Bir bakışta ultrason: Gebede yan ağrısı
Otuz beş yaşında gebe hasta, gece hiçbir şikayeti yokken sabah uyandığında göğüs sağ yan tarafında şiddetli ve nefes alırken batan tarzda bir ağrıyla uyanıyor. Gebeliğinin 38. haftasında olan hasta, herhangi bir travma öyküsü vermiyor. Ek hastalık ve ilaç kullanımı yok. Fizik muayenede sağ alt toraks bölgesinde hassasiyet saptıyorsunuz. Ateş 36.5 C, Nabız: 96 /dk, TA: 119/76 ve O2 sat: %96.
Ultrason görüntünüz..
Tanınız (görmek için tıklayınız)
Kot fraktürü
Yorum (görmek için tıklayınız)
Sağ yan ağrısı ile başvuran gebe bir hastada birden fazla tanı akla gelmelidir. Östrojen ve progesteron etkisiyle değişen safra kesesi patolojileri, AST ve ALT yüksekliği ile giden ve karaciğer bölgesinde ağrıya sebep olabilen HELLP sendromu, uterus ile birlikte yer değiştiren apendix, renal enfeksiyon ve patolojiler. Nefes alıp vermeyle artan ve belki gebelikte ek korkulan tanılar arasında ise pulmoner emboli ve pnömotoraks.
Stress kot fraktürleri gebelikte oldukça nadir görülmektedir. Literatürde sadece olgu serileri olarak tanımlanan bu klinik durum, sıklıkla öksürük atakları sonrası bildirilmektedir. Mekanizma olarak, büyüyen uterus ile birlikte özellikle son kotlar kranial (başa doğru) ve yatak düzlemde yer değiştirmektedir. Ayrıca, alt kotlar interkostal, serratus anterior ve latissimus dorsi kasları tarafından kraniyal yönde çekilirken, external ve internal oblik kaslar göğüs kafesini kontralateral (kaudal) yönde çekmektedir. Bütün bu durumlar, alt kotlarda belirgin bir gerilime neden olur ve beklenmeyen bir kuvvet (öksürük veya minör travma) kot kırığına sebep olabilir.
Sigara, alkol kullanımı, steroid ve heparin tedavileri ve osteoporoz kemik kayıplarına ayrıca neden olarak gebelikte kot kırığına sebep olabilecek nedenlerdir. Tedavide ise parasetamol, sinir blokları ve spinal anestezi uygulaması doğum sürecinde bildirilmiştir.
Ultrasonografik Değerlendirme
Ultrasonun, kot fraktürünü saptamada değerliliği grafiye göre daha yüksektir. Diğer taraftan, sonografik muayene hastadan elde edilen fizik muayene ile birleştirilmelidir. Zira, tüm kotları taramak klinik koşullarda zaman alabilmektedir.
Yüksek frekanslı/yüzeyel prob hiperekoik kemik korteksini taramak için kullanılmaktadır. Görüntüleme sırasında kot yüzeyine/korteksine paralel düzlemde görüntüleme yaparak kortekste herhangi bir bozulma veya basamaklanma saptanabilir. Özellikle hassasiyetin en fazla olduğu bölgenin taranması, onun dışında incelenen bölgenin bir üst ve bir alt kotunun da taranması faydalı olacaktır. Pnömotoraks ve hematoraks açısından değerlendirme, kot kırığı varlığında ayrıca elzemdir.
Rutin koşullarda saatlerce sürebilecek olan onam alma, konsultasyonlar, radyografiler, tomografiler ve belki hastane yatışı, POCUS sayesinde çok kısa bir sürede hastanın güvenle evine gitmesine olanak sağlamıştır.
Kaynaklar
- Bodur Öztürk H, Balcı V, Bağış T. Miad Gebelikte Öksürüğün Tetiklediği Kaburga Kırığının Yönetimi: Bır Olgu Sunumu. 0. Published online January 28, 2020:0-0. doi:10.31067/0.2020.258
- Pouwels S, Dabekausen Y. Rib stress fractures in pregnancy: a case report and review of literature. Clin Exp Obstet Gynecol. 2017;44(2):296-298. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29746044
- Gullett J. Musculoskeletal Ultrasound – Ribs. ACEP. Accessed November 6, 2020. https://www.acep.org/sonoguide/msk_ribs.html