Öksürük acil servise sık başvuru sebeplerinden bir tanesidir. Bu yazı, kılavuzları madde madde olup anlamayı ve okumayı kolaylaştıran NICE (National Institute for Health and Care Excellence) tarafından Şubat 2019’da yayınlanan “Öksürük (akut): antimikrobiyal reçeteleme” kılavuzundan hazırlanmıştır. Bu kılavuz, yetişkinlerde, gençlerde ve çocuklarda bir üst solunum yolu enfeksiyonu veya akut bronşit ile ilişkili akut öksürük için antimikrobiyal bir reçete yazma stratejisi ortaya koymaktadır. Antibiyotik kullanımını sınırlamayı ve antibiyotik direncini azaltmayı amaçlamaktadır. Yazının tam metnine BURADAN ulaşabilirsiniz.1 Keyifli okumalar.
Akut öksürük yönetimi
Akut bir öksürüğün farkında olun :
- Genellikle kendi kendini sınırlar ve antibiyotik olmadan 3-4 hafta içinde iyileşir
- Genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi viral üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle oluşur
- Akut bronşit, alt solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle olabilir. Genellikle viral bir enfeksiyondur, ancak bakteriyel olabilir.
- Ayrıca başka enfektif veya enfektif olmayan sebepleri de olabilir.
Tedavi
İnsanlara aşağıdakilerle ilgili genel tavsiye verin:
- Akut öksürüğün olağan seyri (3 veya 4 haftaya kadar sürer)
- Kendi kendine semptomlarını nasıl yönetileceğini anlatın. (Kişisel bakıma bakabilirsiniz)
- Ne zaman tıbbi yardım alınmalı? Semptomlar hızla veya önemli ölçüde kötüleşirse, 3 veya 4 hafta sonra iyileşmez veya hasta sistemik olarak çok rahatsız olursa.
Kişilere astım gibi altta yatan bir solunum yolu hastalığı yoksa, üst solunum yolu enfeksiyonu veya akut bronşit ile ilişkili akut öksürük için aşağıdaki tedavileri önermeyin:
- Oral veya inhale bronkodilatör (örneğin, salbutamol) veya
- Oral veya inhale kortikosteroid.
Üst solunum yolu enfeksiyonu veya akut bronşitle ilişkili akut bir öksürüğü tedavi etmek için mukolitik (örneğin asetilsistein veya karbosistein) önermeyin.
Üst solunum yolu enfeksiyonu ile ilişkili akut öksürük
Sistemik olarak iyi olmayan veya komplikasyon riski yüksek olan insanlarda üst solunum yolu enfeksiyonu ile ilişkili akut öksürüğü tedavi etmek için bir antibiyotik önermeyin. Bir antibiyotiğe neden ihtiyaç duyulmadığı konusunda öneride bulunun.
Akut bronşit ile ilişkili akut öksürük
Sistemik olarak iyi olmayan veya komplikasyon riski yüksek olan kişilerde akut bronşit ile ilişkili akut öksürüğü tedavi etmek için rutin olarak antibiyotik önermeyin.
Şunlara dikkat edin:
- Antibiyotikler akut bronşitli kişilerin genel klinik durumunu iyileştirmez
- Antibiyotikler akut bronşit semptomlarının ne kadar sürdüğü konusunda çok fazla değişim sağlamaz. (ortalama olarak öksürük süresini yaklaşık yarım gün kısaltırlar)
- Antibiyotiklerin, özellikle ishal ve bulantı gibi olumsuz etkileri olabilir.
Antibiyotik reçetesi verilmediğinde, neden bir antibiyotiğe ihtiyaç duyulmadığına dair tavsiye verin.
Eğer antibiyotik reçetesi verilirse, antibiyotik, özellikle ishal ve bulantı gibi olası olumsuz etkileri hakkında öneride bulunun.
Sistemik olarak rahatsız olan veya komplikasyon riski yüksek olan insanlarda akut öksürük
Klinik muayenede sistemik olarak çok hasta olarak tanımlanan akut öksürüğü olan kişiler için hemen bir antibiyotik reçete edin.
Akut öksürüğü olan kişilerin aşağıdaki durumlarda daha yüksek komplikasyon riski altında olabileceğini unutmayın:
- Kalp, akciğer, böbrek, karaciğer veya nöromüsküler hastalık, immünosüpresyon veya kistik fibroz gibi önceden var olan bir komorbiditesi varsa
- Prematüre doğan küçük çocuklar
- 65 yaşından büyük ve aşağıdaki kriterlerinden 2 veya daha fazlası var ise veya 80 yaşından daha büyük ve aşağıdaki kriterlerin 1 veya daha fazlasıyla var ise:
-
-
- Önceki yıl hastanede yatış
- Tip 1 veya tip 2 diyabet
- Konjestif kalp yetmezliği öyküsü
- Oral kortikosteroidlerin kullanımı.
-
-
Akut öksürüğü olan ve klinik muayenede yüksek komplikasyon riski altında bulunan kişiler için, şunları göz önünde bulundurun:
- Hemen antibiyotik reçetesi veya
- Destek antibiyotik reçetesi.
Hemen bir antibiyotik reçetesi verildiğinde, antibiyotik, özellikle ishal ve bulantı gibi olası olumsuz etkileri hakkında öneride bulunun.
Destek antibiyotik reçetesi verildiğinde, aşağıdakileri tavsiye edin:
- Hemen kullanılmasına gerek yok
- Semptomlar herhangi bir zamanda hızlı veya önemli ölçüde kötüye giderse destek reçetesini kullanın.
Yeniden Değerlendirilmesi
Belirtileri hızlı veya önemli derecede kötüye giderse, akut öksürüğü olan insanları yeniden değerlendirin:
- Pnömoni gibi alternatif tanılar
- Kardiyorespiratuvar yetmezlik veya sepsis gibi daha ciddi bir hastalık veya durumu gösteren herhangi bir belirti veya bulgu
- Dirençli bakterilerin yol açmış olabilecek önceki antibiyotik kullanımı.
Kişisel bakım
Bazı kişilerin öksürük semptomlarının hafifletilmesinde yararları olduğuna dair kanıtları sınırlı olan aşağıdaki öz bakım tedavilerini denemek isteyebileceklerini unutmayın:
- Bal (1 yaşından büyük kişilerde)
- Pelargonium (bitkisel ilaç; 12 yaş ve üstü insanlarda)
- Balgam söktürücü guaifenesin içeren reçetesiz satılan öksürük ilaçları (12 yaş ve üstü kişilerde)
- Reçetesiz satılan kodein hariç öksürük gidericiler ihtiva eden öksürük ilaçları (12 yaş ve üstü kişilerde astım gibi inatçı öksürük veya aşırı salgıların sahip olmayan kişilerde)
Sınırlı kanıtların antihistaminikler, dekonjestanlar ve kodein içeren öksürük ilaçlarının öksürük semptomlarına yardımcı olmadığına işaret ettiğinin farkında olun.
Tablo-1 18 yaş ve üstü yetişkinler için antibiyotikler
| Antibiyotik | Doz ve kurs uzunluğu 1 |
| İlk seçenek | |
| Doksisiklin 3 | İlk gün 200 mg, daha sonra 4 gün boyunca günde bir kez 100 mg (toplamda 5 günlük kurs) |
| Alternatif ilk seçimler 3 | |
| Amoksisilin | 5 gün boyunca günde üç kez 500 mg |
| Klaritromisin | 5 gün boyunca günde iki kez 250 mg ila 500 mg |
| Eritromisin | 5 gün boyunca günde iki kez 250 mg ila 500 mg arasında veya günde iki kez 500 mg ila 1.000 mg arasında. |
| 1 Verilen dozlar, aksi belirtilmedikçe, hemen salınan ilaçlar kullanılarak ağız yoluyla verilir. 2 Doksisiklin hamile kadınlara verilmemeli ve çocuk doğurma çağındaki kadınlarda gebelik olasılığı düşünülmelidir 3 Gebe olan kadınlarda amoksisilin veya eritromisin tercih edilir. |
|
Tablo-2 18 yaşından küçük çocuklar ve gençler için antibiyotikler
| Antibiyotik | Doz ve kurs uzunluğu 1 |
| İlk seçenek | |
| amoksisilin | 1 ila 11 ay, 5 gün boyunca günde üç kez 125 mg
1 ila 4 yıl, 5 gün boyunca günde üç kez 250 mg 5 ila 17 yıl, 5 gün boyunca günde üç kez 500 mg |
| Alternatif ilk seçimler 2 | |
| Klaritromisin | 1 aydan 11 yıla kadar:
8 günden az, 5 gün boyunca günde iki kez 7.5 mg / kg 8 ila 11 kg, 5 gün boyunca günde iki kez 62.5 mg 12 ila 19 kg, 5 gün boyunca günde iki kez 125 mg 20 ila 29 kg, 5 gün boyunca günde iki kez 187.5 mg 30 ila 40 kg, 5 gün boyunca günde iki kez 250 mg 12 ila 17 yıl, 5 gün boyunca günde iki kez 250 mg ila 500 mg |
| Eritromisin | 1 aydan 1 yıla kadar, 125 mg günde dört kez veya 5 gün boyunca günde iki kez 250 mg
2 ila 7 yıl, 250 mg günde dört kez veya 5 gün boyunca günde iki kez 500 mg 8 ila 17 yıl, günde dört kez 250 mg ila 500 mg veya 5 gün boyunca günde iki kez 500 mg ila 1.000 mg arasında |
| Doksisiklin 3 | 12 ila 17 yıl, ilk günde 200 mg, daha sonra 4 gün boyunca günde bir kez 100 mg (toplamda 5 günlük kurs) |
| 1 Yaş bantları ortalama büyüklükteki çocuklara uygulanır ve pratikte reçete yazan kişi, yaş bantlarını, durumun ciddiyeti ve çocuğun büyüklüğü gibi aynı yaştaki çocukların ortalama büyüklüğü gibi diğer faktörlerle birlikte kullanır. . Verilen dozlar, aksi belirtilmedikçe, hemen salınan ilaçlar kullanılarak ağız yoluyla verilir.
2 Gebe olan genç kadınlarda amoksisilin veya eritromisin tercih edilir. 3 Gebe olan genç kadınlara doksisiklin verilmemeli ve çocuk doğurma çağındaki genç kadınlarda gebelik olasılığı düşünülmelidir. |
|
Özet2
