Sadece metanol veya benzeri toksik alkoller değil. Etanol zehirlenlemeleri de sıklıkla acil servise başvuran intoksikasyon grubunda ve bu hastaların başvuru oranları azımsanmayacak düzeyde. Uygulamalar arasında farklılıklar olmakla beraber hastaların daha hızlı ayıldığını ve toparladığını ve böylece acil serviste daha kısa süre kaldığını düşünerek bu hasta grubuna normal salin infüzyonu uygulaması yapılmaktadır.

Ne sıklıkta sıvı uyguluyoruz?

Benim geçen twitterda yaptığım anketi saymazsak bununla alakalı Türkiye’de yapılmış bir çalışma yok (Bu arada ankette sıvı verme oranı %84). ABD’de yapılan çalışmalar gösteriyor ki bu hasta grubuna acil servis pratiğinde klinisyenler %73-87 oranında sıvı tedavisi veriyor ^​1​.

Yararı var mı ?

Bununla alakalı literatürü tararken karşıma birkaç çalışma çıktı. İlk olarak 1991 yılında Gershmann ve ark. Tarafından yapılan 103 hastalık gözlemsel çalışma yapılmış. Bu çalışmada sıvı vermenin etanolün uzaklaştırılmasında etkisinin olmadığı gösterilmiş ^​2​. Sonrasında 1992 yılında Toups ve ark. 19 hastayla yaptığı gözlemsel ve 1999 yılında da Li ve ark.larının 10 gönüllü ile yaptığı crossover çalışma karşımıza çıkmakta ve bunlarda da sıvı vermenin herhangi bir faydası olmadığı gösterilmiş^​3,4​.

Sonra bir müddet bu konu rafa kaldırılmış ta ki 2013 yılında Perez ve ark. yaptığı tek kör randomize kontrollü çalışmaya kadar. Bu konuyla alakalı yapılmış ilk kapsamlı çalışma olarak karşımıza çıkmakta. Toplam 144 hastayı değerlendiren bu çalışmada hastalar iki gruba ayrılıp ilk gruba 20 ml/kg %0.9 normal salin infüzyonu + gözlem diğer grubaysa sadece gözlem uygulanmış.

Primer sonlanım noktası olarak triaja başvuru anından taburcu oldukları ana kadar geçen süreyi karşılaştırmışlar. Sekonder sonlanımlarda ise doktorun değerlendirip tedavi başlanmasından taburculuğa kadar geçen süreyi, nefes alkol seviyesini, intoksikasyon semptom skorlarını, intoksikasyon derecelerini, sağlık harcama maliyetrlerini karşılaştırmışlar.

Sonuç olarak intravenöz sıvı tedavisinin sadece gözlem ile karşılaştırıldığında acil servis kalış süreleri üzerine bir etkisi olmadığı ve hasta başına 31.92 $ maliyeti arttırdığı sonucuna varmışlar.

Başka Çalışma var mı?

2018 yılındaysa bu konuyla ilgili bir çalışma daha geldi. American Journal of Emergency Medicine’da yayınlanan Homma ve ark.’larının yaptığı bu çalışmada  komplike olmayan alkol intoksikasyon vakalarında sıvı tedavisinin acil serviste kalış sürelerini uzattığı gösterilmiş ve bu tartışmaya farklı bir boyut getirmiş ^​5​.

2013 -2015 yılları arasında acil servise başvuran hastaların analizi retrospektif olarak yapılmış.  20 yaş üzeri, Kan alkol düzeyi ölçülebilen ve izlem gerektiren hastalar çalışmaya dahil edilmiş. Travma veya medikal sebepler nedeniyle hastaneye yatışı yapılan, alkol ile beraber sedatif ilaçlar kullanan hastalar çalışma dışında bırakılmış. Primer sonlanım olarak doktorun değerlendirip tedavi başlanmasından taburculuğa kadar geçen süreyi değerlendirmişler.

Sonuç olarak 106 hastayla yapılan analiz sonucunda kan alkol düzeyinin azalmasını hızlandırdığı ancak semptomların gerilemesi ve hastaların ayılması üzerine kan alkol düzeyinin etkisinin olmadığı sonucuna ulaşmışlar.

Bu çalışmanın ciddi kısıtlılıkları olduğu kanaatindeyim. Öncelikli olarak yazarların kendilerinin de belirttiği gibi hasta seçiminde bir bias olabilir. (Daha uzun süre gözlenecek hastaya sıvı tedavisi verilmesi) Ayrıca vital bulgularına göre sıvı verilip verilmediği ile alakalı da çalışmada bir bilgi bulunmamakta. Son olarak bu hastalara ne kadar sıvı ve ne kadar sürede verildiği ile alakalı bilgiler eksik.

Önemli bir sorunun cevabı da yok aslında çalışmada neden hastaların kalış sürelerini uzattığı ile alakalı bir sonuca varılamamış.

Sonsöz

Tüm bu çalışmaları dikkate alacak olursak komplike olmayan alkol intoksikasyonu vakalarında sıvı tedavisinin etkisinin olmadığı gösterilmiş.  Ayrıca, IV sıvılarının ilaç olduğunu ve zarar verebileceğini ve bu nedenle bir şey yapmak için iyi bir neden olmadığı sürece yapmamamız gerektiğini unutmayalım. IV sıvıları daha pahalı olabilir, hastaların iyileşme sürecinde bir fark yaratmaz ve sağlık personeliniz için işleri zorlaştırır. Ancak şu da bir gerçek son sözü söyleyebilecek güçlü bir çalışma henüz ortaya konmamış gibi gözüküyor.