2025 Amerikan Kalp Derneği Kardiyopulmoner Resusitasyon ve Acil Kardiyovasküler Bakım Kılavuzları- Bölüm 5 

2025 Amerikan Kalp Derneği Kardiyopulmoner Resüsitasyon ve Acil Kardiyovasküler Bakım Kılavuzu^​, resusitasyon üzerine en güncel bilgileri derleyerek acil durumlarda nasıl daha etkili müdahale edilebileceğini anlatan kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu kılavuz, temel ve ileri yaşam desteğinden arrest sonrası bakıma kadar tüm süreci daha anlaşılır, uygulanabilir ve güncel kanıtlara dayalı hale getirmeyi amaçlar. Yeni araştırmalar ve eğitim yaklaşımlarının harmanlandığı bu yazıda, hem yetişkin hem de pediatrik hastalar için daha net ve pratik öneriler bulunmaktadır. Klinik ekiplerin, eğitmenlerin ve halktan kurtarıcıların daha iyi sonuçlara ulaşmasını destekleyen bu yazı, resüsitasyonun her adımında kaliteyi arttırmayı hedeflemektedir. Güncel kılavuzu özet haline anlamaya çalışacağımız bu yazı serisinde kılavuzda öne çıkan noktalar üzerinde durularak bilgilerimizi güncellemeye çalışacağız. Bu yazımızda ​ ‘’Bölüm 5: Yenidoğan Resusitasyonu’’^​ başlığını aktaracağız. Keyifli okumalar dilerim.

Bu bölüm, doğumda veya doğum sonrası dönemde solunumu yetersiz ya da kalp atımı zayıf olan yenidoğanlara uygulanacak resusitasyon ve temel ilkelerini tanımlar. Amaç, oksijenlenme ve dolaşımın yeniden sağlanması, beyin ve organ hasarının önlenmesi ve postresüsitasyon bakımının optimize edilmesidir. Kılavuz, doğum odasındaki ilk değerlendirmeden ilaç, ventilasyon, göğüs kompresyonu ve postresüsitasyon bakımına kadar kanıta dayalı öneriler sunar^​1​.

Eve Götürülecek 10 Mesaj

1. Yenidoğanların çoğu resüsitasyona ihtiyaç duymaz.
2. Hazırlık her şeydir. Ekip, ekipman ve görev dağılımı doğum öncesi tamamlanmalıdır.
3. Vücut ısısını koruyun. Hedef sıcaklık 36,5–37,5 °C’dir.
4. Yenidoğanı kurulayın, uyarın, gerekirse pozisyon verin. Bu basamaklar ilk 30 saniyede yapılmalıdır.
5. Solunum yoksa veya yetersizse pozitif basınçlı ventilasyon (PPV) başlatın.
6. Kalp atımı < 60/dk kalırsa, ventilasyonu düzeltin ve gerekirse göğüs kompresyonlarına geçin.
7. Adrenalin sadece ventilasyon ve kompresyon etkili değilse uygulanmalıdır.
8. Oksijen, saturasyon hedeflerine göre titrasyonla verilmelidir.
9. Resusitasyon sonrası bakım önemlidir: normotermi, normoglisemi, ventilasyon ve perfüzyon dengesi sağlanmalıdır.
10. Ekip eğitimi ve performans değerlendirmesi sürekli olmalıdır.

Öngörü ve Hazırlık

Çoğu yenidoğan resüsitasyona ihtiyaç duymaz; ancak hazırlık, gerekli olduğunda hızlı ve etkili müdahale için kritik önemdedir. Doğum öncesi risk faktörlerinin değerlendirilmesi, görev paylaşımı, ekipman kontrolü ve sıcak ortamın sağlanması her doğum için standart yaklaşım olmalıdır. Yenidoğan resüsitasyonu ekibi, doğumdan önce görev dağılımını yapmalı, gerekli araçların (ventilasyon cihazı, ısıtıcı, aspiratör vb.) hazır olduğunu doğrulamalıdır.

Önerilenler

• Riskli doğumlarda resüsitasyon gereksinimi öngörülmeli ve ekip önceden hazırlanmalıdır.
• Her doğumda resüsitasyon yapabilecek eğitimli en az bir kişi bulunmalıdır.
• Görev dağılımı ve ekipman kontrolü doğum öncesi yapılmalıdır.

Önerilmeyenler

• Hazırlıksız veya görev paylaşımı yapılmadan doğuma girmek.

Umblikal Kord  Yönetimi

Doğumdan sonra kordonun geç klemplenmesi, dolaşım ve demir depoları açısından faydalıdır. Term ve preterm bebeklerde en az 60 saniye bekledikten sonra kordonun klemplenmesi önerilir. Kordonun “milking” (sağma) yöntemiyle hızla boşaltılması önerilmez, çünkü bu durum hemodinamik dalgalanmalara yol açabilir. Ciddi resüsitasyon gereken olgularda gecikme yapılmadan klempleme gerekebilir.

Önerilenler

• Term ve preterm bebeklerde kordon klemplenmesi doğumdan en az 60 saniye sonra yapılmalıdır.
• Klemplemeden önce bebeğin vücut seviyesi anne düzeyinde tutulmalıdır.

Önerilmeyenler

• Rutin kordon “milking” (sağma).
• Resüsitasyon gereken bebekte klempleme geciktirilmemelidir.

İlk Basamaklar

Doğumdan sonraki ilk 30 saniye kritik önemdedir: kurut, pozisyon ver, uyar ve solunumu değerlendir. Bebek doğar doğmaz kurulanmalı, sıcak tutulmalı, gerekirse hava yolu açık olacak şekilde pozisyon verilmelidir. Solunum, tonus ve kalp atım hızı hızla değerlendirilmelidir. Bu basamaklar 30 saniye içinde tamamlanmalıdır.

Önerilenler

• Yenidoğan doğar doğmaz kurulanmalı, gerekirse stimüle edilmelidir.
• Baş ve boyun “sniffing” pozisyonunda tutulmalıdır.
• İlk değerlendirmede solunum, tonus ve kalp atımı kontrol edilmelidir.

Önerilmeyenler

•  Aşırı uyarı veya sarsma ile stimülasyon.

Isı Yönetimi

Doğum sonrası ısı kontrolü, mortalite ve morbiditeyi azaltır. Vücut sıcaklığının 36.5–37.5°C aralığında tutulması kritik öneme sahiptir. Term bebeklerde kurutma ve sıcak çevre yeterlidir; preterm bebeklerde polietilen örtü, ısıtılmış nemli gaz ve radyan ısıtıcı kullanılmalıdır. Hipotermi kötü prognozla ilişkilidir.

Önerilenler

• Term bebeklerde: kurutma, şapka ve sıcak havlu kullanılmalı.
• Preterm bebeklerde: polietilen örtü, radyan ısıtıcı ve ısıtılmış nemli gaz önerilir.
• İlk saatte vücut sıcaklığı ölçülmeli.

Önerilmeyenler

• Aşırı ısı artışı (hipertermi).
• Hipotermiye izin verilmesi.

Hava Yolu ve Solunum

Hava yolu açıklığı ve etkili ventilasyon, resüsitasyonun en önemli adımıdır. Solunumu olmayan veya yetersiz bebeklerde pozitif basınçlı ventilasyon (PPV) başlanmalıdır. Hava yolu açık olacak şekilde pozisyon verilmeli, sekresyon yalnızca obstrüksiyon varsa temizlenmelidir. Mekonyumlu bebeklerde rutin aspirasyon önerilmez.

Önerilenler

• Sniffing pozisyonu sağlanmalı.
• Sekresyon sadece tıkanıklık varsa temizlenmeli.
• Solunum yoksa veya KAH <100/dk ise PPV başlanmalı.

Önerilmeyenler

• Mekonyumda rutin trakeal aspirasyon.
• Rutin sekresyon aspirasyonu.

Oksijen Kullanımı

Oksijen, doygunluk hedeflerine göre titrasyonla verilmelidir; %100 O₂ zararlıdır. Term bebeklerde resüsitasyona oda havası (%21 O₂) ile başlanmalıdır. Preterm bebeklerde %21–30 aralığı önerilir. Oksijen pulse oksimetre ile takip edilerek saturasyon hedeflerine göre artırılmalı veya azaltılmalıdır.

Önerilenler

• Term bebeklerde %21 O₂ ile başlanmalı.
• Preterm bebeklerde %21–30 O₂ tercih edilmeli.
• SpO₂ hedeflerine göre titrasyon yapılmalı.

Önerilmeyenler

• Rutin %100 O₂ kullanımı.

Göğüs Kompresyonları

Göğüs kompresyonları, kalp atımı <60/dk olan bebeklerde ventilasyona rağmen kalp atımı düzelmiyorsa başlatılmalıdır. Kompresyonlar, dolaşımı desteklemek için yeterli derinlikte ve uygun hızda uygulanmalıdır. İki baş parmak tekniği tercih edilmelidir. Oran 3:1 (90 kompresyon, 30 ventilasyon) olmalı; kalp atımı ≥60/dk olduğunda kompresyonlar durdurulmalıdır.

Önerilenler

• Kalp atımı <60/dk ise kompresyon başlatılmalıdır.
• İki baş parmakla göğsü saran teknik tercih edilmelidir.
• 3:1 oranında kompresyon–ventilasyon uygulanmalıdır.

Önerilmeyenler

• Kompresyon oranının 3:1 dışına çıkılması.
• Göğüs tam geri dönmeden yapılan sığ kompresyonlar.

Damar Yolu ve Adrenalin

Etkili ventilasyon ve kompresyona rağmen kalp atımı <60/dk ise adrenalin uygulanmalıdır. İntravenöz yol tercih edilmelidir; gerekirse intraosseöz yol kullanılabilir. Trakeal adrenalin önerilmez çünkü yeterli dolaşım sağlanmaz. Doz 0.01–0.03 mg/kg (1:10.000 çözeltiden) IV yolla uygulanmalıdır.

Önerilenler

• Adrenalin sadece ventilasyon ve kompresyona yanıtsız olgularda verilmelidir.
• UVC tercih edilmeli, IO alternatif olabilir.
• Doz 0.01–0.03 mg/kg (1:10.000) IV uygulanmalıdır.

Önerilmeyenler

• Trakeal adrenalin uygulaması.
•  Yüksek doz (>0.03 mg/kg) kullanımı.

Sıvı Replasmanı

Sıvı replasmanı yalnızca hipovolemi veya kan kaybı düşünülüyorsa uygulanmalıdır. Yenidoğanda volüm eksikliği nadirdir, ancak ciddi kan kaybı veya şok şüphesi varsa sıvı verilebilir. İlk tercih izotonik kristalloid (0.9% NaCl veya Ringer Laktat) olmalıdır. Başlangıç dozu 10 mL/kg’dır, 5–10 dakikada verilmelidir.

Önerilenler

• Şok veya kan kaybı şüphesi varsa kristalloid 10 mL/kg verilir.
• Gerekirse ikinci doz dikkatle uygulanabilir.

Önerilmeyenler

• Rutin sıvı uygulaması (endikasyonsuz).
• Hipotonik veya dekstrozlu sıvılar.

Resusitasyon Sonrası Bakım

Resüsitasyon sonrası hedef, normotermi, normokapni, normoglisemi ve yeterli perfüzyonun sağlanmasıdır. Resüsitasyon tamamlandıktan sonra yenidoğan normotermi (36.5–37.5°C), normokapni (PaCO₂ 35–45 mmHg) ve normoglisemi hedefleriyle izlenmelidir. Oksijen titrasyonu saturasyon hedeflerine göre yapılmalı, hipoksi ve hiperoksi önlenmelidir. Ensefalopati şüphesi olan olgularda EEG/aEEG ve nörolojik değerlendirme yapılmalıdır.

Önerilenler

• Normotermi korunmalı.
• Oksijen hedefe göre titrasyon yapılmalı.
• Glukoz ve CO₂ düzeyleri normal aralıkta tutulmalı.
• Ensefalopati şüphesi varsa EEG/aEEG ile izlenmeli.

Önerilmeyenler

• Rutin %100 O₂ ile devam etmek.
• Rutin bikarbonat veya vazopresör kullanımı.

Resusitasyonun Sonlandırılması

Etkili ventilasyon ve kompresyona rağmen kalp atımı yoksa, bireyselleştirilmiş biçimde sonlandırma düşünülmelidir. Kalp atımı olmadan ≥20 dakika süren etkili resüsitasyona yanıtsız olgularda, prognoz çok kötüdür. Karar; gebelik haftası, ekip deneyimi, bakım koşulları ve ebeveyn görüşü dikkate alınarak verilmelidir. Karardan sonra yapılandırılmış debriefing yapılmalıdır.

Önerilenler

• 20 dakika etkisiz resüsitasyonda sonlandırma değerlendirilmeli.
• Karar bireyselleştirilmeli; ekip ve aile bilgilendirilmelidir.
• Debriefing yapılmalıdır.

Önerilmeyenler

• Ekip bilgilendirilmeden ani sonlandırma.
• Hatalı uygulama kontrolü yapılmadan durdurma.

Eğitim ve Sistem Yaklaşımı

Eğitim, performans izleme ve sistemsel koordinasyon başarılı resüsitasyonun temelini oluşturur. Yenidoğan resüsitasyonu eğitimi sürekli güncellenmeli, düzenli beceri tazeleme eğitimleri yapılmalıdır. Simülasyon, kontrol listeleri ve geri bildirim sistemleri ekip performansını artırır. Kalite göstergeleri (zamanında PPV, oksijen titrasyonu, ısı yönetimi) düzenli olarak takip edilmelidir.

Önerilenler

• Düzenli simülasyon ve beceri tazeleme yapılmalı.
• Takım temelli senaryo eğitimleri uygulanmalı.
• Gerçek zamanlı geri bildirim cihazları kullanılmalı.
• Debriefing kültürü yerleştirilmelidir.

Önerilmeyenler

• Tek seferlik kurs sonrası uzun aralıklarla eğitim yapılmaması.
• Debriefingsiz vaka kapatma.

Son söz

Kılavuzun bu bölümünde, yenidoğan resüsitasyonunun “ilk 60 saniye”den postresüsitasyon bakımına kadar tüm basamaklarında kanıta dayalı, sade ve uygulanabilir öneriler sunmaktadır. Hazırlık, ısı kontrolü, ventilasyon, oksijen yönetimi ve eğitim, bu zincirin en güçlü halkalarıdır. Konu hakkındaki tüm algoritmalara sitemizde yer alan AHA 2025 KPR Algoritmaları-1, AHA 2025 KPR Algoritmaları-2 ve AHA 2025 KPR Algoritmaları-3 yazılardan ulaşabilirsiniz.