Mekanizmalar
KOAH’ta EKG değişiklikleri şunlara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır:
- Göğüste aşırı genişlemiş amfizematöz akciğer varlığı.
- Hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyonun sağ kalp üzerine, pulmoner hipertansiyon ve eşlik eden sağ atriyal ve sağ ventriküler hipertrofiye neden olan uzun dönem etkileri (ör. Cor pulmonale).
Amfizemin Kalp Üzerine Etkileri
- Akciğerin aşırı genişlemesi, kalp üzerine dışarıdan basıya neden olup diyaframı aşağı iter, kalbin uzamasına ve vertikale doğru yönelmesine yol açar.
- Kalp büyük damarlara sabitlenmiş olduğundan, transvers düzlemde saat yönünde döner, sağ ventrikül öne sol ventrikül arkaya doğru yer değiştirir.
- Kalp ve kayıt yapan elektrodlar arasında hava miktarının artması QRS komplekslerinde amplitüd azalmasına yol açar.
Kaynak : lifeinthefastlane.com – ECG library
Pulmoner Vaskülarite Üzerine Etkileri
- Kronik hipoksemi, pulmoner arteriollerde pulmoner arter basınçlarında yükselme ile sonuçlanan (“hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyon”) refleks vazokonstrüksiyona neden olur.
- Akciğer dokusundaki yıkım esnasında pulmoner kapillerin kaybı nedeniyle pulmoner vasküler yatağın etkin yüzey alanını azalır ve direnci artar.
- Zamanla, pulmoner arter basınçlarındaki kronik artış kompansatuvar sağ atriyal ve sağ ventriküler hipertrofi ile sonuçlanır.
Elektrokardiyografik Bulgular
Amfizemde en tipik EKG bulguları şunlardır:
- İnferior derivasyonlarda belirgin P dalgaları ile birlikte P dalga aksında sağa kayma ve I ve aVL derivasyonlarında yassılaşmış veya ters dönmüş P dalgaları.
- QRS aksının +90 derece veya daha fazla sağa dönmesi (vertikal aks) (sağ aks sapması).
- Aşırı atriyal depolarizasyon sebebiyle PR ve ST segmentlerinin TP taban hattının altına sarkması.
- Özellikle sol prekordiyal derivasyonlarda (V4-6) düşük voltaj QRS kompleksleri.
- Prekordiyal derivasyonlarda R/S değişim derivasyonunun gecikmesi ± V6’da persistan S dalgası ile birlikte kalbin saat yönünde dönmesi. V1-3 derivasyonlarında R dalgaları tamamen kaybolmuş olabilir (“SV1-SV2-SV3 paterni”).
Kor pulmonale gelişimi ile birlikte, ek olarak aşağıdaki değişiklikler görülmektedir:
- Sağ atriyal genişleme (P pulmonale)
- Sağ ventriküler hipertrofi
Görülebilen diğer EKG değişiklikleri arasında şunlar bulunmaktadır:
- Sağ dal bloğu (genellikle sağ ventrikül hipertrofisine bağlı).
- Multifokal atriyal taşikardi – en az 3 farklı P dalga morfolojisi ile birlikte hızlı, düzensiz bir atriyal taşikardi (KOAH hastalarında artmış mortalite ile ilişkilidir).
PR ve ST segmentlerinin TP taban hattı altına sarkması
Kalbin saat yönünde dönmesi
Kaynak : lifeinthefastlane.com – ECG library
Örnek EKG’ler
Örnek 1
Bu EKG kronik pulmoner hastalığının birçok özelliğini göstermektedir:
- Sağa doğru QRS aksı (+90 derece).
- Sağa doğru olan P dalga aksı ile birlikte (aVL’de ters) inferior derivasyonlarda > 2,5 mm sivri P dalgaları (P pulmonale).
- Gecikmiş R/S geçiş noktası ile birlikte kalbin saat yönünde yer değiştirmesi (geçiş derivasyonu = V5).
- Sağ prekordiyal derivasyonlarda R dalga kaybı (SV1-SV2-SV3 patterni).
- Sol taraf derivasyonlarında (I, aVL, V5-6) düşük voltaj.
Sinüs taşikardisi nefes darlığına, hipoksiye veya bronkodilatör tedaviye (ör. Salbutamol, teofilin) bağlı olabilir.
Örnek 2
Pulmoner hastalık paterninin diğer bir güzel örneği:
- Sağ aks (+90 derece).
- Sivri P dalgaları.
- Düşük QRS voltajları (ekstremite derivasyonlarında en belirgin).
- Saat yönünde dönme (geçiş derivasyonu = V6).
- Sağ prekordiyal derivasyonlarda neredeyse kayıp R dalgaları ( SV1-SV2-SV3 patterni).
Örnek 3
Bu EKG KOAH’ın ek özellikleri ile birlikte multifokal atriyal taşikardiyi göstermektedir:
- Multipl P dalga morfolojisi ile birlikte hızlı, düzensiz ritim (ritim çizgisinde en iyi görülür).
- Sağ aks sapması, V1’de dominant R dalgası ve V6’da derin S dalgası kor pulmonaleye bağlı sağ ventriküler hipertrofiyi akla getirmektedir.
Yazar Katkıları
Metin: Ed Burns
EKG’ler: Ed Burns
Çeviri: Melis Efeoğlu
Sayfa Düzenleme: Haldun Akoğlu
Destekleyenler
Bu ve benzeri sayfalarda yer alan içerik Lifeinthefastlane.com Global FOAMed Portalının EKG Kütüphanesi ve A’dan Z’ye EKG Tanıları kısımlarından çevrilmiştir. Bu vesileyle Acil Tıp eğitiminin yeni çağı olarak nitelendirirebileceğimiz FOAM hareketine katkıları ve bu yoldaki şevkleri için Lifeinthefastlane.com eş-editörleri Dr. Chris Nickson ve Dr. Mike Cadogan’a teşekkürü bir borç biliriz.
This page is translated as is from the ECG Library and A to Z by Diagnosis series of Global FOAMed Portal Lifeinthefastlane.com into Turkish. We would like to thank Lifeinthefastlane.com Co-editors Dr. Chris Nickson and Dr. Mike Cadogan for their enthusiasm and contribution to the new era of Emergency Medicine Education. Viva la FOAM!
Referanslar
- Chan TC, Brady WJ, Harrigan RA, Ornato JP, Rosen P. ECG in Emergency Medicine and Acute Care. Elsevier Mosby 2005.
- Harrigan RA, Jones K. ABC of clinical electrocardiography. Conditions affecting the right side of the heart. BMJ. 2002 May 18;324(7347):1201-4. Review. PMID: 12016190. Full text.
- Surawicz B, Knilans T. Chou’s Electrocardiography in Clinical Practice (6th edition), Saunders 2008.
- Wagner, GS. Marriott’s Practical Electrocardiography (11th edition), Lippincott Williams & Wilkins 2007.
Bir Yanıt
Ellerinize sağlık, LITFL EKG kütüphanesi arada bir karıştırdığım bir mecraydı. Oradaki bilgilerin Türkçe olarak derlenmesi ve düzenli olarak acilci.net’te yayınlanması gerçekten takdire şayan.
Bir acil tıpçının herkesten daha fazla EKG bilgisine haiz olması gerektiğini düşünmekteyim, 1901’de icat olmuş bir teknolojinin bu kadar az bilinir ve korkutucu olması gerçeğine karşı vermekte olduğunuz mücadelenizi büyük bir keyifle izlemekte ve takip etmekteyim.
Emeği geçen herkese teşekkür ederim.