir.

Oksijen Hedefleri

46- Sepsis kaynaklı hipoksemik solunum yetmezliği olan yetişkinlerde konservatif oksijen hedeflerinin kullanımına ilişkin öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

Yüksek Akışlı Nazal Oksijen (HFNO)

47- Sepsis kaynaklı hipoksemik solunum yetmezliği olan yetişkinler için, non-invaziv ventilasyon yerine yüksek akışlı nazal oksijen kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Non-invazif Ventilasyon

48- Sepsis kaynaklı hipoksemik solunum yetmezliği olan yetişkinlerde invaziv ventilasyona kıyasla non-invaziv ventilasyonun kullanımına ilişkin bir öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

ARDS’de Koruyucu Ventilasyon

49- Sepsis kaynaklı ARDS’li yetişkinler için, yüksek tidal volüm stratejisi (> 10 mL/kg) yerine düşük tidal volümlü bir ventilasyon stratejisi (6 mL/kg) kullanılmasını öneririz.
Güçlü öneri, yüksek kalitede kanıt

50- Sepsis kaynaklı şiddetli ARDS’li yetişkinler için, daha yüksek plato basınçları yerine, 30 cm H2O plato basıncı şeklinde bir üst sınır hedefi kullanılmasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

51- Orta ila şiddetli sepsis kaynaklı ARDS’si olan yetişkinler için, düşük PEEP yerine daha yüksek PEEP kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

ARDS Dışı Solunum Yetmezliğinde Düşük Tidal Hacim

52- Sepsis kaynaklı solunum yetmezliği olan (ARDS’siz) yetişkinler için, yüksek tidal hacimli ventilasyona kıyasla düşük tidal hacim kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Recruitment Manevraları

53- Sepsis kaynaklı orta-şiddetli ARDS’li yetişkinler için geleneksel recruitment manevraları kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

54- Recruitment manevraları kullanılırken, artımlı PEEP titrasyonu/stratejisi kullanılmamasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

Pron Ventilasyon

55- Sepsis kaynaklı orta-şiddetli ARDS’li yetişkinler için günde 12 saatten fazla pron ventilasyon kullanılmasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

Nöromüsküler Blokaj Ajanları

56- Sepsis kaynaklı orta-şiddetli ARDS’li yetişkinler için, sürekli NMBA infüzyonu yerine aralıklı NMBA bolusları kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

Ekstrakorporeal Membran Oksijenasyonu (ECMO)

57- Sepsis kaynaklı şiddetli ARDS’li yetişkinler için, kullanımını destekleyecek altyapıya sahip deneyimli merkezlerde geleneksel mekanik ventilasyon başarısız olduğunda veno-venöz (VV) ECMO kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

EK TEDAVİLER

Kortikosteroidler

58- Septik şoku olan ve vazopresör tedavisine devam etme gereksinimi olan yetişkinlerde IV kortikosteroidler kullanılması uygundur.
Zayıf öneri; orta kalitede kanıt
Yorum
Septik şoklu erişkinlerde kullanılan tipik kortikosteroid, her 6 saatte bir 50 mg şeklinde veya sürekli infüzyon olarak verilen 200 mg/gün dozunda IV hidrokortizondur. Bunun, başlangıçtan en az 4 saat sonra norepinefrin veya epinefrin ≥ 0.25 mcg/kg/dk dozunda olduğunda başlanması önerilmektedir.

59- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için polimiksin B hemoperfüzyonunun kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri; düşük kanıt kalitesi

60- Diğer kan pürifikasyon tekniklerinin kullanımına ilişkin tavsiyede bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

Kırmızı Kan Hücresi (RBC) Transfüzyon Hedefleri

61- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için kısıtlayıcı (liberal yerine) bir transfüzyon stratejisi kullanmanızı öneririz.
Güçlü öneri; orta kalitede kanıt
Yorum
Kısıtlayıcı bir transfüzyon stratejisi tipik olarak 70 g/L’lik bir hemoglobin konsantrasyonu transfüzyon tetikleyicisini içerir; bununla birlikte, RBC transfüzyonu sadece hemoglobin konsantrasyonu ile yönlendirilmemelidir. Hastanın genel klinik durumunun değerlendirilmesi ve akut miyokard iskemisi, şiddetli hipoksemi veya akut kanama gibi hafifletici durumların değerlendirilmesi gereklidir.

İmmünoglobulinler

62- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için intravenöz immünoglobulinlerin kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Stres Ülseri Profilaksisi

63- Sepsis veya septik şoklu ve gastrointestinal (GI) kanama için risk faktörleri olan yetişkinler için stres ülseri profilaksisi uygulanması uygundur.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

Venöz Tromboembolizm (VTE) Profilaksisi

64- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, böyle bir tedaviye kontrendikasyon yoksa farmakolojik VTE profilaksisi uygulanmasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

65- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, VTE profilaksisi için fraksiyone olmayan heparin (UFH) yerine düşük moleküler ağırlıklı heparin (LMWH) kullanılmasını öneririz.
Güçlü öneri, orta kalitede kanıt

66- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, tek başına farmakolojik profilaksi yerine, mekanik VTE profilaksisinin farmakolojik profilaksiye ek olarak kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Renal Replasman Tedavisi

67- Renal replasman tedavisi gerektiren sepsis veya septik şoklu ve ABH’li erişkinlerde, sürekli veya aralıklı renal replasman tedavisi uygulanması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

68- Renal replasman tedavisi için kesin endikasyonu olmayan sepsis veya septik şok ve ABH olan erişkinlerde renal replasman tedavisinin kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, orta kalitede kanıt

Kan Şekeri Kontrolü

69- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, insülin tedavisini  ≥ 180 mg/dL (10 mmol/L) glikoz seviyesinde başlatılmasını öneririz.
Güçlü öneri; orta kalitede kanıt
Yorum
İnsülin tedavisinin başlatılmasının ardından, tipik hedef kan şekeri aralığı 144-180 mg/dL (8-10 mmol/L)’dir.

C Vitamini

70- Sepsis veya septik şoklu yetişkinler için IV C vitamini kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Bikarbonat

71- Septik şok ve hipoperfüzyona bağlı laktik asidemisi olan yetişkinler için, hemodinamiyi iyileştirmek veya vazopressör gereksinimlerini azaltmak için sodyum bikarbonat tedavisinin kullanılması uygun değildir.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

72- Septik şok, şiddetli metabolik asidemi (pH ≤ 7.2) ve ABH (AKIN skoru 2 veya 3) olan yetişkinler için sodyum bikarbonat tedavisi uygulanması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kanıt kalitesi

Beslenme

73- Enteral beslenebilen sepsis veya septik şoklu erişkin hastalarda, enteral nütrisyonun erken (72 saat içinde) başlatılması uygundur.
Zayıf öneri; çok düşük kalitede kanıt

Bakım Hedefleri

74- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, hasta ve aileleriyle bakım ve prognoz hedeflerinin görüşülmesini, göüşülmemesine öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

75- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, bakım hedefleri geç yerine erken (72 saat içinde) ele alınması uygundur.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

76- Bakım tartışmasının hedeflerini tetiklemek için herhangi bir spesifik standart kriter hakkında öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

Palyatif Bakım

77- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, uygun olduğunda, hasta ve aile semptomlarını ve acılarını ele almak için palyatif bakım ilkelerinin (klinisyenin kararına dayalı palyatif bakım konsültasyonunu içerebilir) tedavi planına entegre edilmesini öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

78- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, klinisyen kararına dayalı palyatif bakım konsültasyonu yerine tüm hastalar için rutin resmi palyatif bakım konsültasyonu istenmesini önermiyoruz.
Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt

Akran Destek Grupları

79- Sepsis veya septik şoktan kurtulan yetişkinler ve aileleri için, akran destek gruplarına yönlendirme yapılması, yapılmamasına göre daha uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kanıt kalitesi

Bakım Devirleri

80- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler için, bakım devirlerinde kritik öneme sahip bilgilerin aktarıldığı bir aktarım sürecinin kullanılmasını, kullanılmamasına göre uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt

81- Olağan devir işlemleri yerine herhangi bir özel yapılandırılmış devir aracının kullanımı için bir tavsiyede bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

Ekonomik ve Sosyal Destek Taraması

82- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler ve aileleri için, ekonomik ve sosyal destek (barınma, beslenme, mali ve manevi destek dahil) için tarama yapılmasını ve bu ihtiyaçları karşılamak için uygun olan yerlere sevk edilmesini öneriyoruz.
En İyi Uygulama Bildirimi

Hasta ve Aileleri için Sepsis Eğitimi

83- Sepsis veya septik şoku olan yetişkinler ve aileleri için hastaneden taburcu edilmeden önce ve taburculuk sonrası takip şartlarında yazılı ve sözlü sepsis eğitimi (tanı, tedavi ve yoğun bakım ünitesi/post-sepsis sendromu) verilmesi uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt

Paylaşılmış Karar Verme Süreci

84- Klinik ekibin, sepsis veya septik şoklu yetişkinler ve aileleri için, taburcu planlarının kabul edilebilir ve uygulanabilir olduğundan emin olmak için yoğun bakım sonrası ve hastaneden taburculuk planlamasında ortak karar alma sürecine katılma fırsatı vermesini öneriyoruz.
En İyi Uygulama Bildirimi

Taburculuk Planlaması

85- Sepsis ve septik şoklu yetişkinler ve aileleri için, servise transfer edildikten sonra normal bakıma kıyasla yoğun bakım geçiş programı kullanılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt

86- Sepsis ve septik şoku olan yetişkinler için, hem yoğun bakım ünitesinde hem de hastaneden taburcu olurken ilaçlar konusunda uzlaşılmasını öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

87- Sepsis ve septik şoktan kurtulan erişkinler ve aileleri için, yoğun bakımda kalış, sepsis ve ilgili tanılar, tedaviler ve sepsis sonrası yaygın bozukluklar hakkında yazılı ve sözlü hastane taburcu epikrizinde bilgi verilmesini öneririz.
En İyi Uygulama Bildirimi

88- Yeni bozukluklar geliştiren sepsis veya septik şoklu yetişkinler için, hastaneden taburculuk planlarının, yeni ve uzun vadeli sekelleri destekleyebilecek ve yönetebilecek klinisyenler tarafından takip edilmelerini içermesini öneriyoruz.
En İyi Uygulama Bildirimi

89- Hastaneden taburculuk sonrası rutin kontrole kıyasla erken kontrol konusunda öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur–

Bilişsel Terapi

90- Sepsis veya septik şoktan sağ kalan erişkinler için erken bilişsel terapi konusunda öneride bulunmak için yeterli kanıt yoktur.

Taburculuk Sonrası İzlem

91- Sepsis veya septik şoktan kurtulan erişkinlere, hastaneden taburcu olduktan sonra fiziksel, bilişsel ve duygusal problemler için değerlendirme ve takip öneriyoruz.
En İyi Uygulama Bildirimi

92- Sepsis veya septik şoktan kurtulan erişkinler için, varsa, kritik hastalık sonrası takip programına yönlendirme yapılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt

93- Sepsis veya septik şoktan kurtulan ve  >48 saat mekanik ventilasyon veya   72 saat yoğun bakım ünitesinde kalan yetişkinler için, hastane sonrası rehabilitasyon programına yönlendirme yapılması uygundur.
Zayıf öneri, çok düşük kalitede kanıt