Covid-19 pandemisi sürecinde PCR’ın yeterli sensitivite olmaması, bir çok hastada ikinci hatta üçüncü örnekte ancak pozitifleşmesi ve zaman zaman sonuçların geç çıkması gibi sebeplerden dolayı hastaların tanı sürecinde toraks bilgisayarlı tomografisi (BT) adeta tarama testi gibi kullanılır oldu. Ancak Nisan ayında yayınlanan bir metaanalizde, Covid-19 için BT’nin duyarlılığının %94, seçiciliğinin ise %37 çıkması ve özellikle Covid-19 prevalansının %10’un altında olduğu bölgelerde RT-PCR’ın pozitif prediktif değerinin BT’nin pozitif prediktif değerinin yaklaşık on katı olduğunun anlaşılması^​1​ , pek çok uzun dönem yan etkisi olabilecek bir araç olan BT’nin pandemi şartlarında tarama testi gibi kullanılmasına yönelik bir takım kararların alınmasının elzem olduğunu gösterdi.

Yine nisan ayında Fleischner Society tarafından Covid-19 hastalarında torakal görüntüleme için öneriler içeren çok uluslu bir konsensus yayınlandı^​2​ . Bu konsensusun özeti aşağıda olmakla birlikte kılavuzun tamamına kaynaklar kısmından erişebilirsiniz.

Hafif orta ve ağır semptom tanımları, risk faktörleri ve pre test probability (test öncesi olasılık) tanımları Tablo 1’de verilmiştir.

Hafif şiddette semptomu olan Covid-19 Hastaları

Covid-19 testi pozitif veya test imkanı yoksa pre-test probability (test öncesi olasılığı) yüksek olan ve Covid-19 kliniğinin ilerlemesi için risk faktörleri barındıran hastalara görüntüleme yapılması önerilmektedir.

Asemptomatik hastalarda veya orta şiddetteki semptomu olan ve Covid-19’dan şüphelenilen hastalarda eğer hastalığın ilerlemesine neden olacak risk faktörleri yoksa görüntüleme yapılması endike değildir.

Solunumu kötüleşen Covid-19 hastaları için görüntüleme endikasyonu vardır.

Orta-Ağır Şiddette semptomu olan Covid-19 Hastaları

Covid-19 ile uyumlu semptomlar ile gelen veya pre-test probability (test öncesi olasılığı) yüksek olan orta-ağır şiddetteki hastalara, Covid-19 test imkanı veya pozitif bir test sonucu olmasına bakılmaksızın görüntüleme yapılması önerilmektedir.

Covid-19 hastalarında yapılan bu görüntüleme, hastanın bazal pulmoner durumunu ortaya koymakla birlikte, eşlik eden ve hastalığın kötüleşmesine neden olabilecek kardiyopulmoner patolojileri de gösterebilmektedir.

Kaynakların Kısıtlı Olduğu Bir Ortamda Orta-Ağır Şiddette semptomu olan Covid-19 Hastaları

Hastaya Covid-19 testi yapılabiliyor ve pozitif ise, görüntüleme önerilir.

Kaynakların kısıtlı olduğu bir ortamda, Covid-19 ile uyumlu semptomlar ile gelen veya pre-test probability (test öncesi olasılığı) yüksek olan orta-ağır şiddetteki hastalara, triaj yapabilmek için görüntüleme endikedir.

Eğer kaynaklar kısıtlı ise, hafif semptomları olan hastalar için görüntüleme önerilmez.

İyileşmiş Covid-19 Hastaları

Covid-19 olup iyileşmiş ancak hipoksemisi olan veya kötüleşmeye başlayan hastalar için görüntüleme yapılması uygun olacaktır.

Diğer Senaryolar

Bilgisayarlı tomografisinde insidental olarak tipik Covid-19 bulguları görülen hastalar için Covid-19 testi yapılması endikedir.

Stabil olan entübe hastalar için günlük akciğer grafisi endike değildir.

Kaynaklar