No account yet? Register
Hayat kurtarmak sadece bir hastanede veya bir muayenehanede gerçekleşmez. Bazen günlük işinizden çıkıp doğaya adım attığınızda canlanmanız gerekebilir veya sınırlı kaynaklara sahip bir konumda/durumda acil bir durumu tedavi etmeye hazırlanmanız anlamına gelebilir. Wilderness Tıp Derneği1 (Wilderness Medical Society) ve kılavuzlarının amacı; çölde, denizde, dağlarda, uzayda ve her türlü arazide, her türlü ortamda hasta tedavi etmeye hazır olabilmemiz için çalışmaktır.
Wilderness Tıp Derneği (WMS), Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri’nde Dr. Paul Auerbach, Dr. Ed Geehr ve Dr. Ken Kizer tarafından 15 Şubat 1983’te kuruldu. Bu dernek, doğadaki tıbbi sorunlarla ilgilenen en büyük uluslararası kar amacı gütmeyen üyelik kuruluşudur. Özellikle, “sabit veya geçici coğrafi zorlukların tıbbi bakımı sınırladığı veya değiştirdiği alanlarda sunulan tıbbi bakım” konusunda uzmanlaşmıştır. Ayrıca, Wilderness & Environmental Medicine Journal, Wilderness Medicine Magazine ve Wilderness Medicine Klinik Uygulama Kılavuzları gibi yayınlar da sunmaktadır.
Bu yazımızda da orijinali 2016 yılında yayınlanmış olan Wilderness Tıp Derneği (WMS)’nin Boğulmanın Tedavisi ve Önlenmesi İçin Klinik Uygulama Kılavuzları: 2024 Güncellemesini inceleyeceğiz.
Giriş
Her yıl dünya genelinde yaklaşık olarak 236,000 ölüm boğulmaya atfedilir, ancak bu rakamın gerçek ölüm sayısını eksik yansıttığına inanılmaktadır. Boğulma, özellikle gençleri etkilemekte olup; hastalar, aileler ve toplum için derin kişisel, duygusal ve mali sonuçlar doğurabilir. Bu kılavuzların temel amacı; tedavi ve önleme yoluyla boğulma ve ortaya çıkardığı yükü azaltmaktır.
Kabul edilen boğulma terminolojisinin yanı sıra; acil tıbbi bakım ortamlarında ve hastane dışı ortamlarda, özellikle doğada, boğulma hastalarının akut bakımıyla ilgili literatürün incelenmesi ve değerlendirilmesi ele alınmaktadır. Kılavuzda yazarlar, önerilerde bulunmak için az veya belirsiz kanıtların bulunduğu durumlarda, bir doğa ve acil tıp uygulayıcıları panelinin deneyim ve bilgisine dayanmışlar. 2,3
Yöntem
2018 ile 2022 arasında PubMed, MEDLINE ve Google Scholar’da her konuya uygun anahtar kelime aramaları kullanılarak belirlenen makaleler incelenip, rasgele kontrollü denemeler, gözlemsel çalışmalar, vaka serileri ve derleme makaleler değerlendirilerek kanıtlar değerlendirilmiş. Tam metni alınamayan özetler hariç tutulup; ilgili çalışmalar bulunamadığında, öneriler panelin klinik deneyimine dayandırılmış.4
Terminoloji
Boğulma, “sıvı içinde batma veya suya daldırma sonucu solunum bozukluğu yaşama süreci”3 olarak 2002 Dünya Boğulma Kongresi tarafından tanımlanmıştır. Bu tanım, ölümcül olmayan boğulma (morbidite olan ve olmayan) ve ölümcül boğulma olmak üzere üç sonuca izin verir. “Daldırma”, hava yolunun suyun üstünde olduğu durumu ifade ederken, “batma”, hava yolunun suyun altında olduğu durumu ifade eder.5
Soğuk suya daldırma hipotermiye yol açabilir (ve sadece su sıçraması yoluyla yeterli hava yolu maruziyeti kalma durumunda boğulma olabilir), ve herhangi bir su sıcaklığında batma boğulmaya yol açabilir. Standart boğulma tanımını anlayarak ve kullanarak ve yanlış terimlerden kaçınarak, tıp uygulayıcıları arasındaki iletişim daha tutarlı hale gelmiştir.
Epidemiyoloji
Dünya genelinde boğulma için en yüksek risk grubu 1 ila 4 yaş arası çocuklarken; takip eden en yüksek risk grubu ise doğal su kaynaklarında olan ergenler ve genç yetişkinlerdir. Dünya genelindeki boğulma ölümlerinin %90’dan fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Uluslararası düzeyde, ölümcül olmayan boğulma yükünün tahmini daha zordur çünkü birçok hasta hastane başvurusu yapmayabilir.2
Boğulan Hastanın Kurtarılması
Hastaya Ulaşmak
Kurtarıcı güvenliği, kurtarma operasyonlarının kritik bir önceliğidir. Su ortamlarında kurtarma yapabilmek için gerekli beceriler, eğitim ve fiziksel yetenekler önemlidir. Su ortamlarının çeşitliliği, farklı ekipman ve eğitimi gerektirir. Suda kurtarma tekniklerinin etkinliği hakkında sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır ve literatür büyük ölçüde deneyimlere ve politikalara dayanmaktadır.6
Kurtarma operasyonları sırasında, tehlikeli su koşullarının devam ettiği ve kurtarıcının kendi güvenliğini sağlaması gerektiği unutulmamalıdır. Eğitimsiz kişiler tarafından yapılacak kurtarma girişimleri, kurbanın yanına ulaşmak için güvenli yöntemlerle planlanmalıdır. Farklı su güvenlik cihazlarının uygun kullanımı için temel bilgi ve düzenli pratik önemlidir.
Tavsiye: Formal su kurtarma eğitimi olmayan kişilerin, güvenli bir konumdan boğulma kurbanına ulaşarak, bir halat veya yüzen bir nesneyi atarak veya kürek çekerek kurtarma denemesi yapmalarını öneriliyor. Formal su kurtarma eğitimi olan kişiler, eğitim seviyelerine ve kişisel koruyucu ve güvenlik ekipmanlarıyla birlikte su içinde kurtarmaları gerektiği şekilde kurtarma yapmalıdır.
Belirli kurtarma cihazlarını önermek için yeterli kanıt yoktur. Özel kurtarma ekipmanı mevcutsa, katılımcılar bu ekipmanın konumunu ve amacını bilmelidir ve kurtarma durumunda bu ekipmanın kullanımı için uygun eğitimli belirlenmiş kurtarma personeline görev verilmelidir. Güçlü öneri, düşük kaliteli kanıt.
Batan/Sudaki Hastalara Ulaşım
Batmış araçlarda sıkışma ve boğulma vakaları, genellikle boğulma ölümleri olarak sınıflandırılmaz, bu da bu tür olayların epidemiyolojisinin doğru bir şekilde izlenmesini zorlaştırır. Çalışmalar, boğulma ölümlerinin yaklaşık %10’unun araç batması sonucu meydana gelebileceğini ve iç kesimlerdeki sellerde, araç kazalarının %10’dan fazlasının boğulma ölümüne neden olduğunu öne sürmektedir. Ancak, bu tür vakalara ilişkin tıbbi ve kurtarma literatürü oldukça sınırlıdır.7
Resmi incelemeler, boğulmalarda yüksek ölüm oranının üç ana nedenini belirlemiştir: yetkililerin araç batma durumunu yeterince açıklamaması, çelişkili ve yetersiz tavsiyelerin sıklıkla sunulması, ve halkın araçtan çıkma yöntemleri konusunda yanlış bir algıya sahip olması.
SWOC algoritması gibi belirli protokoller, suda sıkışanların araçtan çıkış eylemlerini sıralamak için geliştirilmiştir. Bu protokoller, suya girdikten sonra hemen araçtan çıkılmasını ve camların hızlı bir şekilde açılmasını önerir. Özellikle, araç hareket halindeyken, çıkış için yukarı akıntı penceresinin kullanılması tavsiye edilir, çünkü bu, kurtarılanın su yüzeyine çıkma şansını artırır.8
2010 yılında, IAED, batan araçlarla ilgili protokollerini gözden geçirmiş ve araçtan çıkışın öncelikli olduğunu belirten yeni bir protokolü kabul etmiştir. Ayrıca, sel sularında boğulan hastaları ele alan ek bir protokol geliştirilmiştir. Bu protokoller, araçta kalmak yerine araçtan çıkmayı ve kurtarma eylemlerini gerçekleştirmeyi vurgular.9
Tavsiye: Araç suya girdiyse, hemen , araç yüzeydeyken çıkılmasıdır. Eğer araç hala yüzüyorsa, insanların araçta kalması ve aracın üzerinde kalmaları önerilir. Ancak, araç batmaya başlarsa, insanlar araçtan çıktıktan sonra araçtan uzaklaşmalı ve güvenli bir yere doğru hareket etmelidirler. Güçlü tavsiye, orta kaliteli kanıt.
Su İçinde Canlandırma (IWR)
Su içinde canlandırma (IWR), boğulma vakalarında su içinde bulunan kişilere solunum sağlama girişimidir. Göğüs basınçları için geçerli değildir çünkü hem kurtarıcının hem de kurbanın sudayken yeterli göğüs basıncı uygulaması mümkün değildir.10 Başarılı IWR kullanımı 1976’da tanımlanmış olup, ilk klinik çalışma 2004 yılında yayımlanmıştır.
IWR için mevcut sonuçlar, Brezilya’daki profesyonel cankurtaranların uygulamalarına dayanmaktadır ve IWR’nin hayatta kalma ve nörolojik sonuçlarda önemli bir iyileşme sağladığını göstermektedir. Bu kurtarmalar genellikle eğitimli cankurtaranlar tarafından okyanus ortamında gerçekleştirilir ve hastalar kırılan dalgaların ötesine çekilerek helikopterlerle kıyıya taşınırken ağızdan ağıza solunum yapılır.11
CPR’nin teknede uygulanmasıyla ilgili doğrudan sonuçları değerlendiren çalışmalar bulunmamakla birlikte, bu uygulamanın yapılabileceğini gösteren birçok çalışma vardır. Kurtarıcının güvenliği ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için bariyer cihazlarının kullanımı önerilir. FDA onaylı, IWR için özel olarak tasarlanmış mekanik tek yönlü vana kullanan cihazlar standart CPR maskeleri yerine kullanılabilir.12,13
Tavsiye: IWR’nin yalnızca yeterli eğitim, yetenek ve donanıma sahip bir kurtarıcı tarafından su ortamında, güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilmesi durumunda düşünülmesini öneriliyor. Kurtarıcının IWR’yi gerçekleştirmesi için su koşulları yeterince güvenli olmalı ve sudan çıkma noktası, teknik olarak zorlu bu görevi denemeyi gerektirecek kadar uzak olmalıdır.
Koşullar, görevi güvenli bir şekilde yerine getirmek için çok tehlikeliyse, IWR için bir gecikme olmadan hızlı çıkarma öneriliyor. Su içinde göğüs basıları deneme ise önerilmiyor. Nabız alınamayan tüm boğulma hastalarının mümkün olan en hızlı ve güvenli şekilde çıkarılması gerekmektedir, böylece erken ve etkili göğüs basıları ve solunumlar başlatılabilir. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
İlk Müdahale/ Resüsitasyon
Kardiyopulmoner Canlandırma ve Havayolu
Boğulma vakalarında, hipoksemi’nin önemi göz önünde bulundurularak; resüsitasyon, havayolunun açık tutulması ve yüksek konsantrasyonda oksijen sağlanması gibi odak noktaları üzerine yoğunlaşmalıdır. Kardiopulmoner canlandırma (CPR) algoritmalarının güncellenmesi, özellikle sıradan bir kurtarıcı için, basının önceliklendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu, göğüs basısının havayolu manevraları ve solunum öncesinde yapılması gerektiği anlamına gelir. Yalnızca bası CPR’nin boğulma canlandırmasında yetersiz veya sınırlı fayda sağlayabileceği düşünülmektedir ve bu nedenle, eğitimsiz kişiler tarafından tam CPR sağlanamıyorsa tercih edilmemelidir.14,15
Bebekler ve çocuklar için tanık CPR, göğüs basısı ve solunumları içeren standart prosedürlerin uygulanmasını gerektirir. Profesyonel kurtarıcılar, havayolu ve solunumun öncelik vermesi vurgulanmalıdır, çünkü havayolunun erken müdahalesi hayatta kalma şansını artırırken, kurtarıcı soluğun yanlış uygulanması gecikmelere ve olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Tavsiye: Boğulma hastasının başarılı bir şekilde canlandırılmasında beyne oksijen sağlanması kritiktir. İlk canlandırmada, öncelik olarak bir hava yolu ve oksijen sağlanması öneriliyor. Kardiyak arrest durumunda, geleneksel Havayolu Solunum Dolaşımı modeli kullanılarak göğüs basılarına ek olarak pozitif basınçlı ventilasyon öneriliyor.
Eğer ileri düzeyde bir hava yolu mevcut ve doğru şekilde yerleştirilmişse, sürekli bası yapılırken her 6 ila 8 saniyede bir solunum sağlanmalıdır. Kurtarıcı soluk konusunda eğitimi olmayan halktan kurtarıcılar için müdahale yapmamak yerine, yalnızca bası CPR’ını önerilmiş. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
Oksijenasyon
Büyük ölçekli çalışmalar, boğulma hastalarının canlandırılmasında farklı hava yolu yardımcılarının etkisini değerlendirmiştir. İdeal kurtarma solunumu, ek oksijen ve pozitif basınç sağlayıcı bir cihaz içerir, ancak ek oksijen mevcut değilse, herhangi bir miktarda oksijen verilmesi (örneğin, ağızdan ağıza veya BVM- balon valv maske ile ortam havası kullanılarak ) hiç verilmemesinden daha iyidir. Supraglottik hava yolu manken çalışmaları, cankurtaranların bunları başarılı bir şekilde yerleştirebileceğini göstermiş; ancak bu manken girişimlerinin gerçek kullanımı yansıtmadığı endişesi bulunmakta.16,17
Supraglottik hava yolunun yeterli göğüs hareketini sağlayamadığı durumlarda, hasta için oksijenasyon ve ventilasyon sağlamak için BVM veya diğer yöntemler kullanılmalıdır. Müdahale eden kişiler, yalnızca BVM kullanımı konusunda yetkinlik tabanlı bir eğitim almadılarsa, BVM kullanmamalıdır. Yerine, ağızdan ağıza veya ağızdan maskeye başvurulmalıdır.18
Tavsiye: Bir boğulma hastasını canlandırırken, başlangıçta oksijenin en yüksek konsantrasyonda verilmesini öneriyorlar. Solunum sıkıntısı veya arresti olan hastalar için, pasif ventilasyon yerine ise pozitif basıncı öneriliyor. Birden fazla yöntem mevcutsa, en yüksek oksijen konsantrasyonunu en etkili şekilde sağlayan yöntem kullanılmalı. Bir modalite veya cihaz başarısız olursa, BVM veya ağızdan ağza ventilasyon deneme öneriliyor. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED)
Boğulma hastalarında, temel neden serebral hipoksidir, ancak uzun süreli hipoksemiyle birlikte miyokard yaralanması da sık görülür. Tipik olarak, boğulma hastaları başlangıçta sinüs taşikardisi yaşarlar, ancak daha sonra bradikardi, nabız alınamayan elektriksel aktivite ve ardından asistoli gelişebilir, bu da olayın hipoksik doğasından kaynaklanır.19 Boğulma hastalarında ventriküler fibrilasyon (VF) nadirdir, hastaların %10’dan azında görülür; bu nedenle, hipoksemiyi ventilasyonlar ve basılarla tersine çevirmeye çalışırken otomatik dış defibrilatör (AED) uygulamaya çalışılmamalıdır. 19,20
Ancak, canlandırma başlatıldıktan sonra, erken dönemde bir AED’nin uygulanması, boğulmanın nedeni veya sonucu olarak VF olasılığı göz önüne alındığında faydalı olabilir. Boğulma hastasında, eğer global miyokardiyal hipoksi devam ederse, oksijenasyon ve ventilasyon eşliğinde defibrilasyon denemeleri başarısız olabilir. Deneysel hayvan modelleri, AED pedlerinin hastanın göğsüne sıkı bir şekilde yerleştirildiği ve bir kurtarıcının hastayla doğrudan temas etmediği sürece; ıslak bir ortamda AED kullanımının hastaya veya kurtarıcılara artmış bir risk oluşturmadığını göstermiştir. AED’ler, hareket eden teknelerde simüle edilen aritmileri doğru bir şekilde algılamak ve şoklar vermek için test edilmiştir.21
Tavsiye: Boğulmada şok edilebilir ritimler nadirdir, bu nedenle ilk dakikalarda oksijenasyon ve ventilasyonla müdahaleyi engellemek için bir AED’nin kullanılmasını önermiyoruz. Mevcut ve kaynaklar izin verirse, oksijenasyon ve ventilasyon ele alındıktan sonra, bir AED’nin boğulma hastasının canlandırılması sırasında kullanılması gerekmektedir. Islak bir ortamda AED kullanımı kontrendikedir. Güçlü tavsiye, yüksek kaliteli kanıt.
Abdominal Bası
Boğulma, suyun hava yolunu tıkaması ve serebral hipoksiye neden olmasıdır; bazen az miktarda su akciğerlere aspirasyon yapabilir. Dr. Henry Heimlich, boğulan hastanın başlangıç tedavisinde karın darbelerinin kullanılmasını savundu ve aspirasyon yapılan suyun uygun ventilasyonlara izin vermek için hava yolundan temizlenmesi gerektiğini iddia etti.22–24 Ancak, geçen 30 yıl boyunca bu öneriyle ilgili endişeler gelişmesi üzerine Tıp Enstitüsü raporu ve Amerikan Kızıl Haç’ın sistematik bir literatür incelemesi yapılmıştır.25,26 Bu incelemeler, Heimlich manevrasının başlangıç canlandırması sırasında kullanılmasını destekleyecek kaliteli verileri tanımlayamamıştır. Aksine, bu manevra ventilasyona başlanmasını geciktirir ve hipoksemiyi uzatır. Karın basısı, boğulma durumunda standart aspirasyon teknikleriyle temizlenmesi gereken üst hava yolunu açmak için kullanılmaz. Yabancı cisimlerin temizlenmesinde ise standart prosedürler uygulanır. Bu, bilinci yerinde olanlar için karın darbeleri/sırt darbeleri veya bilinci yerinde olmayanlar için göğüs sıkıştırmalarını içerir.
Tavsiye: Ventilasyonların gecikmesi, hava yolundaki sıvının temizlenememesi ve kusmanın kötüleşmesi olasılığı nedeniyle, Heimlich manevrası boğulan hastanın canlandırılması için önerilmez. Güçlü tavsiye, orta kaliteli kanıt.
Servikal Omurga Önlemleri
Son araştırmalar, omurga immobilizasyonunun faydalarını ve güvenliğini sorgulamıştır. Yapılan retrospektif çalışmalarda, boğulma hastalarında servikal omurga yaralanma insidansının düşük olduğu ve çoğunun yüksekten dalmayla ilişkili olduğu bulunmuştur. Belirgin bir travma belirtisi olmayan veya bilinen bir düşme veya dalış olayı olmayan hastalarda omurga yaralanma riski düşüktür.27 Belirli bir travmatik mekanizması olmayan hastalarda, omurga hareketini kısıtlamaya odaklanan tedavi manevraları, kurtarıcıların oksijenasyon ve ventilasyonun kritik rolünden uzaklaşmasına neden olabilir. Bu nedenle, omurga korumasıyla ilgili güncel kanıtları incelemek önemlidir.
Tavsiye: Kurum protokollerini geliştirirken veya gözden geçirirken mümkün omurga yaralanmalarının saha tedavisiyle ilgili en güncel Wilderness Medical Society Uygulama Kılavuzları‘na başvurulması önerilir. Odak nörolojik defisit, yüksek riskli aktivite öyküsü olan veya değişmiş mental durum sergileyen boğulma hastaları, omurga yaralanma riski altında kabul edilir. Bu, tetikleyici bir olay olarak travma olmadığı bilinen mental durumu değişmiş hastaları içermez. Bu popülasyon için tedavi düşünceleri, Omurilik Koruma için Wilderness Medical Society Klinik Uygulama Kılavuzları’nın en güncel sürümüne göre yapılmalıdır. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
Hipopotermi
Su yaklaşık 33°C civarında termal olarak nötrdür. Çoğu hastanın bu sıcaklıktan daha düşük sıcaklıktaki suda boğulduğu için, eş zamanlı hipotermi yaygın değildir.7 Boğulmanın ana fizyolojik sorunu beyin hipoksisidir. Güncel uygulama, vücut normal fizyolojik aralıktan daha soğuksa beyin hipoksisine daha uzun süre dayanabileceğini öne sürmektedir. Bir yandan, bir hastayı hafifçe soğuk bırakmak veya onları hafifçe serin bir dereceye ısıtmak yararlı veya en azından zararsız olabilir. Öte yandan, orta ila şiddetli hipotermi düzeltilmelidir ve ısıtmanın bazı boğulma durumlarında operasyonel olarak zor olabileceği anlaşılmalıdır. Temel ısıtma önlemlerinin başlatılmasının ötesinde, hipotermi tedavisinin ayrıntıları, artırılmış ileri yaşam desteği önlemlerini içeren, bu kılavuzların kapsamı dışındadır.
Tavsiye: Hipotermi için değerlendirme yapılması ve tedavi edilmesini önerilmektedir. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
Postresüsitasyon Yönetimi
Oksijenasyon
Mekanik Ventilasyon. Boğulma hastalarında hastane dışı veya hastane içi mekanik ventilasyon (MV) stratejilerini karşılaştıran herhangi bir literatür bulunmamaktadır. Ancak, mevcut uygulama, boğulma sonrası akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) olan hastalara, benzer bir akciğer koruyucu ventilasyon (LPV) stratejisi önermektedir. Bu öneri, boğulmadan kaynaklanan akciğer hasarının ARDS ile benzer olduğu varsayımına dayanmaktadır.28,29 LPV stratejisi, tidal hacim (VT) olarak 6 ila 8 mL/kg−1 başlayan MV’yi, plateau basıncını <30 mm Hg tutmak için VT ve solunum hızını ayarlama, arteriyel oksijen kısmi basıncını (PaO2) 55 ila 80 mm Hg (SpO2 89–95%) tutmak için pozitif son ekspirasyon basıncını ve solunan oksijen fraksiyonunu (FIO2) ayarlama içerir.30 Ancak, çoğu MV gerektiren hastanın hipoksik serebral yaralanmalardan da muzdarip olması nedeniyle, yalnızca MV’nin sağkalım üzerindeki etkisini belirlemek zordur.
Tavsiye: Boğulma hastası için mekanik ventilasyon için akciğer koruyucu ventilasyon protokollerini izlemeniz öneriliyor. Güçlü tavsiye, düşük kaliteli kanıt.
Noninvaziv Pozitif Basınçlı Ventilasyon. Noninvaziv pozitif basınçlı ventilasyon (NIPPV), boğulma vakalarında başarıyla kullanılmıştır ve bu konuda vaka raporları bulunmaktadır.31,32 NIPPV, solunum kaslarının kullanımını desteklerken atelektazi oluşumunu önler ve hipoksemiye engel olur. Ancak, NIPPV yalnızca spontan solunum yapan hastalarda kullanılabilir ve zihinsel durumu değişen boğulma hastalarında dikkatli kullanılmalıdır; çünkü kusma ve aspirasyon riski artabilir. Hafif ila orta derecede hipoksemisi olan boğulma hastaları, hastane dışı ve acil müdahale sistemleri kullanılarak tedavi edildiklerinde NIPPV’den fayda görebilirler. Bir retrospektif çalışma, erken endotrakeal entübasyonla tedavi edilen hastalar ile NIPPV alan hastalar arasında; hem nörolojik olarak hem de hipoksemi ve asidozun düzeltilmesinde benzer sonuçlar göstermiştir.33 Ayrıca, NIPPV alan hastalarda enfeksiyon insidansının daha düşük olduğu ve hastane ve yoğun bakım süresinin daha kısa olduğu bulunmuştur. Bu çalışma ayrıca, NIPPV’nin kullanımında sınırlayıcı faktörün hastanın mental durumu ve müdahaleye işbirliği yapma yeteneği olduğunu belirtmektedir.34
Tavsiye: Sadece hafif ila orta derecede solunum semptomları olan, uyanık boğulma hastalarında noninvaziv pozitif basınçlı ventilasyon kullanımı öneriliyor. Aspirasyon olasılığı nedeniyle zihinsel durumu değişmiş ve/veya aktif kusan her hastada dikkatli olunmalıdır. Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt.
Kaynaklar
- 1.Davis CA, Schmidt AC, Sempsrott JR, et al. Wilderness Medical Society Clinical Practice Guidelines for the Treatment and Prevention of Drowning: 2024 Update. Wilderness & Environmental Medicine. Published online January 31, 2024:94S-111S. doi:10.1177/10806032241227460
- 2.Schmidt A, Sempsrott J, Hawkins S, Arastu A, Cushing T, Auerbach P. Wilderness Medical Society Clinical Practice Guidelines for the Treatment and Prevention of Drowning: 2019 Update. Wilderness Environ Med. 2019;30(4S):S70-S86. doi:10.1016/j.wem.2019.06.007
- 3.van B, Branche C, Szpilman D, Modell J, Bierens J. A new definition of drowning: towards documentation and prevention of a global public health problem. Bull World Health Organ. 2005;83(11):853-856. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16302042
- 4.Diekemper R, Patel S, Mette S, Ornelas J, Ouellette D, Casey K. Making the GRADE: CHEST Updates Its Methodology. Chest. 2018;153(3):756-759. doi:10.1016/j.chest.2016.04.018
- 5.Szpilman D, Bierens J, Handley A, Orlowski J. Drowning. N Engl J Med. 2012;366(22):2102-2110. doi:10.1056/NEJMra1013317
- 6.Moran K, Stanley T. Readiness to Rescue: Bystander Perceptions of Their Capacity to Respond in a Drowning Emergency. IJARE. Published online November 2013. doi:10.25035/ijare.07.04.03
- 7.Auerbach PS, Cushing TA, Harris NS. Auerbach’s Wilderness Medicine. 6th ed. Elsevier; 2016.
- 8.Giesbrecht G, McDonald G. My car is sinking: automobile submersion, lessons in vehicle escape. Aviat Space Environ Med. 2010;81(8):779-784. doi:10.3357/asem.2769.2010
- 9.McDonald G, Moser C, Giesbrecht G. Public knowledge, attitudes and practices of vehicle submersion incidents: a pilot study. Inj Epidemiol. 2019;6:21. doi:10.1186/s40621-019-0192-0
- 10.Orlowski J, Szpilman D. Drowning. Rescue, resuscitation, and reanimation. Pediatr Clin North Am. 2001;48(3):627-646. doi:10.1016/s0031-3955(05)70331-x
- 11.March N, Matthews R. New techniques in external cardiac compressions. Aquatic cardiopulmonary resuscitation. JAMA. 1980;244(11):1229-1232. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7411787
- 12.Perkins G. In-water resuscitation: a pilot evaluation. Resuscitation. 2005;65(3):321-324. doi:10.1016/j.resuscitation.2004.12.002
- 13.Szpilman D, Soares M. In-water resuscitation–is it worthwhile? Resuscitation. 2004;63(1):25-31. doi:10.1016/j.resuscitation.2004.03.017
- 14.Lott C, Truhlář A, Alfonzo A, et al. European Resuscitation Council Guidelines 2021: Cardiac arrest in special circumstances. Resuscitation. 2021;161:152-219. doi:10.1016/j.resuscitation.2021.02.011
- 15.Panchal A, Bartos J, Cabañas J, et al. Part 3: Adult Basic and Advanced Life Support: 2020 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation. 2020;142(16_suppl_2):S366-S468. doi:10.1161/CIR.0000000000000916
- 16.Adelborg K, Al-Mashhadi R, Nielsen L, Dalgas C, Mortensen M, Løfgren B. A randomised crossover comparison of manikin ventilation through Soft Seal®, i-gelTM and AuraOnceTM supraglottic airway devices by surf lifeguards. Anaesthesia. 2014;69(4):343-347. doi:10.1111/anae.12545
- 17.McKenna M, Davies M. Supraglottic airway use by lifeguards. Anaesthesia. 2014;69(8):928. doi:10.1111/anae.12723
- 18.ILCOR S. Ventilation with vs. without equipment before hospital arrival following drowning; BLS TFSR. ILCOR staff. Published 2022. Accessed 2024. https://costr.ilcor.org/document/ventilation-with-vs-without-equipment-before-hospital-arrival-following-drowning-bls-tfsr
- 19.Eich C, Bräuer A, Timmermann A, et al. Outcome of 12 drowned children with attempted resuscitation on cardiopulmonary bypass: an analysis of variables based on the “Utstein Style for Drowning”. Resuscitation. 2007;75(1):42-52. doi:10.1016/j.resuscitation.2007.03.013
- 20.Papadodima S, Sakelliadis E, Kotretsos P, Athanaselis S, Spiliopoulou C. Cardiovascular disease and drowning: autopsy and laboratory findings. Hellenic J Cardiol. 2007;48(4):198-205. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17715610
- 21.de V, Bierens J, Maas M. Moderate sea states do not influence the application of an AED in rigid inflatable boats. Resuscitation. 2006;70(2):247-253. doi:10.1016/j.resuscitation.2006.01.008
- 22.Heimlich H, Spletzer E. Drowning. N Engl J Med. 1993;329(1):65. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8505962
- 23.Heimlich H. Subdiaphragmatic pressure to expel water from the lungs of drowning persons. Ann Emerg Med. 1981;10(9):476-480. doi:10.1016/s0196-0644(81)80281-8
- 24.Heimlich H, Patrick E. Using the Heimlich maneuver to save near-drowning victims. Postgrad Med. 1988;84(2):62-67, 71-73. doi:10.1080/00325481.1988.11700363
- 25.Pia F, Fielding R, Wernicke PG, Markenson D. Sub-Diaphragmatic Thrusts and Drowned Persons. IJARE. Published online February 2010. doi:10.25035/ijare.04.01.10
- 26.Rosen P, Stoto M, Harley J. The use of the Heimlich maneuver in near drowning: Institute of Medicine report. J Emerg Med. 1995;13(3):397-405. doi:10.1016/0736-4679(95)00022-3
- 27.Hawkins S, Williams J, Bennett B, Islas A, Kayser D, Quinn R. Wilderness Medical Society Clinical Practice Guidelines for Spinal Cord Protection. Wilderness Environ Med. 2019;30(4S):S87-S99. doi:10.1016/j.wem.2019.08.001
- 28.Topjian A, Berg R, Bierens J, et al. Brain resuscitation in the drowning victim. Neurocrit Care. 2012;17(3):441-467. doi:10.1007/s12028-012-9747-4
- 29.Gregorakos L, Markou N, Psalida V, et al. Near-drowning: clinical course of lung injury in adults. Lung. 2009;187(2):93-97. doi:10.1007/s00408-008-9132-4
- 30.Dow J, Giesbrecht G, Danzl D, et al. Wilderness Medical Society Clinical Practice Guidelines for the Out-of-Hospital Evaluation and Treatment of Accidental Hypothermia: 2019 Update. Wilderness Environ Med. 2019;30(4S):S47-S69. doi:10.1016/j.wem.2019.10.002
- 31.Dottorini M, Eslami A, Baglioni S, Fiorenzano G, Todisco T. Nasal-continuous positive airway pressure in the treatment of near-drowning in freshwater. Chest. 1996;110(4):1122-1124. doi:10.1378/chest.110.4.1122
- 32.Thompson J, Petrie D, Ackroyd-Stolarz S, Bardua D. Out-of-hospital continuous positive airway pressure ventilation versus usual care in acute respiratory failure: a randomized controlled trial. Ann Emerg Med. 2008;52(3):232-241, 241.e1. doi:10.1016/j.annemergmed.2008.01.006
- 33.Mechanical ventilation protocol summary. ARDS Net. Published 2008. Accessed 2024. http://www.ardsnet.org.
- 34.Thom O, Roberts K, Devine S, Leggat P, Franklin R. Treatment of the lung injury of drowning: a systematic review. Crit Care. 2021;25(1):253. doi:10.1186/s13054-021-03687-2