Ultrasonografide (USG) görüntünün kendisi tanı koymamıza yardımcı olduğu gibi görüntüye giren artefaktlar da bize yol gösterici olabilir. Özellikle Akciğer görüntülemesinde artefaktlardan sıklıkla yararlandığımız iyi bilinmektedir. Ancak bunun dışında da tanıda bize yol gösterebilecek artefaktlar mevcuttur. Bugünkü yazımızda Renal USG’de taş varlığını kanıtlamada bize yardımcı olan Twinkling ( Parıldayan-Pırıltı) Artefaktını konuşacağız.

Üriner sistem taşlarının önemli bir kısmını kalsifiye taşlar oluşturmaktadır. Ve bu taşlar direkt grafi ve Bilgisayarlı Tomografi ( BT) ile saptanabileceği gibi acil serviste yatak başında USG yardımı ile de kolayca tanınabilirler.^​1​ Özellikle iyonize ışın vermekten kaçındığımız gebelerde ve çocuklarda tercih edilmesi gereken yöntem USG’dir. Ancak renal görüntülemede taşın varlığının USG ile görüntülenebilmesinin önündeki en büyük engel taşın boyutudur.^​2​ Küçük boyutlu taşların görüntülenmesi zor olabilmektedir. USG ile taşın tanınmasındaki temel noktalar taşın hiperekojen görüntüsü ve ardında bıraktığı akustik gölgelenmesidir. Bu akustik gölgelenme her zaman bulunamaması ile birlikte bazen taş dışında özellikle arter duvarında bulunan kalsifikasyonlar da akustik gölgeye sebep olabilir. Bu nedenle renal USG de taş düşündüren ek bulgulara ihtiyaç vardır. Ve bu bulgulardan en iyi bilineni Parıldayan Artefakt olarak karşımıza çıkmaktadır.

Parıldayan artefakt, kalsifiye böbrek taşları gibi güçlü refleksiyona sebep olan yapıların hemen ardında, Renkli Doppler görüntülümede hızla değişen kırmızı ve mavi renk geçişlerine, spektral analizde vertikal çizgilenmelere ve ses modunda yüksek tiz seslere neden olan USG artefaktıdır.^​3,4​ İlk kez 1996 yılında Rauhmouni ve arkadaşları tarafından tanımlanmıştır.^​4​ Ve günümüze kadar kullanımının avantajları, handikapları ve hangi patolojilerde kullanılmasının daha uygun olduğuna dair tartışmalar yapılmıştır. Güncel literatür Parıldayan Artefaktın özellikle Üriner sistem taşlarının görüntülenmesinde kullanımın uygun olduğunu bildirmektedir. Ayrıca Meme dokusundaki mikrokalsifikasyonların ve Tiroid bezi ile çevresindeki lenf nodlarındaki kalsifikasyonların değerlendirilmesinde de kullanımının uygun olduğu bilinmektedir. Bunun dışında safra kesesi ve yollarındaki taşlarda, yumuşak doku içerisindeki kalsifik yapılarda, orbital patolojilerde, tümoral kalsifikasyonlarda da görüldüğü ancak günlük pratikte kullanışlı olmadığı bilinmektedir.^​5–7​

Üriner sistem taşlarınının çoğunluğunda Parıldayan artefakt görüldüğü bilinmektedir. Ve özellikle taş tanısında akustik gölgenin görülemediği durumlarda Parıldayan artefakt ek bulgu olarak kullanılmalıdır.^​3,8​

Renal USG görüntülemesinin nasıl yapıldığına Mehmet Ali Aslaner’in Temel Ultrasonografi – Renal yazısından ulaşabilirsiniz. Özellikle yan ağrısı, hematüri gibi semptomlar ile başvuran, bilinen böbrek taşı öyküsü olan ya da üriner sistemde taş olabileceğini düşündüğünüz hastalarda Renal USG ile taş ararken USG cihazının Doppler özelliğini kullanarak taş düşündüğünüz yapının Gri skala dışında da değerlendirilmesi tanıya giderken bizlere yol gösterici olacaktır. Aşağıdaki örneklerde acil serviste üriner sistemde taş düşünülen hastaların Gri skala ve Doppler görüntüleri görülmektedir. İyi çalışmalar dilerim.