No account yet? Register
Geçen sene bugünlerde acil servisimize ateş, öksürük, boğaz ağrısı şikayeti ile gelen hastalar için hasta ve hasta yakınlarının da aklına gelen ilk tanı grip idi; ama bugün işler hatta dünya değişti. Şimdi akla gelen ilk şey, hocam acaba COVİD miyim?
Bugün, sizlere genellikle yıl içerisinde sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başına kadar olan dönemde daha sık görülen bulaşıcı bir hastalık olan grip ile COVID-19′ un benzerliklerini, farklarını ve diğer detaylarını paylaşmak istedim.
İyi okumalar dilerim
Gribin kısa hikayesi1
Galya yerlilerinin dilinde bulaşmak anlamına gelen “Gripan” kelimesinden köken alan “Grip” kelimesinin tıbbi yazındaki adı “İnfluenza”’dır. İnfluenza İtalyancada “yıldızlardan gelen gizli kuvvet” anlamına gelen bir kelimeden türemiştir. Hastalığın halk tarafından “Paçavra Hastalığı” gibi isimleri de mevcuttur.
Belirti ve bulgular
Benzerlikler:2
Hem COVID-19 hem de grip, asemptomatik ile şiddetli semptomlara kadar değişen derecelerde belirtilere sahip olabilir. COVID-19 ve gribin paylaştığı yaygın semptomlar şunları içerir:
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Yorgunluk
- Boğaz ağrısı
- Burun akıntısı veya burunda tıkanıklık
- Yaygın vücut veya kas ağrıları
- Baş ağrısı
- Bazı kişilerde kusma ve ishal şikayetleri de olabilir.
Farklılıklar:
Grip virüsleri, yukarıda listelenen yaygın belirti ve bulgular dahil olmak üzere hafif-şiddetli hastalıklara neden olabilir.
COVID-19‘un gripten farklı diğer belirti ve bulguları arasında tat veya koku değişikliği ya da kaybı bulunur.
Maruz kalma ve enfeksiyondan sonra semptomlar ne kadar süre görünür?
Benzerlikler:
Hem COVID-19 hem de grip için, bir kişinin enfekte olması ve hastalık belirtilerinin başlaması arasında 1 veya daha fazla gün olabilir.
Farklılıklar:
Grip olan hastalarda belirtiler 1-4 gün içerisinde gözlemlenir.
COVID-19 ‘da belirtiler genelde bulaştan 5 gün sonra gelişir. Ancak bulaştan sonra 2 ila 14 gün arasında da belirtiler ortaya çıkabilir.
Bir kişide COVID-19 varsa, belirtiler gripten daha uzun sürebilir.
Birisi virüsü ne kadar süreyle yayabilir3
Benzerlikler:
Hem COVID-19 hem de grip olan kişiler, herhangi bir belirti yaşamadan önce virüsü en az 1 gün boyunca yayabilir.
Farklılıklar:
Grip olan çoğu insan, belirti göstermeden önce yaklaşık 1 gün boyunca bulaştırıcıdır. Büyük çocuklar ve yetişkinler hastalıklarının ilk 3-4 gününde en bulaşıcıdır. Bu süre bazılarında 7 güne kadar çıkabilir.
Bir kişide COVID-19 varsa, grip olduğundan daha uzun süre bulaşıcı olabilir.
COVID-19 virüsünün ne kadar süre yayılabileceği hala araştırılıyor. İnsanların belirti ve bulgu göstermeye başlamadan virüsü yaklaşık 2 gün boyunca yayabildiği, belirtiler ortaya çıktıktan sonra ise en az 10 gün bulaşıcı kaldıklarına dair çalışmalar mevcuttur. Eğer bir kişi asemptomatik ise veya belirtileri geçerse, pozitif tespit edildikten sonra 10 gün boyunca bulaşa sebep olabilmektedir.
Nasıl Yayılır
Benzerlikler:
Hem COVID-19 hem de grip, kişiden kişiye, birbiriyle yakın temasta olan insanlar arasında (yaklaşık 2 metre içinde) yayılır. Her ikisi de esas olarak hastaların öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuşurken oluşturdukları damlacıklarla yayılır. Bir kişinin fiziksel insan temasıyla (örneğin, el sıkışarak) veya üzerinde virüs bulunan bir yüzeye ya da nesneye dokunarak, ardından da kendi ağzına, burnuna veya muhtemelen gözlerine dokunarak enfeksiyon kapması mümkün olabilir.
Her iki virüs de belirtiler başlamadan önce, çok hafif belirtisi olan veya hiç olmayan (asemptomatik) kişiler tarafından başkalarına yayılabilir.
Farklılıklar:
COVID-19 ve grip virüslerinin benzer yollarla yayıldığı düşünülmektedir. COVID-19 belirli popülasyonlar ve yaş grupları arasında gripten daha bulaşıcıdır. Ayrıca, COVID-19’un gripten daha fazla yayılma olayına sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bu, COVID-19’a neden olan virüsün birçok insana hızlı ve kolay bir şekilde yayılabileceği ve zaman ilerledikçe insanlar arasında sürekli yayılmaya neden olabileceği anlamına gelir.
Yüksek Risk Altındaki Kişiler
Benzerlikler:
Hem COVID-19 hem de grip hastalığı, ciddi hastalık ve komplikasyonlara neden olabilir. Yüksek risk altındaki gruplar:
- 65 yaşından yaşlı kişiler
- Altta yatan tıbbi sorunları olan kişiler
- Gebeler
Farklılıklar:
Sağlıklı çocuklarda komplikasyon riski gripte daha yüksektir.
Altta yatan tıbbi sorunları olan bebekler ve çocuklar hem grip hem de COVID-19 için yüksek risk altındadır.
Komplikasyonlar
Benzerlikler:
Hem COVID-19 hem de grip, aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
- Akciğer enfeksiyonu
- Solunum yetmezliği
- ARDS
- Sepsis
- Kardiyak hasar (örn., Kalp krizi ve felç)
- Çoklu organ yetmezliği (solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği, şok)
- Kronik tıbbi durumların kötüleşmesi (akciğerler, kalp, sinir sistemi veya şeker hastalığını içeren)
- Kalp, beyin veya kas dokularının enfeksiyonu
- İkincil bakteriyel enfeksiyonlar (yani zaten grip veya COVID-19 ile enfekte olmuş kişilerde meydana gelen enfeksiyonlar)
Farklılıklar
Grip olan çoğu insan birkaç gün ila iki haftadan daha kısa bir süre içinde iyileşebilirken, bazı kişilerde komplikasyonlar gelişebilir.
COVID-19 yukarıda bahsi geçen komplikasyonlara ilave olarak akciğer, kalp, bacak veya beyin damarlarında ve arterlerinde tromboza neden olabilir.
Onaylanmış Tedaviler
Benzerlikler:
Komplikasyon riski yüksek olan veya COVID-19 veya grip nedeniyle hastaneye kaldırılan kişiler, belirtiler ve komplikasyonları hafifletmeye yardımcı olmak için destekleyici tıbbi bakım almalıdır.
Farklılıklar:
Grip
Reçete ile tedavi edilebilir. (influenza antiviral ilaçlar) Grip nedeniyle hastaneye kaldırılan veya grip semptomları olan yüksek riskli hasta kişilerin en kısa sürede antiviral ilaçlarla tedavi edilmesi önerilir.
COVID-19
Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), COVID-19 tedavisi için güncellediği rehber kitabında tedavi seçenekleri halen araştırılmaya devam etmektedir.
Aşı
Benzerlikler:
COVID-19 ve grip aşıları , FDA tarafından acil kullanım (EUA) için onaylanmalı veya yetkilendirilmelidir.
Farklılıklar:
Bilim insanlarının her yıl dolaşıma gireceğini tahmin ettiği 3 veya 4 grip virüsüne karşı koruma sağlamak için yıllık olarak üretilen, FDA lisanslı çok sayıda grip aşısı mevcutken, COVID-19’u önleyebilecek bir aşı henüz bulunmamaktadır.
Sağlık Bakanlığının sosyal medya hesabında, COVID-19, grip, soğuk algınlığı ve mevsimsel alerjilerin belirtileri arasındaki farkları paylaştığı tabloyu da incelemenizi tavsiye ederim.
Teşekkürler..
Kaynaklar
- 1.CAVDAR C. INFLUENZA İNFEKSİYONU VE INFLUENZADAN KORUNMA. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi/Office Journal of the Turkish Nephrology, Association . 1999;3:100-107. https://turkjnephrol.org/Content/files/sayilar/400/100-107.pdf
- 2.Q&A: Influenza and COVID-19 – similarities and differences. World Health Organization. Published March 17, 2020. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/q-a-similarities-and-differences-covid-19-and-influenza?gclid=CjwKCAjw_NX7BRA1EiwA2dpg0v4sYx2qiW7O-qdO-zMKFOjmd4XQ0anidmK24x-vXR93HluJ__gwZhoCS1wQAvD_BwE
- 3.Similarities and Differences between Flu and COVID-19. Centers of Disease control and Prevention. Published August 31, 2020. https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm