Amerikan Kalp Derneği (AHA,) şüpheli veya tanılı COVID-19 hastalarına yapılacak olan resüsitatif işlemler sırasında, sağlık çalışanlarına bulaş riskini azaltmaya yönelik ara bir rehber yayınladı. Kılavuz iki kısımdan oluşmakta: İlk kısımda hastane içerisinde resüsitatif işlemler sırasında alınacak önlemler ve prosedürler anlatılırken, ikinci kısımda ise hastane öncesi dönem ile ilgili öneriler bulunmakta. Rehberin giriş kısmında, ABD dışındaki sağlık çalışanları için, kendi yerel yönetim önerilerine dikkat etmeleri yönünde vurgu yapılmış. Önerilerin geneline bakıldığında sağlık bakanlığımızın yayınlamış olduğu önlemler ile çelişen bir nokta bulunmamakta. Rehberin orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

Bilinen veya olası COVID-19 hastalarının bakımı sırasında: 

1. İlk aşamada standart olarak önerilen ve bulaş riskini azaltmaya yönelik genel tedbirlerin alınması gerektiğine vurgu yapılmış:
   • Aerosol salınımına neden olan prosedürler (KPR, endotrakeal entübasyon, noninvaziv ventilasyon) uygulayıcılar açısından daha büyük bir bulaş riski anlamına geliyor. Bu prosedürler, havayolu ile bulaşan enfeksiyonlar için özel olarak tasarlanmış negatif basınçlı ve tek kişilik solunum izolasyon odalarında yapılmalı. Odada bulunan personel için solunum yolu koruma önlemleri alınmalı. İşlem sırasında bulunacak kişi sayısı sadece hasta bakımı ve prosedür desteği için gerekli olan kişiler ile sınırlandırılmalı. Prosedürün ardından oda temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli.
   • Bilinen veya şüphelenilen COVID-19 hastaları, kapıları kapalı olan tek kişilik bir odada takip edilmeli. Solunum izolasyon odaları aerosol üreten prosedürlerin uygulanacağı hastalar için ayrılmalı.
   • El hijyeni
   • Kişisel koruyucu ekipman (KKE)
     • Solunum sisteminin korunması: Hasta odasına veya bakım alanına girmeden önce bir solunum maskesi veya yüz maskesi (eğer solunum maskesi yoksa) takılmalı. Aerosol üretiminin arttığı bir prosedürü gerçekleştirirken veya bu prosedür sırasında odada bulunan kişiler, yüz maskesi yerine daha yüksek seviyede koruma sağlayan N95 maskeleri veya solunum maskelerini kullanılmalı.
     • Göz koruması
     • Eldiven
     • Önlükler: Eğer kurumda bulunan önlük sayısı yetersiz ise; aerosol salınımın arttığı prosedürler ve yakın temas sırasında kullanılmalıdır.
2. Aerosol salınımına neden olan prosedürler için ek öneriler
   • Entübasyon gerekiyorsa, uygun KKE ile hızlı seri entübasyon önerilmekte.
   • Mümkünse, aerosol üreten prosedürlerden kaçınılması önerilmekte (BVM, nebülizatör, non-invaziv pozitif basınçlı ventilasyon).
3. Akut solunum yetmezliği olan hastalarda doğrudan endotrakeal entübasyon önerilmekte. Daha yüksek aerosol oluşum riski nedeniyle high-flow nazal oksijenizasyon ve maske ile CPAP veya BiPAP kullanımından kaçınılması öneriliyor.

Acil sağlık hizmeti veya diğer ilk yardım sağlayıcıları için öneriler:

1. Acil çağrı merkezine gelen tüm çağrılar olası COVID-19 vakası olarak değerlendirilmeli. Hastanın belirti, semptom ve risk faktörleri bu açıdan sorgulanmalı. Fakat bu sorgulama süreci hayat kurtarıcı müdahalelerin (KPR, Heimlich manevrası gibi) endike olduğu durumlard, arayan kişiyi uygun bir şekilde yönlendirmeye engel olmamalı.
2. Acil nakil gerektiren bir hastada COVID-19’dan şüpheleniliyorsa, hastane öncesi acil sağlık ekiplerine ve hastanın nakledileceği sağlık tesislerine önceden bilgi verilmeli.
3. Acil sağlık ekiplerinin uygulamaları, en güncel COVID-19 klinik önerilerine, halk sağlığı yetkililerinden ve komuta kontrol merkezinden gelen bilgilere dayanmalı. Olası durumlar:
   • Komuta görevlileri hastanın olası COVID-19 olduğundan şüphe eder ise standart önlemlere uyulmalı ve alana girmeden önce göz koruması da dahil olmak üzere uygun KKE kullanılmalıdır.
     • Solunum sisteminin korunması: N95 veya daha yüksek seviyeli solunum maskesi veya yüz maskesi (bir solunum maskesi yoksa). Aerosol salınımına neden olan prosedürü gerçekleştirirken veya bu ortamda bulunurken, yüz maskesi yerine daha yüksek seviyede koruma sunan N95 maskeleri veya solunum maskeleri kullanılmalıdır.
     • Gözlerin korunması: Yüzün önünü ve yanlarını tamamen kaplayan gözlükler veya tek kullanımlık yüz siperi
     • Tek kullanımlık muayene eldiveni
     • Eğer kurumda bulunan önlük sayısı yetersiz ise; aerosol salınımın arttığı prosedürler ve yakın temas sırasında (Örneğin hastanın sedyeye taşınması sırasında) kullanılmalı.
   • Komuta merkezi tarafından COVID-19 riski hakkında bilgi verilmemişse, solunum yolu enfeksiyonu belirtileri veya semptomları fark edildiğinde uygun önlemler almalı. İlk değerlendirme, mümkünse hastadan en az 6 feet (1,8 m) mesafeden olmalı. Bir yüz maskesi hastaya gelinceye kadar hasta temasından mümkün olduğunca kaçınılmalı.
   • COVID-19’dan şüphelenilmezse, standart prosedürler izlenmeli ve potansiyel solunum yolu enfeksiyonu olan bir hastayı değerlendirmek için uygun KKE kullanmalı.
   • Kaynak kontrolü için hastaya yüz maskesi takılması önerilmekte. Nasal kanülü olan hastada, kanülün üzerine bir yüz maskesi takılmalı. Alternatif olarak, klinik olarak endike ise bir oksijen maskesi kullanılabilir.
   • Hasta nakli sırasında, olası maruziyetleri en aza indirmek için hastanın yanında sadece bulunması zorunlu personel kalmalı.
4. Aerosol salınımına neden olan prosedürler (KPR, endotrakeal entübasyon, non-invaziv ventilasyon) uygulayıcılar açısından daha büyük bir bulaş riski anlamına gelir ve ek önlemler gerektirir:
   • BVM’ler ve diğer ventilasyon ekipmanı, ekspirasyon havası için HEPA filtrasyonu donanımına sahip olmalı.
   • Acil sağlık hizmeti kuruluşları uygun filtrasyon kapasitesini ve filtrasyonun pozitif basınçlı ventilasyon üzerindeki etkisini doğrulamak için ventilatör üreticilerine danışmalıdır.
   • Mümkünse, aerosol salınımına neden olan prosedürler sırasında aracının arka kapıları açılmalı ve havalandırma sistemi etkinleştirilmeli. Bu prosedürler için yaya trafiğinden uzak yerler seçilmeli.
5. COVID-19 olan hastaların taşınması için özel öneriler
   • Hastanın maruziyet öyküsü ve COVID-19’u düşündüren belirti ve bulguları varsa, uygun enfeksiyon kontrol önlemlerinin alınabilmesi için nakilin yapılacağı sağlık kuruluşu önceden bilgilendirmeli.
   • Hastayı diğer insanlardan mümkün olduğunca uzak tutun.
     • Olası COVID-19 hastalarının aile üyeleri ve diğer temasları mümkünse nakil aracına binmemelidir. Eğer nakil aracına binmeleri gerekiyor ise, yüz maskesi takmaları gerekir.
     • Ambulans sürücüsünü hasta bölmesinden ayırın, kapıları ve pencereleri sıkıca kapalı tutun.