T dalgası her QRS kompleksinden sonraki pozitif sapmadır. Ventrikül repolarizasyonunu temsil eder.

Normal T dalgasının özellikleri

• aVR ve V1 dışındaki tüm derivasyonlarda yukarı doğru
• Ekstremite derivasyonlarında amplitüd < 5 mm, prekordiyal derivasyonlarda < 10 mm
• Süre (QT aralığı’na bakınız)

T dalga anormallikleri

1. Hiperakut T dalgaları
2. Ters T dalgaları
3. Bifazik T dalgaları
4. ‘Deve horgüçü’ T dalgaları
5. Düzleşmiş T dalgaları

1. Hiperakut T dalgaları

Geniş, asimetrik sivrileşmiş veya ‘hiperakut’ T dalgaları ST elevasyonlu MI (STEMI) erken dönemlerinde görülmekte ve sıklıkla ST elevasyonu ve Q dalgaları görüntüsünden önce gelmektedir. Ayrıca prinzmetal anjinada da görülmektedir.

Prekordiyal T-dalga dengesinin kaybı

• Prekordiyal T-dalga imbalansı, yukarı dönük T dalgası V6’dakinden daha büyük olduğunda ortaya çıkmaktadır. Hiperakut T dalgasının bir tipidir.
• V1’deki normal T dalgası terstir. V1’de yukarı dönük T dalgası anormal kabul edilir – özellikle uzunsa (TTV1) ve özellikle yeni ise(NTTV1).
• Bu bulgu yüksek olasılık ile koroner arter hastalığına işaret etmektedir, yeni olduğunda akut iskemiyi ifade etmektedir.

http://youtu.be/adsnFeLGF8o

2. Ters T dalgaları

Ters T dalgaları aşağıdaki durumlarda görülmektedir:

i. Pediyatrik T – Normal bulgu
ii. Persistan jüvenil T dalga paterni
iii. Miyokardiyal iskemi ve infarkt
iv. Dal blokları
v. Ventriküler hipertrofi (‘strain’ ‘gerilme’ paternleri)
vi. Pulmoner embolizm
vii. Hipertrofik kardiyomiyopati
viii. Artmış intrakraniyal basınç

III. derivasyonda T dalga inversiyonu normal bir varyasyondur. Yeni T-dalga inversiyonu ( önceki EKG’ler ile karşılaştırıldığında) her zaman anormaldir. Patolojik T dalga inversiyonu genellikle simetrik ve derindir (>3mm).

i. Pediatrik T dalgaları

Sağ prekordiyal derivasyonlarda (V1-3) ters dönmüş T dalgaları çocuklarda baskın sağ ventriküler kuvvetleri gösteren normal bir bulgudur.

ii. Persistan Jüvenil T-dalga Paterni

Sağ prekordiyal derivasyonlardaki T dalga inversiyonları erişkin döneme kadar persiste edebilmekte ve en yaygın olarak Afrika-Karayip’li genç kadınlarda görülmektedir. Persistan jüvenil T dalgaları asimetrik, yüzeysel (<3mm) ve genellikle V1-3 derivasyonları ile sınırlıdır.

iii. Miyokard İskemisi ve İnfarkı

Miyokardiyal iskemi veya infarküse bağlı T dalga inversiyonları iskemi/infarkt bölgesinin anatomik lokalizasyonuna bağlı olarak ardışık derivasyonlarda ortaya çıkmaktadır:

• İnferior = II, III, aVF
• Lateral = I, aVL, V5-6
• Anterior = V2-6

NOT:

• Dinamik T-dalga inversiyonları akut miyokard iskemisi ile birlikte görülmektedir.
• Sabit T-dalga inversiyonları infarktüsü takiben, genellikle patolojik Q dalgaları ile bağlantılı olarak görülmektedir.

iv. Dal Bloğu

Sol Dal Bloğu

Sol dal bloğu I, aVL ve V5-6 lateral derivasyonlarında T dalga inversiyonu oluşturur.

Sağ dal bloğu

Sağ dal bloğu sağ prekordiyal V1-3 derivasyonlarında T dalga inversiyonu oluşturur.

v. Ventriküler Hipertrofi

Sol Ventrikül Hipertrofisi

Sol ventrikül hipertrofisi lateral I, aVL, V5-6 derivasyonlarında (sol ventriküler ‘gerilme’ patterni) sol dal bloğunda görülene benzer bir morfoloji ile T dalga inversiyonu oluşturur.

Sağ Ventrikül Hipertrofisi

Sağ ventrikül hipertrofisi sağ prekordiyal V1-3 derivasyonlarında(sağ ventriküler ‘gerilme’ patterni) ve ayrıca inferior derivasyonlarda (II, III, aVF) T-dalga inversiyonu oluşturur.

vi. Pulmoner Emboli

Akut sağ kalp gerilmesi (ör. masif pulmoner emboliye sekonder) sağ prekordiyal (V1-3) ve inferior (II, III, aVF) derivasyonlarda T dalgaları ile birlikte, sağ ventrikül hipertrofisine benzer bir pattern oluştururur.

Pulmoner emboli ayrıca S1Q3T3 paterninin ( I. derivasyonda S dalgası, III. derivasyonda Q dalgası, III. derivasyonda T dalga inversiyonu) bir parçası olarak III. derivasyonda T dalga inversiyonu oluşturabilmektedir.

vii. Hipertrofik Kardiyomyopati (HOKMP)

HOKMP tüm prekordiyal derivasyonlarda derin T dalga inversiyonları ile ilişkilidir.

viii. Artmış İntrakraniyal Basınç

İntrakraniyal basınçta ani yükselmeye neden olan durumlar garip bir morfoloji ile birlikte yaygın derin T dalga inversiyonları oluşturur.

3. Bifazik T dalgaları

Bifazik T dalgalarının iki ana nedeni mevcuttur:

1. Miyokard iskemisi
2. Hipokalemi

İki dalga zıt yönlere gider:

• İskemik T dalgaları önce yukarı sonra aşağı gider
• Hİpokalemik T dalgaları önce aşağı sonra yukarı gider

I. İskemi

II. Hipokalemi

III. Wellens Sendromu

Wellens sendromu, sol anterior desendan arterin kritik stenozu açısından yüksek oranda spesifik olan V2-3’te ters veya bifazik T dalgalarıdır ( iskemik göğüs ağrısı ile başvuran hastalarda).

Wellens sendromunda T-dalga anormalliğinin iki patterni mevcuttur:

• Tip A Wellens’in T dalgaları başlangıç sapması pozitif ve son sapması negatif olmak üzere bifaziktir (Vakaların %25’i).
• Tip B Wellens’in T dalgaları  derin ve simetrik olarak ters dönmüştür (vakaların %75’i).

Wellens Tip A

Wellens Tip 2

4. ‘Deve hörgüçü’ T dalgaları

Bu terim, mükemmel EKG anlatıcısı ve Acil Tıp Doktoru Amal Mattu tarafından çift pikli veya ‘deve hörgüçü’ görüntüsü olan T dalgalarını tanımlamak için kullanılmaktadır.

Deve hörgüçü T dalgalarının iki nedeni vardır:

• Ciddi hipokalemide görülen, T dalgasının sonu ile birleşen çıkıntılı U dalgaları
• Sinüs taşikardisi ve kalp bloğunun çeşitli tiplerinde görülen T dalgası içerisine saklı P dalgaları

5. Düzleşmiş T dalgaları

Yassılaşmış T dalgaları nonspesifik bir bulgudur, ancak iskemi (dinamik ve ardışık derivasyonlarda ise) veya elektrolit anormalliğini, ör. hipokalemi (yaygın ise) gösterebilir.

I. İskemi

• Anterior iskemiye bağlı dinamik T-dalga düzleşmesi (üstte).
• İskemi düzeldiğinde T dalgaları normale dönmekte (altta).

II. Hipokalemi

Anterior derivasyonlardaki (V2 ve V3) çıkıntılı U dalgaları ile birlikte yaygın T dalga düzleşmesine dikkat ediniz.

Yazar Katkıları

• Metin: Ed Burns
• EKG’ler: Ed Burns
• Çeviri: Melis Efeoğlu
• Sayfa Düzenleme: Melis Efeoğlu; Haldun Akoğlu

Destekleyenler

Bu ve benzeri sayfalarda yer alan içerik Lifeinthefastlane.com Global FOAMed Portalının EKG Kütüphanesi ve A’dan Z’ye EKG Tanıları kısımlarından çevrilmiştir. Bu vesileyle Acil Tıp eğitiminin yeni çağı olarak nitelendirirebileceğimiz FOAM hareketine katkıları ve bu yoldaki şevkleri için Lifeinthefastlane.com eş-editörleri Dr. Chris Nickson ve Dr. Mike Cadogan’a teşekkürü bir borç biliriz.

This page is translated as is from the ECG Library and A to Z by Diagnosis series of Global FOAMed Portal Lifeinthefastlane.com into Turkish. We would like to thank Lifeinthefastlane.com Co-editors Dr. Chris Nickson and Dr. Mike Cadogan for their enthusiasm and contribution to the new era of Emergency Medicine Education. Viva la FOAM!

Referanslar

• Surawicz B, Knilans TK. Chou’s Electrocardiography in Clinical Practice. 6th Edition. Saunders Elsevier 2008.
• Wagner, GS. Marriott’s Practical Electrocardiography (11th edition), Lippincott Williams & Wilkins 2007.