No account yet? Register
Merhabalar
Her zaman olduğu gibi yine acilci.net aracılığıyla en kısa sürede güncel bir kılavuzu okurlarımıza ulaştırma heyecanı içindeyiz. Akut batın cerrahisinde yeni zamanlama yani yeni TACS sınıflandırmasını 2023 Delphi çalışması ile sizlere ulaştırmak istiyorum. Sadece acil camiasına değil cerrahi branşlara da hitap eden bu yazımızda birebir çeviri olmasa da bir önceki kılavuzdaki değişiklerle oluşturulan güncel kılavuza değineceğiz. İyi okumalar diliyorum.
Giriş
Acil genel cerrahi (EGS) endikasyonları için ameliyathaneye zamanında erişim, büyük ölçüde ameliyathanenin müsaitliği ve personel kısıtlamalarından kaynaklanan, dünya çapında bir zorluk olmaya devam etmektedir. “Akut bakım cerrahisinde zamanlama” (TACS) sınıflandırması, EGS hastalarının ameliyathaneye zamanında ve uygun şekilde erişmesini önceliklendirecek yeni bir araç sunmak amacıyla daha önce yayınlanmıştı.
Bu çalışma, TACS sınıflandırmasını iyileştirmeyi ve uluslararası uzmanlarla standartlaştırılmış bir Delphi yaklaşımı aracılığıyla yeni TACS sınıflandırmasının uygun kullanımı konusunda daha fazla fikir birliği sağlamayı amaçlamış.
Genel bilgi
Acil cerrahi prosedürleri dünya çapındaki hastaneler için büyük ve planlanmamış bir iş yükünü temsil etmektedir. Acil durumlardaki küresel yükün %28’inin cerrahi olduğu tahmin edilmektedir 1. Acil ortamda cerrahi prosedür uygulanan hastaların ölme olasılığı, aynı prosedürü elektif olarak geçiren hastalara göre 8 kat daha fazladır ve ek olarak yüksek sağlık sistemi maliyetleri de söz konusudur2 . Erken tanı ve yönetim, tüm hastalarda sonuçların iyileştirilmesi ve morbiditenin, hastanede kalış süresinin ve mortalitenin azaltılmasının en önemli odak noktasıdır. Tanı koymada ve ameliyathaneye ulaşımda gecikme, özellikle zayıf, yaşlı ve kritik hastalarda sonuçları etkiler. Hastanelerin çoğunda acil cerrahi için ayrılmış ameliyathane(OR) yoktur: prosedürün hemen yapılması gerekiyorsa, planlanmış prosedürler iptal edilmeli veya ertelenmelidir; aksi takdirde, eğer hasta hemodinamik olarak stabilse acil cerrahi prosedür, planlanan elektif cerrahi prosedürlerin sonunda yapılabilir.
Acil cerrahi operasyonların klinik senaryoya ve hastalık şiddetine göre zamanında ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi postoperatif komplikasyonları azaltmak için çok önemlidir.
Tüm acil durum prosedürlerinin aynı şiddet ve önceliğe sahip olmadığı iyi bilinmektedir. Ameliyathane akışının etkili bir şekilde kontrol edilmemesi durumunda, OR ‘boşa zaman’ ve bekleme süresi artacaktır.
Akut karın veya travma nedeniyle Acil Servise (AS) başvuran hastalar için etkili bir triyaj sistemi, acil olarak ameliyat edilecek hastaların öncelik sırasının belirlenmesine yönelik karar vermede önemli bir adımdır. Triyaj süreci üç faktörü içerir: hastanın hemodinamik durumu, cerrahi hastalığın türü ve sepsisin ciddiyeti 3.
Acil ameliyathane akışını organize etmenin ve yönetmenin anahtarı, basit, açık, doğrulanmış, kapsamlı, tekrarlanabilir ve güvenli bir triyaj sistemi aracılığıyla her hastanın öncelik ve ciddiyetinin hızlı ve güvenli bir şekilde değerlendirilmesidir. Akut bakım cerrahisinde zamanlama (TACS) sınıflandırması 4, uluslararası akut bakım cerrahlarının da dahil olduğu deneyimli bir panel tarafından tasarlanmış ve önerilmiştir.
TACS sınıflandırması, “trafik ışığı renk kodlama sistemi”ne göre geliştirilmiş bir renk triyaj sistemidir (Şekil 1). Ameliyathaneye kabul için 5 sınıf öncelik/şiddet/zamanlamayı içerir. Bunlar:
- KIRMIZI/acil ameliyat;
- TURUNCU/bir saat içinde ameliyat;
- SARI/6 saat içinde ameliyat;
- YEŞİL/12 saat içinde ameliyat;
- MAVİ/ameliyat 24 veya 48 saat içinde.
Her renk kodu sınıfı, teşhisten ameliyata kadar ideal bir süre ile ilişkilidir. Bu, acil cerrahi hastalarını klinik özelliklere ve ameliyathaneye erişimin geciktirilmesinin sonuçlar üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerine göre sınıflandırır. Bekleme sırasında hastanın durumunda bir değişiklik olması durumunda renk kodu sınıfı, hastanın bakımından sorumlu cerrah tarafından değiştirilebilir 5.
Şekil 1: 2013 TACS sınıflandırması
Birçok çalışma, TACS’ın klinik uygulamada uygulanmasının avantajlarını, çoğunlukla acil ortamda cerrahi hastaların tedavisine kabulden itibaren geçen sürenin kısaltılması açısından bildirmiştir 6,7.
TACS sınıflandırmasının ana sınırlamaları, önerildikten sonra doğrulanmamış olması ve avantajlarına rağmen klinik uygulamada düşük küresel uygulama göstermesidir.
Yeni kılavuz oluşturma çalışmalarının amacı, farklı ortamlarda küresel olarak uygulanacak standartlaştırılmış, kanıta dayalı, pratik, esnek ve genelleştirilebilir bir araç sağlamak için bir fikir birliği süreci yoluyla geliştirilmiş bir TACS sınıflandırması oluşturmaktır.
Yeni TACS’ın kullanımına dair notlar
Yeni TACS sınıflandırma önceliklendirme sistemi, literatürün kapsamlı bir incelemesinin ve bu alandaki uzmanların fikir birliğine vardığı Delphi içerik doğrulamasının sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Yeni TACS sınıflandırması bir uygulama standardını temsil etmemektedir. Bu, mevcut en iyi kanıtlara ve uzmanların fikir birliğine dayanan, önerilen bir bakım planıdır ancak uygulama standardı dahilindeki diğer yaklaşımları dışlamaz. Yeni TACS sınıflandırması, tedaviyi yapan cerrahlar tarafından kullanılmalı ve duruma göre uyarlanmalı, ortama bağlı olarak her hasta için bireyselleştirilmelidir ve körü körüne takip edilmemelidir.
Bu, yeni TACS’ın seçilmiş uluslararası bir uzman paneli tarafından Delphi yöntemini kullanan bir doğrulama çalışmasıdır. Önerilen sınıfların her biri için cerrahi acil hastalıklar ve ilişkili klinik senaryolar tanımlanmış. Kesin bir fikir birliğine varılana kadar sonraki turlar gerçekleştirilmiş.
Dört oylama turu gerçekleştirilmiş. Yeni TACS sınıflandırması, ameliyatın kesin zamanlaması, tanımlanmış senaryolar ve cerrahi durumla ilişkilendirilen 6 renk kodu sınıfı sağlamış(Bir önceki kılavuzda 5 renk kodu vardı).
- BEYAZ renk kodu sınıfı, iptal edilen veya ertelenen cerrahi prosedürlerin hızla (bir hafta içinde) yeniden planlanması için tanıtılmış. Hemodinamik stabilite, sepsis/septik şok varlığında hastaları acil cerrahiye alınıp alınmayacağını sınıflandırmak için ana araç olarak belirlenmiş. Elli bir cerrahi hastalık farklı renk kodu öncelik sınıflarına dahil edilmiş.
Şekil 2: 2023 TACS sınıflandırması
Sonuç
Yeni TACS sınıflandırması, hastanın ve cerrahi hastalığın ciddiyetini değerlendirmek, ameliyathaneye erişim süresini azaltmak ve acil cerrahi hastalarını belirli bir süre içinde yönetmek için kullanılabilecek kapsamlı, basit, açık ve tekrarlanabilir bir triyaj sistemidir. İyi tanımlanmış cerrahi hastalıkları, Delphi konsensüsüyle doğrulanan farklı renk kodu öncelik sınıflarına dahil eden yeni TACS, cerrahlar arasındaki, cerrahlar ve anesteziyologlar arasındaki iletişimi geliştirir ve acil durumlarda ameliyathaneye erişimde çatışmaları, israfı ve bekleme süresini azaltır.
Kaynaklar
- 1.Stewart B, Khanduri P, McCord C, et al. Global disease burden of conditions requiring emergency surgery. British Journal of Surgery. Published online November 25, 2013:e9-e22. doi:10.1002/bjs.9329
- 2.Havens J, Peetz A, Do W, et al. The excess morbidity and mortality of emergency general surgery. J Trauma Acute Care Surg. 2015;78(2):306-311. doi:10.1097/TA.0000000000000517
- 3.Weinbroum A, Ekstein P, Ezri T. Efficiency of the operating room suite. Am J Surg. 2003;185(3):244-250. doi:10.1016/s0002-9610(02)01362-4
- 4.Kluger Y, Ben-Ishay O, Sartelli M, et al. World society of emergency surgery study group initiative on Timing of Acute Care Surgery classification (TACS). World J Emerg Surg. 2013;8(1):17. doi:10.1186/1749-7922-8-17
- 5.Leppäniemi A, Jousela I. A traffic-light coding system to organize emergency surgery across surgical disciplines. Br J Surg. 2014;101(1):e134-40. doi:10.1002/bjs.9325
- 6.Koivukangas V, Saarela A, Meriläinen S, Wiik H. How Well Planned Urgency Class Come True in The Emergency Surgery? Timing of Acute Care Surgery. Scand J Surg. 2020;109(2):85-88. doi:10.1177/1457496919826716
- 7.Coelho M, Lourenção P, Weber S, Ortolan E. Implementation of a surgical screening system for urgent and emergent cases in a tertiary hospital. Rev Col Bras Cir. 2019;46(4):e2211. doi:10.1590/0100-6991e-20192211